مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه المصطفی از تخصصی سازی فقه، برای اولین بار در محافل علمی جهان خبر داد.
حجتالاسلام والمسلمین یعقوب علی برجی در گفت و گو با خبرگزاری حوزه، با اشاره به تحصیل طلاب غیر ایرانی در مدرسه عالی تخصصی فقه، گفت: 218 نفر از طلاب المصطفی در سه سطح کارشناسی ارشد، دکتری و سطح چهار از چهارده ملیت مانند عراق، لبنان و... در این مدرسه حضور دارند.
وی ادامه داد: این مدرسه یکی از مدارس تخصصی مجتمع آموزش عالی فقه جامعةالمصطفی است که 161 دانشپژوه در مقطع کارشناسی ارشد، 38 دانشپژوه در دکتری، 15 دانشپژوه نیز در سطح چهار در آن در حال تحصیل هستند.
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه، تخصصیسازی فقه را یکی از آرزویهای بزرگانی مانند آیتاللهالعظمی اراکی، آیتالله العظمی حائری و شهید مطهری دانست و ابراز داشت: با توجه به گستردگی حوزههای فقهی، یک فقیه نمیتواند در همه حوزههای فقهی تخصص یابد. در نتیجه، تخصصیسازی فقه، قوت و آشنایی بیشتر فقیه متخصص در یک فن را به همراه دارد تا توانایی پاسخگویی به نیازهای آن حوزه را پیدا کند.
حجتالاسلام والمسلمین برجی با بیان این که فقه سیاسی، فقه قضایی، فقه اقتصادی، فقه خانواده، فقه تربیتی، فقه مقارن، و فقه عبادی، عنوان رشتههایی است که اکنون در این مدرسه تدریس میگردد، خاطرنشان کرد: این مدرسه، اولین مرکز علمی به شمار میرود که تخصصیسازی فقه را در دانشگاهها و محافل علمی جهان نهادینه کرده است.
*راه اندازی رشته های فقه محیط زیست و فقه پزشکی
وی افزود: رشتههایی نیز در دست طراحی است که برخی از آنها مراحل نهایی خود را طی میکنند، برای نمونه میتوان به رشته فقه محیط زیست و فقه پزشکی اشاره کرد.
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه، با اشاره به ضرورت تدوین رشته فقه پزشکی، اظهار داشت: بسیاری از مسائل پزشکی، مرتبط با مسئله فقهی است به همین جهت پزشکان سئوالات بسیاری از فقهای دینی دارند. پس طراحی و برگزاری این رشتههای نوین در حوزه ضرورتی انکارناپذیر است.
*راهکار فرهنگی؛ بهترین راهکارجلوگیری از تخریب محیط زیست
حجتالاسلام والمسلمین برجی، رشته فقه محیط زیست را نیز از دیگر رشتههایی دانست که به زودی در این مدرسه راه اندازی خواهد شد و ابراز داشت: با توجه به این که مسأله محیطزیست و تخریب آن از معضلات جهانی به شمار میرود؛ همه دلسوزان بشر بر این باورند که بهترین راهکار برای جلوگیری از تخریب آن، ارائه راهکار فرهنگی است.
وی با اشاره به این که در دین مبین اسلام نیز رهنمودها و راهکارهای بسیار ارزشمند و کارآمد در حوزه محیط زیست وجود دارد و ما با نظر به این موضوع، اقدام به طراحی این رشته نمودهایم، افزود: بیان دیدگاه دین از زبان طلابی که از کشورهای مختلف در المصطفی تحصیل میکنند و روزی به تبلیغ دین در کشورهای خویش همت خواهند گمارد، خدمتی به بشریت برای جلوگیری از تخریب محیط زیست و بیانگر حقانیت و کمال دین اسلام به شمار میرود.
*توجه به مسائل مستحدثه
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه با بیان این که تلاش میکنیم تا دورههای آموزشی خود را پژوهشمحور قرار دهیم، ادامه داد: علاوه بر تدوین پایان نامههای متعدد که تلاش شده است تا به مسائل مستحدثه فقهی پرداخته شود، طلاب در هر ترم نیز باید حداقل دو مقاله پژوهشی را ارائه دهند.
حجتالاسلام والمسلمین برجی با بیان این که در سال گذشته، در سطح چهار 190 مقاله و در کارشناسی ارشد 275 مقاله پژوهشی ارائه شده است، یادآور شد: تاکنون، 118 پایان نامه در این مدرسه دفاع شده است و 44 پایاننامه نیز در حال تدوین، 22 پایاننامه نیز در حال تشکیل پرونده پژوهشی هستند.
وی، با اشاره به ویژگی خاص مدرسه عالی فقه، گفت: برای آن که پایان نامههای ما در هر رشته مکمل یکدیگر باشند، تلاش کردیم تا منظومهای از موضوعات مرتبط با یکدیگر در هر رشته برای پایان نامهها طراحی کنیم.
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه اضافه کرد: هفت گروه علمی این موضوعات را طراحی و پس از تصویب در شورای علمی مدرسه، به شورای تحصیلات تکمیلی مجتمع ارسال گردید.
وی با اشاره به این که در سال گذشته، 125 استاد، 139 ماده درسی را تدریس میکردند، خاطرنشان کرد: شوراهای گروههای علمی، آموزشی، تربیتی و پژوهشی مدرسه به شکل هفتگی و منظم تشکیل میگردد تا به مسائل مهم آموزشی و پژوهشی طلاب بپردازد.
*اجرای طرح تکریم طلاب
حجتالاسلام والمسلمین برجی، طرح تکریم طلاب را یکی از کارهای فرهنگی و تربیتی مدرسه عالی تخصصی فقه عنوان کرد و ابراز داشت: با توجه به این که طلاب المصطفی، از کشورهای مختلف به ایران آمدهاند و از خانواده خود دور هستند، ممکن است به برخی از مشکلات خانوادگی، عاطفی و اقتصادی دچار شوند.
وی اضافه کرد: تاکنون، اساتید مدرسه در منازل تعدادی از طلاب حاضر شده اند که این حضور، موجب تقویت روحی طلاب و باعث در جریان قرار گرفتن مشکلات روحی و عاطفی آنها و در نتیجه تقویت روحیه تحصیلی آنها را در پی داشته است.
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه ، با اشاره به برگزاری اردوهای علمی فرهنگی، اظهار داشت: بر این عقیده هستیم که طلاب در کنار تحصیل، به کارهای تفریحی نیز باید بپردازند؛ در این راستا، در سال گذشته مسافرتهایی به مشهد، محلات و خمین به شکل انفرادی و خانوادگی ترتیب دادیم.
*استفاده از اساتید متبحر
حجتالاسلام والمسلمین برجی، با اشاره به حضور استادان متبحر در این مدرسه، خاطرنشان کرد: با توجه به این که رشتههای تحصیلی این مدرسه، میان رشتهای است، به استادانی نیاز داریم که علاوه بر تخصص در فقه، در یکی از این رشتههای علوم انسانی مانند اقتصاد، روانشناسی و سیاست نیز متخصص باشند و این گونه اساتید بسیار کم هستند، به همین دلیل تلاشهای بسیاری برای شناسایی آنها در سطح کشور انجام دادیم.
وی یادآور شد: اکنون از وجود اساتید متبحر کشوری در این مدرسه استفاده می نماییم و یا طلاب مدرسه را به کلاسهای آنها در تهران میفرستیم.
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه ، با اشاره به برگزاری کارگاههای مختلف در این مدرسه، گفت: برای آشنایی بیشتر طلاب با روشهای پژوهشی، دو دوره کارگاه پایاننامه نویسی برگزار کردیم که آثار آن در پایاننامههای ارائه شده توسط طلاب مشهود بود.
حجتالاسلام والمسلمین برجی خاطرنشان کرد: انتشار چهار شماره از مجله تخصصی "فقه" با عنوان "پژوهشنامه فقهی"، از دیگر کارهای علمی طلاب این مدرسه است و ما نیز تلاش میکنیم تا مجوز و رتبه علمی- پژوهشی آن را از وزارت علوم و فناوری بگیریم.
*کمبود اعضای هیئت علمی
وی با بیان این که اکنون، با مشکلاتی مانند کمبود اعضای هیئت علمی روبهرو هستیم، ادامه داد: استادانی که تسلط به دو رشته داشته باشند و شرایط عضویت در هیئت علمی مدرسه را داشته باشند، اندک هستند.
حجتالاسلام والمسلمین برجی با اشاره به مشکل دیگر مدرسه، اظهار داشت: رشتههای مقطع کارشناسی المصطفی با رشتههای مقطع ارشد آن منطبق نیست. طلاب نیز برای انتخاب رشته با سردرگمی خاصی روبهرو میشوند که این موضوع آنها را از تحصیل در رشتهای که انتخاب کرده است، باز میدارد یا از کیفیت تحصیلی آنها میکاهد.
وی وجود هماهنگی بین رشتههای کارشناسی و کارشناسی ارشد المصطفی را راهحل این موضوع دانست و بیان کرد: باید در مقطع کارشناسی، رشتهها یا گرایشهای میانرشتهای متناسب با عناوین رشتههای کارشناسی ارشد این مدرسه دایر شود تا همانند رشته های متداول جهان، دانشپژوه بتواند از رشته کارشناسی تخصصی خود به مقطع کارشناسی ارشد راه یابد.
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه ، با اشاره به برنامه های آینده این مدرسه، یادآور شد: با توجه به حضور دوسالهای که در این مدرسه دارم، برنامه چند سالهای را تدوین کرده ایم.
حجتالاسلام والمسلمین برجی افزود: سال گذشته را به عنوان سال "ترمیم در پذیرش" نامگذاری کردیم؛ چرا که با ورود به مدرسه مشاهده کردم که در برخی از رشتهها طلاب حضور چندانی وجود ندارند؛ بعد از ایجاد این تغییرات موفق شدیم تا 54 نفر از طلاب مجرب المصطفی را در شش رشته کارشناسی ارشد، 21 نفر در دکتری و 15 نفر را در سطح چهار این مدرسه جذب نماییم.
*جذب اساتید قوی
مدیر مدرسه عالی تخصصی فقه در پایان، جذب مدیران ثابت در گروههای علمی و اساتید قوی را از دیگر برنامههای مدرسه عنوان کرد و ابراز داشت: به دنبال بازنگری در سرفصلها، رشتهها و متون آموزشی رشته های مدرسه، با همکاری گروههای علمی هستیم.