نشست خبری فراخوان مقالات چهارمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی ـ اسلامی با حضور دکتر عطاء الله رفیعی آتانی، دبیر شورای علمی و فرزاد جهان‌بین، دبیر شورای سیاستگذاری این کنگره بعدازظهر امروز دوشنبه ۱۳ اردیبهشت ماه برگزار شد.

رفیعی آتانی در ابتدای این نشست خبری گفت: واقعیت این است که ما در دوران جدیدی از دانش و عقلانیت اسلامی به سر می‌بریم. تجربه تاریخی اسلامی ما نشان می‌دهد که از همان صدر اسلام رابطه دوسویه و یک به یک و متناظر بین سطح و ویژگی‌های تمدن اسلامی و عقلانیت موجود در آن، وجود داشته است. نقاط اوج و حضیض تمدن اسلامی هر دو از این خصوصیت برخوردار بوده‌اند. برای نمونه قرن چهارم اسلامی متناظر است با ظهور ابن‌سینای بزرگ در فلسفه اسلامی و در ادامه آن شیخ مفید و سید مرتضی در فقه و اصول.

وی افزود: تا قرن نهم و دهم که شاهکار اندیشه اسلامی به وسیله ملاصدرا رقم خورد و این اتفاق عظیم سبب می‌شود عقل محض و فلسفه اسلامی با عرفان و معنویت اسلامی عجین شود و این دانش بزرگی که بوجود می‌آید، این دستاورد اثر تمدنی خود را بر جامعه می‌گذارد؛ اما برای این که از محدودیت فقه برخوردار بود، نتوانست به رویکرد تمدن اسلامی منجر شود تا اینکه در دوران معاصر علامه طباطبایی این فرصت را ایجاد کردند تا فقه، عرفان و فلسفه هر سه با هم عجین شوند.  

رفیعی آتانی بیان کرد: آنچه که در دوره رهبری فعلی انقلاب در آن قرار گرفته‌ایم، گام جدید و جدی دیگری برای تولید علوم انسانی اسلامی برداشته شده؛ این نسل جدید ضمن اینکه از همه دست آوردهای گذشته استفاده می‌کند، در متن نظام‌سازی در جامعه است. آنچه امروز در متن آن قرار داریم، شکل دادن به تمدن نوین اسلامی است که متناظر است با تولید علم جدید اسلامی. اندیشه اسلامی در همه ابعاد آن مبتنی بر عقلانیت اصیل اسلامی است که از گذشتگان به ارث رسیده است.

دبیر شورای علمی چهارمین کنگره بین‌المللی علوم انسانی ـ اسلامی ادامه داد: همچنان که به میراث گذشتگان تکیه داده‌ایم با ریشه دواندن این میراث، در حال تغییرات نوینی در حال حاضر هستیم. کنگره‌های بین‌المللی علوم انسانی ـ اسلامی ظرفیت نهادی برای انجام چنین رسالت بزرگی است. بازتولید عقلانیت به ارث گرفته شده از دوران گذشته را داریم تا با بازخوانی آن، روح و تمدن بزرگ اسلامی را رقم بزنیم.

 وی با بیان اینکه علوم انسانی ـ اسلامی نرم‌افزار تولید تمدن نوین اسلامی است، گفت: هر اندازه این تمدن شکل بگیرد، خودش هم به تولید علوم انسانی ـ اسلامی کمک می‌کند. هدف ما گفتمان‌سازی و تجربه‌اندوزی در تولید دانش نوین اسلامی است. شناسایی و تربیت نیروی انسانی جدید هم یکی دیگر از اهداف ماست و همچنین فراهم نمودن بستر و یک فرصت و ویترینی برای سیاست‌گذاران و مدیران کشور که از دست آوردهای این کنگره در برنامه‌ریزی‌ها از آن استفاده کنند.

رفیعی آتانی تصریح کرد: کنگره چهارم بین‌المللی علوم انسانی ـ اسلامی در پاییز ۹۶ با استفاده از تجربیات گذشته ما برگزار می‌شود. از سال ۸۶ دو همایش الگوی اسلامی پیشرفت را برگزار کردیم. بعد از آن بود که به این نتیجه رسیدیم باید به بحث پایه‌ای‌تری توجه کنیم. تا امروز سه کنگره علوم انسانی ـ اسلامی برگزار کرده‌ایم. در همایش اول الگوی اسلامی پیشرفت ۲۰۱ مقاله به دبیرخانه رسید. ۷۸ مقاله نهایی شد. در همایش دوم ۱۰۱ مقاله به دستمان رسید، ۶۰ مقاله نهایی شد، در کنگره اول علوم انسانی ـ اسلامی ۱۶۰ مقاله به دستمان رسید، ۹۰ مورد نهایی شد. در کنگره دوم ۴۰۰ مقاله به دستمان رسید، ۱۶۰ مورد نهایی شد و ۲۲ جلد کتاب منتشر کردیم. در کنگره سوم ۵۰۸ مقاله به دستمان رسید که ۱۱۰ مورد آننهایی شد و به زودی منتشر می‌شود. از مجموع پنج کنگره و همایش قبلی، ۳۱ جلد کتاب منتشر کردیم.

وی در پایان سخنانش تصریح کرد: در صدد هستیم در قلمرو هر رشته علمی، یک کتاب پایه و متن مبنا تولید کنیم. منظور از متن مبنا این است که تا آنجا که ممکن است دست آوردهای علمی در قالب کتاب ارائه شود تا پژوهشگران در جریان علمی کارها تا اینجای کار قرار بگیرند و آستانه نوآوری‌ها معرفی شود. بنابراین با توجه به این سرمایه‌های انباشته شده و ارتباطات گسترده ما حدود دو هزار نفر پژوهشگر با ما همراه شدند و این ظرفیت گفتمانی را داریم و در آینده پیش‌رو در برنامه‌ریزی‌ها، رشد فزاینده ای خواهیم داشت. کار کنگره چهارم را از امروز آغاز کرده‌ایم. محورها و اهداف و جزئیات این کنگره در سایت کنگره موجود است و هر کدام از این رشته‌ها را در حوزه تخصصی در اختیار یک مرکز علمی یا دانشگاه قرار داده‌ایم.