متشرعه زمان معصوم (علیه‌السلام) نیز تجسس در امور شخصی دیگران را قبیح می‌دانستند و منع می‌کردند، البته شرط این روش این است که از اقوال تاریخی به قرائنی همچون کثرت نقل و وجود شواهد کافی اطمینان حاصل شود؛ به نظر می‌رسد که این شواهد در مورد قبح تجسس در تاریخ معاصر با شارع وجود داشته است. -
جت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری در درس خارج فقه فناوری اطلاعات و ارتباطات به ادامه بحث حریم خصوصی برداخت و در بررسی منابع فقهی این مساله به سیره متشرعه اشاره کرد و گفت: در مباحث فقهی دو قسم سیره عقلاییه و متشرعه داریم که می‌تواند دلیل حکم شرعی باشد.
وی ادامه داد: سیره عقلائیه سیره‌ای عملی است که عقلا از آن جهت که عاقل هستند دارند هر چند در دیانت با هم متفاوت باشند، بنابراین در جوامع مختلف دینی می‌توان آن را یافت.
رییس مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، سیره متشرعه را سیره‌ای عملی دانست که در بین افراد متشرع رواج داشته است و اظهار داشت: وقتی سیره متشرعه بر امری ثابت شود بدون واسطه حکم شرعی ثابت می‌شود چون کسانی که اهل شریعت هستند بعید است بدون رضایت شارع به کاری دست بزنند ولی اگر سیره عقلا بر امری ثابت شود برای اثبات حکم شرعی، مقدمه دیگری نیز باید ثابت شود و آن این که شارع مقدس از این سیره منع و ردع نکرده بلکه آن را امضا و تأیید کرده باشد ولو این امضا با سکوت و عدم منع باشد.
وی ادامه داد: برای این که بتوانیم به سیره متشرعه برای کشف حکم شرعی تمسک کنیم باز همان دو مقدمه که در سیره عقلا بیان شد لازم است یعنی اینکه اول ثابت کنیم این سیره در زمان معصوم بر روش خاصی جاری بوده است و دوم این که ثبوت سیره مستلزم این باشد که شارع نیز طبق سیره، حکم شرعی را جعل کرده است.
حجت‌الاسلام شهریاری بیان داشت: مقدمه اول به این معناست که سیره در زمانی معاصر با معصومان علیهم السلام تحقق داشته است چون سیره‌ای که در زمانی متأخر باشد نمیتواند حکم شرعی را ثابت کند.
وی در مورد چگونگی کشف سیره متشرعه زمان معصوم گفت: این امر به دو روش کلی قابل اثبات است؛ روش اول اینکه با درک منشأ و اساس سیره متشرعه، سیره زمان خود را به زمان معصومان سرایت دهیم.
حجت‌الاسلام شهریاری بیان داشت: البته ممکن است در طول تاریخ به دلائل مختلف سیره متشرعه دچار تحولات گوناگونی شده باشد که منشأ آنها برای ما نامعلوم است و قریحه و طبع مشترک خاصی برای متشرعه از آن جهت که متشرعه هستند وجود ندارد و اگر وجود داشته باشد کشف آن پس از گذر زمانی طولانی برای ما میسور نیست از این رو شاید آنچه اینک به عنوان سیره‌ای برای متشرعه تلقی می‌شود در حقیقت رفتاری است که در زمان شارع نبوده بلکه بعداً به دلائل متعدد سیاسی و اجتماعی و اقتصادی پدید آمده است. بنابراین اگر ببینیم که در جامعه اسلامی نشستن کنار فردی غریبه تقبیح می‌شود، نمی‌توان از آن استنباط کرد که سیره زمان متشرعه چنین بوده است.
وی اظهار داشت: روش دوم این که با بررسی تاریخ مسأله دریابیم که در زمان معصوم نیز متشرعه چنین سیره‌ای داشته‌اند. یعنی متشرعه زمان معصوم علیه‌السلام نیز تجسس در امور شخصی دیگران را قبیح می‌دانستند و منع می‌کردند. البته شرط این روش این است که از اقوال تاریخی به قرائنی همچون کثرت نقل و وجود شواهد کافی اطمینان حاصل شود. به نظر می‌رسد که این شواهد در مورد قبح تجسس در تاریخ معاصر با شارع وجود داشته است.
استاد حوزه علمیه با اشاره به مقدمه دوم که ثبوت این سیره مستلزم این باشد که شارع نیز طبق سیره، حکم شرعی را جعل کرده باشد گفت: اگر سیره اصحاب معصوم علیه‌السلام که دسترسی به ایشان داشتند بر امری ثابت شود این بدان معناست که از راهی که محسوس بوده یا نزدیک به محسوسات است حکم مسأله را از معصوم گرفته‌اند. چون عادت اصحاب این بوده است که امور مورد نیاز خود را از ائمه علیهم السلام اخذ می‌کردند.
وی ادامه داد: آنچه بیان شد در باب سیره عقلا یا سیره متشرعه بر تحریم تجسس بود لکن به برای تحریم مثل تجسس نیازی به دلیل سیره نداریم زیرا ادله کافی لفظی برای اثبات حرمت تجسس داریم ولی تصرفات دیگری مانند لمس، تماس و معیت که دلیل لفظی برای آنها یافت نشد، قابل بحث است.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی علوم کامپیوتری نور بیان داشت: از بین سه روش سیره عقلائی تنها روش اول قابل استناد است؛ روش اول این بود که سیره زمان خود را در می‌یابیم سپس با دریافتن منشأ و اساس آن، سیره زمان شارع را ثابت می‌کنیم. یعنی می‌بینیم که عقلا کنونی با طبیعت و قریحه عام و مشترکی که دارند از لمس و تماس و معیت با افراد دیگر پرهیز دارند به ویژه اگر افراد با هم غریبه باشند از اینجا کشف می‌کنیم که عقلای زمان معصوم نیز همین طور بوده‌اند.
وی ادامه داد: البته برای اثبات سیره در این زمینه باید از ناحیه شارع ردع و منعی به ما نرسیده باشد که در بدو امر چنین به نظر می‌رسد لکن در اسلام دست دادن و سلام و احوال‌پرسی کردن با مسلمانان مستحب شمرده شده است و ادله استحباب مصافحه و سلام مطلق است و ردع بر این سیره عقلا در بین مسلمان است.
حجت‌الاسلام شهریاری در پایان اظهار داشت: نتیجه اینکه سیره عقلا در مورد تقبیح لمس و تماس و معیت با ناآشنایان در جامعه اسلامی ردع شده است در عین حال لمس و تماس و معیت با کفار شامل حکم حریم خصوصی است و شیوه عقلائی در رابطه با آنان جاری است. از طرف دیگ تمسک به سیره متشرعه در این باره ممکن نیست چون یافتن شواهد و مدارک تاریخی کافی برای کشف این که سبک مواجهه سیره متشرعه با غریبهها چگونه بوده کاری دشوار است.