شهید قدوسى روز به روز به علامه طباطبایى علاقه مندتر مى شد. او از رهنمودهاى سازنده اخلاقى استاد بخوبى استفاده کرد و بدین سان توانست تحت تربیت او، به خود سازى بپردازد.
در دوازدهم مرداد 1306 شمسى ، در شهر کوچک نهاوند فرزندى به دنیا آمد که نامش را على نامیدند. پدرش (ملااحمد)، از علماى بزرگ شهر بود که پس از سالها تحصیل در حوزه علمیه نجف به درجه اجتهاد نایل شد و به زادگاه خود برگشت و به ارشاد مردم پرداخت .
على دوران کودکى و نوجوانى را تحت تربیت درست خانواده سپرى کرد.با خواندن ، نوشتن ، قرآن ، نماز و احکام شرعى آشنا شد و در پانزده سالگى سال ( 1321) وارد حوزه علمیه قم شد و در مدرسه فیضیه حجره اى تهیه نمود.
على در حوزه علمیه قم به تحصیلات خود ادامه داد و در نهایت تنگدستى از تحصیل دست برنداشت . مقدمات علوم اسلامى را نزد استادانى فرزانه مانند آیة الله صدوقى فراگرفت و از محضر استادان اخلاق حوزه علمیه قم بهره جست .او از ابتداى طلبگى به تهذیب اخلاق ، ساده زیستى ، نظم و استفاده از فرصتها اهمیت بسیار مى داد. پشتکار او موجب شد تا دروس مقدمات و سطح حوزه را به پایان برساند و وارد عالى ترین مرحله دروس حوزه شود. على سالها در درس خارج آیة الله بروجردى و امام خمینى شرکت کرد و از خرمن دانش آنها، خوشه ها چید.
بسیارى از خطبه هاى نهج البلاغه را حفظ بود.علاقه بسیارى به اهل بیت داشت و همواره در مجالس سوگوارى شرکت مى کرد.بسیار محتاط بود و از غیبت و دروغ بسیار پرهیز مى جست و به درس و بحث علاقه وافرى نشان مى داد.
گلى در بوستان حوزه
علامه طباطبایى با ورود به حوزه علمیه قم فلسفه را در حوزه احیا کرد، قدوسى مقدمه اى از دروس هیئت و فلسفه را نزد او فراگرفت. اخلاق ، علم و فروتنى علامه طباطبایى همه شاگردانش را شیفته خود ساخته بود.وى پس از آشنایى با سجایاى عالى عرفانى استاد، از هر فرصتى استفاده مى جست و از رهنمودهاى اخلاقى آن عارف وارسته ، براى تهذیب نفس استفاده مى نمود.
شهید قدوسى روز به روز به علامه طباطبایى علاقه مندتر مى شد. او از رهنمودهاى سازنده اخلاقى استاد بخوبى استفاده کرد و بدین سان توانست تحت تربیت او، به خود سازى بپردازد.
مجاهد پیرو امام
آیة الله قدوسى با اندیشه هاى سیاسى امام خمینى بخوبى آشنا بود.او پس از افشاگیریهاى امام خمینى در سال 1341که علیه لایحه کاپیتولاسیون و دیگر مصوبات خائنانه دولت و مجلس صورت پذیرفت ، هماره همدوش همفکرانش به پشتیبانى از قیام همت گماشت . او در قیام 15 خرداد 1342 و تبعید امام خمینی (ره) در13 آبان 1342 همراه همه طلبه ها، استادان و مردم انقلابى به صحنه آمد و به مبارزه با رژیم پهلوى پرداخت .
اوج مبارزات آیة الله قدوسى در آن دوران ، همکارى گسترده او با هیاءت مدرسین بود. هیات مدرسین نخستین تشکیلات منسجم روحانیت بود که در سال1337 در زمان مرجعیت آیة الله العظمى بروجردى تاءسیس شده بود. این هیات در سالهاى 1341 - 1342 بسیار فعال بود. اعلامیه هاى فراوان از سوى هیاءت مدرسین در سراسر کشور پخش و جنایتهاى رژیم پهلوى برملا شد. هیات مدرسین با انتشار اعلامیه ها و پشتیبانى اساتید حوزه علمیه قم، نهضت امام خمینى (ره ) را به مردم آشکار ساخت .
این هیات که بعد به گروه یازده نفرى شهرت یافت (و امروزه با نام جامعه مدرسین شناخته مى شود) نخستین هسته مبارزه مخفى علیه رژیم پهلوى بود و در پوشش اهداف اصلاحى نظام آموزشى حوزه علمیه قم ، به فعالیتهاى سیاسى مى پرداخت . آیة الله قدوسى از بنیانگزاران این هیات بود. هیات مدرسین در سال 1345 به دست ساواک کشف و افراد آن تحت تعقیب ماموران پهلوى قرار گرفتند. آیة الله قدوسى در این ماجرا دستگیر شد. اما چون ساواک نتوانسته بود مدارکى علیه او پیدا کند، پس از چند ماه از زندان آزاد شد.
آیة الله قدوسى پس از آزادى ، در تابستان 1345به زادگاه خود برگشت و به اقامه نماز جماعت در مسجد جامع نهاوند پرداخت .او پس از نماز منبر مى رفت و همیشه در ضمن سخنرانى از امام خمینى (ره ) یاد مى کرد. ساواک چند بار به وى تذکر داد که نباید اسمى از امام برده شود اما او نمى پذیرفت . بدین علت سخنرانى او تعطیل شد و آیة الله قدوسى به قم برگشت .
از پایگاه فضیلت تا شهادت
ایام پدیدارى مدرسه حقانى از فصول درخشان زندگى آیة الله قدوسى است .آیة الله قدوسى با همفکرى برخى از استادان برجسته انقلابى حوزه علمیه در پى تغییرات بنیادى در ساختار ادارى - آموزشى حوزه علمیه قم برمى آید.بدین خاطر تصمیم مى گیرند نقشه خود را ابتدا در مدرسه اى آغاز نمایند تا پس از موفقیت ، در سراسر حوزه هاى علمیه اجرا نمایند.آیة الله العظمى میلانى که با برنامه هاى اصلاحى آنان موافق بود مدرسه علمیه اى را در قم به آنها واگذار مى نماید.
مدرسه حقانى در سال 1343 با مدیریت آیة الله قدوسى و با همکارى شهید بهشتى ، آیة الله مصابح یزدى و آیة الله جنتى آغاز به کار مى نماید.آیة الله قدوسى با دعوت از اساتیدى با تجربه و انقلابى مانند آیة الله مشکینى ، آیة الله جنتى و سایرعلما بنیه علمى مدرسه را تقویت نمود. نظم در حوزه هاى علمیه در جایگاه خود قرار نداشت .مدرسه حقانى نخستین مدرسه علمیه قم بود که بسیار منظم بود.آیة الله قدوسى نظم شدیدى را در مدرسه به اجرا درآورد.و در مدت چهارده سال اداره مدرسه ، هماره به رعایت مقررات مقید بود.
حضور و غیاب در کلاس ، برگزارى امتحانات و پیگیرى مدام رشد علمى - اخلاقى طلاب از امتیازات این مدرسه بود.
اندک اندک آوازه مدرسه حقانى به همه جا پخش شد.بسیارى از جوانان به این مدرسه روى آوردند و تجمع انبوه استادان جوان و انقلابى در مدرسه ، ساواک را به هراس انداخت .مدرسه حقانى پایگاه مبارزان شناخته شده بود.ساواک بارها به مدرسه حمله کرد، اما به دلیل مدیریت کارآمد آیة الله قدوسى کارى از پیش نبرد.
در آن زمان آموزش زبان انگلیسى در حوزه هاى علمیه مطلوب نبود اما در مدرسه حقانى براى آشنایى طلاب با زبانهاى خارجى ، به این مهم اقدام ورزید.برخى از دروس دانشگاهى مانند جامعه شناسى ، روان شناسى و اقتصاد نیز در این مدرسه از سوى استادان دانشگاه تدریس مى شد.
برخى از کتابهاى درسى حوزه ، کتابهاى آموزشى نبودند. سبک نگارش آنها براى تدریس مناسب نبود و بسیار از متون درسى براى قرنهاى پیشین تدوین شده بود.مدرسه حقانى نخستین گام را براى تغییر کتب درسى برداشت . کتاب صرف ساده ، بسیار شیوا و روان از سوى دو تن از استادان مدرسه تدوین شد و به عنوان متن درسى در مدرسه تدریس گردید.
آیة الله قدوسى هماره طلبه ها را به تهذیب اخلاق سفارش مى کرد. درسهاى اخلاق او، هر هفته روح تشنه طلاب را با پندهاى آسمانى سیراب مى ساخت . خطبه همام و برخى دیگر از سخنان روح بخش امام على علیه السلام را براى طلبه ها، از حفظ مى خواند و با صدایى لرزان و چشمانى گریان طلاب را با اوصاف پرهیزگاران آشنا مى ساخت.
قدوسى با تمام توان در راه پیشبرد هدفهاى اصلاحى مدرسه تلاش مى کرد. رهبر انقلاب ، حضرت آیة الله العظمى خامنه اى در این باره فرموده است :
" چند خصوصیت در ایشان وجود داشت . که نه تنها من ، بلکه همه را جذب مى کرد، یکى از آنها صداقت و صفاى این مرد بود... خصوصیت دوم پرکارى و پشتکارى ایشان بود... اگر ریاست مدرسه حقانى با کسى غیر از آقاى قدوسى بود من باور نمى کردم که این مدرسه به این اندازه از ارزش و آثار مى رسید.
مدرسه حقانى از زمانى که آیة الله قدوسى مدیریت آن را بر عهده گرفت ، تا پیروزى انقلاب اسلامى ، یکى از سنگرهاى مبارزه در برابر رژیم پهلوى بود. طلاب مدرسه همگى مقلد امام بودند. ساواک بارها به مدرسه یورش برد و شمارى از طلبه ها را دستگیر کرد. بسیارى از اعلامیه ها در این مدرسه تکثیر مى شد.
مدرسه حقانى ، مدرسه علمیه نمونه قم بود. نظام آموزشى و ادارى مدرسه چنان به موفقیت رسید که متولیان بسیارى از مدارس علمیه قم و مشهد از الگوى موفق این مدرسه درس گرفته ، و به اصلاح نظام ادارى - آموزشى مدارس پرداختند.
بسیارى از طلاب جوان ، با علم ، خوشفکر، متقى و آگاه به مسائل سیاسى این مدرسه ، پس از پیروزى انقلاب اسلامى در مسؤ ولیتهاى اجرایى ، قضایى و سیاسى ، خدمتهاى شایانى به انقلاب نمودند. "
این مجاهد نستوه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، از طرف امام خمینی (ره ) به دادستانی کل انقلاب اسلامی ، منصوب شد و در این سنگر به خدمت پرداخت . سرانجام این عالم ربانی در اثر انفجاری توسط منافقین کوردل به فیض شهادت نائل آمد و در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد . روحش شاد و یادش گرامی باد .
نظر حضرت آیت الله خامنه ای درباره ی شهید قدوسی
آیت الله خامنه ای به لحاظ روابط خانوادگی ومبارزات سیاسی ارتباط نزدیکی با مرحوم شهید قدوسی داشت . ایشان پس از شهادت شهید قدوسی درباره ی وی می فرمایند:
« آشنایی من با شهید قدوسی بسیار قدیمی است، ما به طور خانوادگی با خانواده ی مرحوم علامه طباطبایی ارتباط نزدیکی داشتیم، چون مرحوم علامه با پدرم دوستی دیرینه ای از نجف داشتند در سفرهایی که ایشان بارها به مشهد داشتند به طور خانوادگی با ما در تماس بودند ووقتی شهید قدوسی داماد خانواده ی علامه شدند با ایشان هم آشنایی پیدا کردیم. اوایلی که من به قم رفتم با شهید قدوسی به عنوان یک دوست مراوده داشتم البته هر چه می گذشت ارتباطات دوستانه ی ما با ایشان قوی تر ومحکم تر می شد وبعدها که ایشان مدرسه ی حقانی را اداره کردند وبا مرحوم شهید بهشتی وآقای جنتی هم کاری نزدیکی داشتند گاهی هم به مشهد می آمدند ودرباره ی مسایل مدرسه ما بارها با هم صحبت کردیم وهنگامی که انقلاب اسلامی در سال ۱۳۴۱ آغاز شد وقم محور مرکزی برای حرکت انقلابی بود در قم تشکیلاتی را به وجود آوردیم که پس از ۱۵ خرداد اولین تشکیلات حوزه ی علمیه ی قم و اولین سازمانی بود که با اتکا به عناصر حوزه ی علمیه به وجود آمد. در این تشکیلات آقای هاشمی رفسنجانی ونیز آقای قدوسی و… نیز شرکت داشتند. با گذشت زمان این ارتباطات بیشتر گردید تا این که انقلاب پیروز شد ودر جریانات دستگاه قضایی دادسرا وداستانی انقلاب در سطح گسترده ای فعالیت مشترک داشتیم تا هنگامی که ایشان به شهادت رسیدند.»
ایشان درباره خصوصیات اخلاقی شهید قدوسی می فرمایند:
« یکی از خصوصیات ایشان صداقت وصفای این مرد بود که هیچ کلکی در کار ایشان نبود. مردی بود صادق ونسبت به آنچه احساس وظیفه می کرد به شدت پی گیر وفعال بود. یک روحانی باصفای خالص بود که من گمان می کنم مهم ترین خصوصیتی از ایشان که شهید بهشتی را هم به ایشان علاقه مند کرده بود به دلیل همین صفا وصمیمیت بود. خصوصیت دوم، پرکاری وپشتکار شهید قدوسی بود .او اولاً از کار خسته نمی شد وثانیاً این طور نبود که یک کار را نیمه تمام رها کند وبه سراغ کار دیگری برود. نمونه ی این خصوصیت ایشان درمشکلات ومسایل مربوط به مدرسه ی حقانی بود. این لزوم بود که در آنجا نشست وحواسش را جمع کرد واز همه ی کارهای حوزه برید تا این مدرسه را به این نحو ثمر رساند که از لحاظ شکل ومحتوا در حد مطلوب وقابل توجهی قرار دارد. از خصوصیات دیگر ایشان این بود که مثبت وخوش بین بود. حالت ها ی منفی گرایی که در بسیاری از افراد وجوددارد در ایشان نبود. به آینده ی هر کاری امیدوار بود وبا دلگرمی آن را دنبال می کرد. شخص بسیار متواضعی بود .من در آقای قدوسی واقعاً هیچ نشانی از تکبر وغرور نمی توانستم پیدا کنم. در مورد راست گویی، ایشان مردی صادق بود . از لحاظ اخلاقی مردبسیار برجسته ای بود ویک توفیقی که آقای قدوسی داشتند این بود که ایشان داماد علامه طباطبایی بودند وعلامه مظهر اخلاق بود وایشان از لحاظ اخلاقی از علامه تأثیر گرفته بود.»
سالگرد شهادت سرتیپ وحید دستجردی, رئیس وقت شهربانی کشور (1360 ش)
سرهنگ هوشنگ وحید دستجردی در سال 1304 در اصفهان به دنیا آمد. وی پس از پشت سر گذاشتن دروس ابتدایی و متوسطه، در سال 1328 وارد آموزشگاه شهربانی شد و پس از 32 سال خدمت در پست های مختلف باز نشسته شد.
این شهید بزرگوار که از طرفداران نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) به شمار می رفت، پس از پیروزی انقلاب، در اسفند 1357 به خدمت دعوت گردید و در 24 اسفند 1359 به ریاست شهربانی کل کشور منصوب شد. سرهنگ وحید دستجردی سرانجام در واقعه انفجار دفتر نخست وزیری در 8 شهریور 1360 به شدت زخمی شد و شش روز بعد بر اثر جراحات وارده، به شهادت رسید.
یاد این شهید بزرگوار گرامی و راه مقدسش پر رهرو باد.