به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری حوزه، این کتابخانه در سال 1963میلادی به دست مرحوم آیت الله سید عباس کاشانی تاسیس شده بود اما پس از مدتی در دوران رژیم بعث بسته شد و بهره اش از صدام و صدامیان، ویرانی و غارت بود. اما اخیرا با عنایت و توجه مراجع عظام، اصحاب دانش و معرفت و اهتمام مدیریت عتبات مقدسه کربلا و پشتیبانی مرکز پژوهش های اعتقادی دوباره راه اندازی شده است.
کتابخانه و مرکز نسخه های خطی در ضلع جنوبی آستان مقدس در کنار باب الامام علی(ع) قرار دارد و محققان و پژوهشگران در طول روزهای هفته از آن استفاده میکنند و روزهایی نیز برای استفاده بانوان اختصاص داده شده است.
این کتابخانه شامل بخش های مختلف زیر میباشد:
بخش فهرست گذاری و تصنیف:
این بخش به آماده سازی و تنظیم و تبویب منابع کتب بنا بر محتوای موجود در آنها میپرازد. عملیات فهرست نویسی و تصنیف در این بخش طبق سیستم جدید LC انجام میشود. کد و شماره خاصی به هر یک از علوم اختصاص داده شده و سپس توضیحات کاملی از آن منبع وارد میشود مانند عنوان، موضوع، مؤلف، زبان، خط، مکان و زمان نشر یا نسخه برداری، تاریخ، تعداد صفحات و بخش ها و همه اینها یعنی توصیف فیزیکی آن کتاب یا نسخه خطی یا هر قالب دیگر.
بخش امانی:
در این بخش خدمات مختلفی جهت رسیدن به کتاب یا هر منبع دیگر به محققان ارائه میشود و شامل 20000 کتاب از علوم و معارف مختلف مانند تفسیر قرآن کریم و علوم حدیث میباشد.
بخش کتابخانه الکترونیک:
در این بخش خدمات دیجیتال به محققان ارائه میشود و هر کتاب و نسخه خطی موجود در کتابخانه در این قسمت وارد شده به اضافه پایان نامه ها و رساله های تحصیلات عالی که برای سهولت استفاده محققان در انتخاب نوع پژوهش و تحقیق، با هماهنگی وزارت آموزش عالی، به هرکدام شماره ای اختصاص داده شده و اطلاعات مورد نیاز با سرعت و دقت در اختیار کاربر قرار میگیرد.
بخش بررسی نسخه های کمیاب:
در این بخش نسخه های کمیاب خطی و کتب تحقیق نشده، مورد تحقیق قرار گرفته و ارائه میشود. این بخش همچنین برای آشنایی با روش های محققان و مراحل آماده شدن یک نسخه خطی، به ارائه مخطوطاتی که قبلا مورد تحقیق قرار گرفته نیز میپردازد. این بخش همچنین دوره هایی را در زمینه پژوهش و افزایش توانایی محقق در انتخاب نسخه خطی و تحقیق در آن برگزار میکند.
بخش نسخه های خطی:
بیشتر نسخه های خطی موجود در آستان مقدس حضرت عباس، نسخه هایی از قرآن کریم مربوط به ائمه معصومین(ع) میباشد. در این بخش نسخه ای از قرآن به خط امام زین العابدین(ع) موجود است. نسخه های این بخش مربوط به قرن پنجم و ششم بوده و تعداد آنها قبل از تخریب و به آتش کشیدن و غارت آن بین 4000 تا 5000 نسخه بود که اکنون تعداد آنها 2700 نسخه میباشد و تلاش های پیگیر برای بازگرداندن نسخه های مفقود شده و ترمیم نسخه های مخدوش شده در حال انجام است.
وظیفه این بخش، حفظ نسخه های خطی کمیاب و گرانبهای قدیمی است که گنج های دانش و معرفت به شمار میروند. این بخش نیروهای مخصوصی را برای حفظ و مخزن داری و نگهداری از نسخه های خطی و وارد کردن این نسخه ها به رایانه از طریق نرم افزارهای مخصوص و وارد کرد لیست کامل فهرست تصنیف مورد نظر و توصیف ظاهری آن تربیت کرده اند تا این نسخه ها به آسانی در دسترس قرار گرفته و تحقیق و پژوهش با دقت بیشتر انجام شود.
در این بخش از نسخه های خطی تصویر برداری شده و نسخه هایی از روی آن تهیه و در اختیار محققان قرار داده میشود تا نسخه اصلی محفوظ بماند و نسخه اصلی دست به دست نشود. پس از اتمام عملیات نسخه برداری، نسخه اصلی به مخزن مخصوص فرستاده میشود و نسخه جدید آن در دسترس عموم قرار میگیرد. دستگاه های رایانه هم برای استفاده عموم قرار داده شده و به طور کلی وظیفه این بخش تصویربرداری از نسخه های خطی و تبدیل آن به میکروفیلم است تا نسخه اصلی محفوظ بماند.
بخش تحقیقات و پژوهش ها:
این بخش به تحقیق و پژوهش و ارائه مباحث نظری و علمی و فقهی استنباط شده از منابع موجود در کتابخانه میپردازد.
بخش تصحیح و نگهداری:
برای زنده کردن واحیای نسخه های خطی آسیب دیده و ترمیم و نگهداری آنها با استفاده از روش های علمی نو و به دست افراد متخصص و دوره دیده در زمینه تصحیح و ترمیم نسخه های خطی، درست همان طور که یک پزشک، بیمار خود را مداوا میکند. این بخش از دستگاه ها و ابزارهای پیشرفته و مواد آلی مانند صمغ و نخ ها و کاغذهای طبیعی و پودر و هرآنچه که در ترمیم و نگهداری و صحافی به کار می آید برخوردار است.
بخش خدمات:
این بخش مسؤول ارائه خدمات به محققان و بازدید کنندگان محترم است، خدماتی مانند ارائه تصویر و نسخه برداری و پاسخ به هرگونه پرسش و ارائه اطلاعات در زمینه های مورد نیاز مراجعه کنندگان.
سالن مطالعه:
این کتابخانه سالنی را نیز به طلاب و دانشجویان گرامی برای مطالعه و استفاده از سخنرانی اساتید متخصص در رشته هاس مختلف تحصیلی اختصاص داده تا طلبه و دانشجو بتواند به سادگی اطلاعات خود را در زمینه تحصیلی مورد نظر ارتقا ببخشد و این اطلاعات را در اختیار نسل های بعدی قرار دهد.