مهارتهای ارتباطی در «نهج البلاغه» عنوان مقاله سهلا پیروز فر است که در شماره 11 فصلنامه حدیث اندیشه به چاپ رسیده است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دارالحدیث، در بخشی از این مقاله آمده است: ارتباط به مثابۀ فرایندی برای تبادل اطلاعات و انتقال مفاهیم، در زندگی انسان‌ها نقش مهمی دارد. لازمۀ برقراری ارتباط موفق، داشتن مهارت‌ها و توانایی‌هایی است که به فرد کمک می‌کند تا به طور کلامی و غیر کلامی، افکار، عقاید، خواسته ها و هیجان‌های خود را ابراز، و هنگام نیاز، از دیگران کمک و راهنمایی درخواست کند. از آن جا که دستیابی به تمام ابعاد وجودی انسان کاری دشوار است، بهره‌گیری از گفتار و کردار پیامبر اکرم(ع) و اهل بیت که از علم الهی برخوردارند، در چگونگی برقراری ارتباط درست، راه‌گشاست.
امام علی(ع)، در سخنان خود، روش سالم و عملی زندگی اجتماعی و برقراری رابطۀ مطلوب در جهت کسب رضایت پروردگار را ارائه کرده اند. در این پژوهش، مهارتهای ارتباطی از جمله سخن گفتن، گوش کردن، نفوذ، تقویت، مهرورزی، مشاهده، پرسش، افشای خود و ارائۀ اطلاعات، از دیدگاه امام تجزیه و تحلیل شده است. محوری‌ترین موضوع در زمینۀ مهارتهای ارتباطی از دیدگاه امام جلب رضایت خدای متعال و رسیدن به تعالی و کمال است.
در بخش دیگری از این مقاله می خوانید: در آیۀ 56 سورۀ الذاریات، خداوند هدف از خلقت و زندگی انسان‌ها را پرستش و عبادت خویش معرفی کرده است: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیعْبُدُون؛ جن و انس را جز براى پرستش خود نیافریدهام».
در خطبۀ 83 نهج البلاغه، مولای متقیان هدف زندگی را تقوا و رضای الهی معرفی کرده است: «فَاتَّقُوا اللَّهَ عِبَادَ اللَّهِ جِهَةَ مَا خَلَقَکُمْ لَهُ وَ احْذَرُوا مِنْهُ کُنْهَ مَا حَذَّرَکُمْ مِنْ نَفْسِهِ وَ اسْتَحِقُّوا مِنْهُ مَا أَعَدَّ لَکُمْ بِالتَّنَجُّزِ لِصِدْقِ مِیعَادِهِ وَ الْحَذَرِ مِنْ هَوْلِ مَعَادِه؛ پس تقواى الهى پیشه کنید اى بندگان خدا در راستاى هدفى که شما را براى آن آفریده است. و از مخالفت فرمانش بر حذر باشید آن چنان که به شما هشدار داده و بدین وسیله استحقاق آن چه را به شما وعده داده است، پیدا کنید که وعدۀ او صادق و قطعى است و به این طریق، از وحشت روز رستاخیز در امان بمانید».
بر این اساس، مهارت¬های ارتباطی از دیدگاه امام(ع) به آن دسته از رفتارهایی اطلاق می¬شود که به انسان کمک می¬کند از ابتدا تا انتهای عمل ارتباطی خود، راه رضای حق را گم نکند. به عبارت دیگر مهارت¬های ارتباطی در نهج البلاغه اصولی اخلاقی هستند که مسیر رضای الهی را در انواع ارتباطات و تعاملات با گروه¬های گوناگون مردم، به انسان نشان می‌دهند. بدین ترتیب هرگاه هدف انسان جز خدا و رضای حق نباشد و برای اصلاح رابطۀ خود و خدا کوشا باشد، ایزد منّان نیز به او در ارتباطش با دیگران یاری می‌رساند و رابطۀ او را با مردم اصلاح می‌کند.
مولای متقیان فرمود: «مَنْ أَصْلَحَ مَا بَینَهُ وَ بَینَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَینَهُ وَ بَینَ النَّاسِ وَ مَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْیاهُ وَ مَنْ کَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ کَانَ عَلَیهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ؛ کسى که میان خود و خدا را اصلاح کند، خداوند میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد.؛ و کسى که امر آخرتش را اصلاح کند، خدا امر دنیایش را اصلاح خواهد کرد؛ و کسى که از درون جانش واعظى داشته باشد، خداوند حافظى براى او قرار خواهد داد ( نهج البلاغه، حکمت 89)».
گفتنی است، شمارگان 10 و 11 دو فصلنامه پژوهشی ـ اطلاع رسانی حدیث اندیشه به صاحب امتیازی دانشگاه قرآن و حدیث، مدیر مسؤلی محمد محمدی ری‌شهری و سردبیری حجت‌الاسلام ناصر رفیعی منتشر شده است.
علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به نشانی اینترنتی این نشریهwww.hadith.ac.ir مراجعه کنند.