به همت گروه تمدن اسلامی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درسگفتار «اصول فقه به شیوه تفکر انتقادی» برگزار‌ می‌شود. مدرس این درسگفتار، دکتر سیّد حسین حسینی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است.

در توضیح موضوع این درسگفتار آمده است: علم اصول فقه از جمله مهم ترین علوم اسلامی است که نقش بسزایی در تعیین چارچوب‌‌‌ها و شیوه استنباط از متون دینی دارد و نسبت آن به فقه مانند نسبت منطق به فلسفه است. از سویی، این علم از جمله علوم عقلی محسوب شده که با منطق و فلسفه نیز قرابت بسیاری دارد. همین امر اهمیت آموزش آن را در حوزه علوم انسانی دو چندان‌ می‌کند چرا که پژوهشگر علوم انسانی را با مبانی و مدل‌‌‌هایی آشنا‌ می‌سازد که‌ می‌تواند از آن در چارچوب تحلیل‌‌‌های علوم انسانی و اجتماعی بهره ببرد.

با این وجود، آموزش‌‌‌های سنتی اصول فقه در حوزه‌‌‌ها و دانشگاه‌‌‌ها، غالبا از بکارگیری شیوه‌‌‌های تفکر انتقادی دور هستند. در این دوره تلاش‌ می‌شود آموزش مباحث اصول فقه همراه با بکار بستن مدل‌‌‌ها و تکنیک‌‌‌های تفکر انتقادی همراه باشد تا زمینه‌‌‌های تعمق، تحلیل، ذهنیت استدلالی، نظم منطقی، قدرت سنجش و مقایسه، کلی نگری، ایجاد انگیزه، مهارت دیالوگ، توان نقد، حل مساله، تفکر انتزاعی، نگاه روش شناختی، طبقه بندی موضوعات، تشویق به پژوهش محوری، کشف مغالطات، پرورش خلاقیت، متد تعریف، بکارگیری الگوی نقد، دقت، جامع نگری، انصاف علمی، استقلال و شهامت فکری، در دانش پژوهان نهادینه شود. بدین ترتیب انتظار‌ می‌رود از آموزش و کسب مهارت‌‌‌های تفکر انتقادی، متعاقبا زمینه‌‌‌های پژوهش‌‌‌های نوینی در این عرصه گذارده شود.

سرفصل‌‌‌ها و محتوای این دوره آموزشی عبارتست از: تاریخچه و تعریف علم اصول/ تقسیمات حکم/ تعریف دلیل و اقسام آن/ ادله اجتهادی؛ کتاب و سنت/ تقسیمات جزء/ اصول لفظیه و …/ ارتقای مهارت عملی به کار بستن تکنیک‌‌‌های تفکر انتقادی در مطالعات پژوهشی علم اصول/ بازآموزی، تقویت و توانمندسازی دانش پژوهان با ایجاد مساله‌‌‌های پژوهشی جدید در علم اصول.

شرکت در این دوره برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌‌‌های الهیات و فلسفه و برای تمامی متخصصان و علاقمندان علوم انسانی مفید است.

گفتنی است، مدت زمان این دوره پنج جلسه دوساعته و زمان برگزاری آن هم روزهای یکشنبه ساعت ۱۴ تا ۱۶ است. درسگفتار نامبرده از روز دوم دی ماه آغاز‌ می‌شود و شرکت کنندگان این دوره گواهینامه معتبر و مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای ارزش علمی و اداری و قابل ترجمه دریافت‌ می‌کنند.