حجت‌الاسلام والمسلمین خسروپناه، شب گذشته طی سخنانی در نشست بررسی روند تحول در حوزه که در سالن همایش های مدرسه علمیه معصومیه برگزار شد، با اشاره به فرارسیدن دومین سالگرد سفر مقام معظم رهبری به قم اظهار داشت: گوهر فرمایشات و بیانات رهبر معظم انقلاب در این سفر تاریخی تاکید بر لزوم تحول در حوزه و به ویژه مدیریت مناسب این تحول بود.

وی همچنین ضمن اشاره به فرازهایی از بیانات معظم له درخصوص تحول در حوزه گفت: قهری بودن تحول یکی از نکات مهمی بود که رهبری، بدان اشاره داشته اند و تاکید کردند که باید تحول را مدیریت کرد نه این که آن را رها نمود.

آسیب های بی توجهی به مدیریت تحول

وی اضافه کرد: ایشان تصریح داشتند که اگر حوزه تحول را مدیریت نکند یا منزوی شده یا می میرد و در واقع با فقدان تحول رو به تکامل، حوزه آسیب جدی می بیند.

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه همچنین با اشاره به این که لزوم تکیه بر شیوه های سنتی کارآمد در حوزه از دیگر نکات مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، بیان داشت: تاکید رهبری ناظر بر این مساله است که قرار نیست حوزه دانشگاه شود، بلکه حوزه سنت های اصیلی دارد که باید حفظ و تقویت گردد که یکی از آن سنت ها و امتیازات حوزه ، شیوه آموزشی آن و ارتباط چهره به چهره طلبه و استاد است.

سنت های اصیل حوزه را تقویت کنیم

وی، لزوم توجه به شیوه اجتهادی حوزه و نیز تاکید و اهتمام بر مساله تهذیب و اخلاق را از دیگر توصیه های کلیدی مقام معظم رهبری در رابطه با بحث تحول برشمرد و گفت: اجتهاد مبتنی بر علم و یقین از جمله امتیازات حوزه است؛ بنده کتب برخی از روشنفکران عرب را که مطالعه می کردم، آن ها تاکید داشتند که اجتهاد اهل سنت کارآمد نیست بلکه باید به سراغ اجتهاد شیعه رفت.

وی خاطرنشان کرد: اساسا معنای تحول این نیست که ما امتیازات و برجستگی های حوزه را نادیده بگیریم که یکی از این امتیازات ، فیض بردن از معنویت و تهذیب است.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه افزود: به ویژه امروز که هجمه های دشمنان در بعد نفسانیات هم زیادتر شده ما نیاز به این معنویت و تهذیب در حوزه داریم و باید آن را بیش از پیش تقویت کنیم.

لزوم پرهیز از آسیب های دانشگاهی در حوزه

وی با بیان این که وقتی سخن از تحول می شود ما نباید دچار آفت ها و آسیب های دانشگاهی شویم، تصریح کرد: بنده به شخصه یک لحظه زیستن در حوزه و بهره گیری از فضای علمی و معنوی آن را با همه دانشگاه های دنیا عوض نمی کنم.

این اندیشمند حوزوی ادامه داد: رهبری همچنین اشاره داشتند به این که حوزه در حال تحول است، هر چند که این تحول کند است و گاهی با ضرورت ها و اقتضائات ناسازگار می باشد.

تحولات حوزه بسیار بوده اما...!

وی افزود: البته ما باید بپذیریم که حوزه علمیه امروز و حوزه علمیه زمان انقلاب با دوران گذشته بسیار فرق کرده و تحولات خوب ایجاد شده است.

مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین با اشاره به این که حوزه در برابر بسیاری از شبهات علیه دین و اعتقادات ، محکم ایستاده است و از حریم دین دفاع می کند، ابراز داشت: این حوزه علمیه است که نگذاشته تا ترویج شبهات ، آن تاثیر اساسی را در جامعه بگذارد.

وی گفت: زمانی در حوزه، کتبی راجع به مباحثی چون هرمنوتیک ، پلورالیزم و ... نبود، اما امروز می بینیم که فضلای حوزه کتب بسیاری در این باره نگاشته اند.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه بیان داشت: امروز وقتی اساتید سکولار اندیش دانشگاهی در کنار اساتید و فضلای حوزه می نشینندو سخن آن ها را گوش می دهند، بر این نکته تاکید می کنند که سخنان فضلای حوزه، سخنان معقولی است و لذا وقتی توانمندی های حوزه را می بینند خواستار تعامل بیشتر با حوزویان می شوند.

 دچار یاس نشویم

وی همچنین خاطرنشان کرد: از سویی دیگر، مساله تحول در حوزه نباید ما را دچار یاس و نومیدی و نیز نزاع طبقاتی در حوزه میان طلاب جوان با قشر مدیران و مسئولان کند.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه بیان داشت: همان طور که مقام معظم رهبری نیز فرمودند یکی از امتیازات بارز حوزه، برخورداری از جوانان پرشور و انقلابی است، البته از دیگر توصیه های موکد ایشان پرهیز جدی از افراط و تفریط و خدای ناکرده اهانت به بزرگان و مقدسات حوزه بوده است که طلاب جوان به ویژه باید مراقب باشند.

قداست مرجعیت باید حفظ شود

وی افزود: مرجعیت قداست دارد و  مردم دین خود را از همین مراجع معظم دارند ، بنابر این در انتقاد کردن باید با بصیرت عمل کرد و از دایره اخلاق و منطق دور نشد.

وی اضافه کرد: البته این مساله بدان معنا هم نیست که طلاب نسبت به تحول در حوزه بی توجه و بی دغدغه بوده و مطالبه گری نکنند.

لزوم برنامه ریزی مستمر برای تحول عمیق

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان این که از نگاه مقام معظم رهبری همه اقشار حوزوی در عرصه تحول مسئولیت دارند، گفت: قلمرو تحول گسترده است و این تحول نیازمند برنامه مستمر دارد و حتی نباید صرفا به یک برنامه 10 یا 20 ساله هم بسنده کرد بلکه مرتب باید این برنامه با آسیب شناسی، بهینه شود.

 پرهیز از مدرک گرایی

وی در ادامه با اشاره به این که پرهیز از مدرک گرایی در حوزه از دیگر نکات مورد تاکید رهبری بوده است، ابراز داشت: اساسا ما در حوزه فارغ التحصیل نداریم و طلبه برخلاف دانشگاه که فردی با یک مدرک دکتری، استاد دانشگاه می شود، باید همیشه درس بخواند.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه همچنین به روز بودن علمی را از دیگر مطالبات رهبری از حوزویان برشمرد و افزود: البته معنای به روز رسانی این نیست که هر چه غربی ها بگویند ما انجام دهیم.

وی تصریح کرد: ما امروز به فقه الاجتماع، فقه اقتصاد، فقه فرهنگ، فقه سینما و هنر، فقه تربیت و ... به شدت نیازمند هستیم.

انتقاد از وضع سینما

این اندیشمند حوزوی همچنین ضمن انتقاد از وضع سینما گفت: سینمای ایران در دو سه سال اخیر، فیلم های متعددی در نقد ایران اسلامی ساخته است و بنده با وجود همه مشغله ها، لااقل ده فیلم در این باره را دیده و حیرت کرده ام که چگونه با ظرافت خاصی ، ارزش های اسلامی و انقلابی در آن ها زیر سوال رفته است.

وی یادآور شد: متاسفانه ما در عرصه فقه فرهنگ به روز نیستیم کما این که در عرصه های دیگر همچون فلسفه های مضاف نیز باید به روز شویم.

توانمندی های فلسفه اسلامی

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر این که فلسفه اسلامی دارای توانمندی های بسیاری است، گفت: نباید در فلسفه میراث گذشته خود را نادیده بگیریم و کسانی که می گویند فلسفه ملاصدرا به درد نمی خورد، درک و فهم درستی ندارند و این ها بر شاخه نشسته ، بن می برند؛ مهم آن است که ما خود را در عرصه فلسفه متناسب با تحولات ، به روز کنیم.

وی افزود: امروز ما در عرصه پزشکی نیز نیازها و سوالات فقهی بی شماری داریم که این ها را باید طلاب و فضلای حوزه پاسخ بدهند.

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه همچنین بیان داشت: یکی دیگر از نکاتی که رهبری بیان فرموده اند این است که هر کس حرف نو و جدید بیان کرد، نباید او را هو و طرد کرد بلکه باید گذاشت تا بحث های علمی و کرسی های نظریه پردازی در حوزه رونق بگیرد.

دنبال مقصر نباشیم

وی افزود: نکته مهم دیگر این است که در بحث تحول نباید به دنبال مقصر گشت و رهبری نیز در بیانات خود به این نکته اشاره داشته اند.

این استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: شما باید با دلیل و منطق، مطالبات خود را از مدیریت حوزه مطالبه کنید و نباید دنبال این باشید که دیگری را مقصر جلوه دهید.

وی ادامه داد: تشکیل شورایی از علما و مدرسین عالی مقام به منظور سیاست گزاری و جهت دهی به حوزه علمیه و تعیین مدیری از علمای برجسته، انقلابی و بصیر برای آن از دیگر نکاتی بوده که رهبری مورد توجه قرار داده اند و طلاب به عنوان یک مطالبه می توانند تحقق آن را پیگیری کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: البته این شورای جهت دهی و سیاست گذاری متفاوت از شورای عالی و مدیریت حوزه است.

طلبه نباید کمتر از 14 ساعت درس بخواند

وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نکته مهم دیگر آن است که طلبه ای که مدام از دیگران انتقاد می کند باید قبل از هر چیز خودش با خوب درس خواندن، در عرصه تحول گام بردارد و به نظر من طلبه ای که مشکل خاصی و یا کسالت ندارد، اگر کمتر از 14 ساعت درس و مطالعه داشته باشد، به خود و حوزه جفا کرده است.

وی افزود: طلبه ای که منتقد همه است اما منتقد خود و روش علمی اش نیست در آینده نمی تواند مشکلات حوزه را حل کند.

استعدادهای درخشان حوزه حمایت شوند

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه، لزوم شناسایی و حمایت از استعدادهای درخشان حوزه را از دیگر مطالبات رهبری عنوان کرد و گفت: متاسفانه همین طلبه های کم سواد و کم مایه هستند که عمامه ای بر سر می گذارند و به روشنفکران تاریک اندیشی تبدیل می شوند که آن حرف های نامربوط را مغرورانه بر زبان می آورند.

تخصصی شدن رشته ها؛ مطالبه ای که محقق شده است

وی همچنین با اشاره به این که برنامه آموزشی طلابی که از دانشگاه وارد حوزه می شوند ، باید با دیگر طلبه ها متفاوت باشد، اظهار داشت: یکی دیگر از توصیه های جدی رهبری، تاکید خاص بر تخصصی شدن رشته های حوزه است که الحمدالله این مهم هم اکنون در حوزه در حال انجام است.

راهبرد تلاش گرانه برای تحقق تحول

رییس موسسه حکمت و فلسفه در ادامه پیشنهاداتی هم برای طلاب جوان در عرصه تحول داشت و گفت: راهبرد همه شما باید تلاش برای تحول سازنده و مطلوب در حوزه باشد.

وی افزود: در همین باره بسیار خوب است که طلاب جوان، انجمن های علمی تخصصی راه اندازی کنند، حالا این انجمن ها زیرمجموعه انجمن های علمی حوزه باشد و یا مستقل.

وی با بیان این که البته شرط موفقیت این انجمن ها، خوب درس خواندن است، ابراز داشت: برگزاری منظم و هدفمند کرسی های نقد و نظریه پردازی ، ساماندهی برنامه های علمی طلاب جوان و نیز دانش افزایی سیاسی در راستای بصیرت انقلابی از دیگر برنامه هایی است که طلاب در قالب این انجن ها می توانند آن ها را محقق کنند.

خطر سکولاریزاسیون را جدی بگیریم!

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه تصریح کرد: بنده احساس خطر می کنم که عده ای یا ناخودآگاه یا عالمانه ، حوزه را به سمت سکولاریزاسیون سوق می دهند؛ این که بعضا گفته می شود در مدرسه بحث سیاسی نشود، روزنامه آورده نشود و یا این که اخبار را نبینید و گوش ندهید و فقط درس بخوانید، به نظرم این خطرناک است.

وی با تاکید بر این که انقلاب اسلامی از حوزه شکل گرفت، گفت: ما همواره نیاز به وجود مراجع و علمایی انقلابی و بصیر داریم که این راه را ادامه دهند.

دلیل این همه تحریم و فشار چیست؟

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در قسمت دیگری از سخنان خود تصریح کرد: این که دشمن این همه علیه ایران انقلابی دست به توطئه می زند، این همه تحریم اقتصادی و جنگ فرهنگی ایجاد کرده ، به خاطر بحث هسته ای نیست بلکه به این دلیل است که امروز ایران اسلامی ، یک روشنگری در کل دنیا علیه مستکبران عالم ایجاد کرده است و همه این خیزش ها و بیداری ها به برکت ولایت فقیه است.

وی تاکید کرد: بی شک اگر ولایت فقیه را از ما بگیرند، اجازه پویایی و نفس کشیدن را به حوزه علمیه قم نمی دهند.

نمی توانیم نسبت به نیازها بی تفاوت باشیم

حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه در خاتمه با بیان این که ما باید نیازهای معاصر خود را به خوبی درک کنیم، گفت: این نیازها شامل دو دسته است؛ یک دسته نیازهای رقابتی  و دیگر نیازهای غایی که درس خواندن طلبه ها باید در راستای تحقق این نیازها باشد، چرا که ما نمی توانیم نسبت به نیازهای جامعه و دنیای کنونی بی تفاوت باشیم.