برنامه «درس هایی از قرآن استاد محسن قرائتی» با موضوع «ویژگی های بهترین دین»، شامگاه پنجشنبه نهم آبان ماه، از شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران به روی آنتن رفت.

 در این برنامه استاد به تبیین ویژگی های بهترین دین براساس آیات قرآن پرداخت.

مخاطبان عزیز می توانند پس از مطالعه مشروح سخنان استاد قرائتی، در مسابقه پیامکی درس هایی از قرآن شرکت و پاسخ های سؤالات را به شماره پیام کوتاه ۳۰۰۰۱۱۴ ارسال کنند.

موضوع: ویژگی های بهترین دین

عناوین:

۱- عقلانی بودن اصول دین

۲-جامع بودن تعالیم دین اسلام

۳- جامعیت نماز به عنوا یک دستور عبادی

۴- تکالیف دینی، به میزان توان انسان

۵- اجتهاد در دین، برای فهم نیازهای امروز

۶- دستورات امامان برای خمس و زکات، متناسب با شرایط جامعه

۷- دین، طبق عقل یا فوق عقل، نه ضد عقل

مشروح سخنان استاد قرائتی

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین بعدد ما أحاط به علمه، الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی

در یکی دو جلسه قبل نیاز به دین را بیان کردیم، در یک دقیقه حرف های جلسه قبل را تکرار می کنم که بحث امروز به حرف های گذشته بچسبد. گفتیم دین یعنی راه، چه دینی داری؟ یعنی چه راهی می روی؟ بت پرست ها هم دین دارند. قرآن می گوید: «لَکُمْ دِینُکُمْ وَ لِیَ دِینِ» (کافرون/۶) یعنی دین شما، راهی که می روید بت پرستی راه شماست، هرکسی دینی دارد، یعنی راهی دارد پس انسان نمی تواند بی دین باشد. یعنی بی راه باشد. بالاخره یک چیزی می خورد و یک چیزی نمی خورد. با کسی آشتی می کند و با کسی قهر می کند. با کسی صلح و با کسی جنگ می کند. یک چیزی می خرد و یک چیزی نمی خرد. راه و روش و باورها و عملیات را دین می گویند.

۱- عقلانی بودن اصول دین

اینها را مفصل گفتیم، گفتیم بهترین دین چیست؟ نشانه های بهترین دین. [پای تخته] بسم الله الرحمن الرحیم، موضوع: نشانۀبهترین دین. ۱- معقول باشد، عقلی. معنای عقلی یعنی چه؟ ما سه دستور داریم. در اسلام دستور سه رقم می تواند باشد. دستورات، یا دستور فوق عقل است. یا دستور طبق عقل است. یا دستور ضد عقل است. در اسلام ما ضد عقل نباید داشته باشیم. یک چیزی بگوییم که، مثلاً بگوییم: یک چیزی هم یکی است و هم سه تاست. هم جفت است و هم طاق! اینها ضد عقل است. دو تا چیز متناقض نمی شود. باران می آید، باران نمی آید، این خلاف است. ضد عقل نباید در اسلام باشد. اما لازم نیست همه چیز طبق عقل باشد. ممکن است چیزی باشد فوق عقل باشد. نسخه دکتر که دستور می دهد ضد عقل نباید باشد اما لازم نیست تمام قرص ها و شربت و داروهایی که می دهد همه را این بیمار بفهمد. ممکن است بیمار نفهمد ولی دکتر می گوید: این قرص را بخور، این را نخور. این را دو تا بخور، این را یکی بخور، این را نصف بخور، قبل از غذا، بعد از غذا، هر شش ساعت، آن را هشت ساعت، هرچه دکتر می گوید مریض نمی فهمد ولی ضد عقل نیست. این یک حرف است. ممکن است یک چیزی را نفهمیم، چرا نماز صبح دو رکعت است؟ نمی دانیم چرا، ضد عقل که نیست. چرا نماز مغرب سه رکعت است؟ عقل من نمی فهمد اما ضد عقل هم نیست. پس سه رقم دستور داریم: فوق عقل، ضد عقل، طبق عقل. دستور باید یا طبق عقل باشد یا با هم بگویید. . . فوق عقل. ضد عقل در اسلام نیست. این یک مسأله است.

مسأله دوم فطری باید باشد یعنی با طبع انسان بسازد. مثلاً انسان بعضی از دستورها را نگاه می کنیم، مثلاً ازدواج در اسلام مقدس است. چرا؟ برای اینکه نیاز به همسر فطری است. هرکسی همانطور که لباس می خواهد، آب و غذا می خواهد، همسر هم می خواهد. حالا اگر یک دینی مثل مسیحیت آمد گفت: ازدواج مقدس نیست. ازدواج ضد ارزش است. رهبر درجه یک مسیحی ها، باید همسر نداشته باشد. چون ازدواج بد است. این خلاف فطرت است. مثل اینکه کسی می خندد. خنده اش گرفته، خنده طبیعی است. نخند! فایده ندارد وقتی می گوییم: نخند. اگر یک معلم سر کلاس بگوید نخند، بچه چنین می کند، [عطسه] بدتر می شود. (خنده حضار) چرا؟ برای اینکه این با فطرت این بازی می کند. باید دین فطری باشد. یعنی طبع انسان بپسندد.

جامع باشد، عقلی باشد. ۲- فطری باشد. معنای فطرت هم در جلسه قبل گفتم. فطرت این است که نیاز به معلم ندارد. مثلاً علاقه به بچه فطری است. یعنی لازم نیست پدر و مادرها را جمع کنیم در یک کلاس و درس بدهیم که بچه تان را دوست داشته باشید. بدون درس پدر و مادرها، بچه هایشان را دوست دارند. تلقین و تمرین و تذکر و استاد نمی خواهد. در هر رژیمی فرق نمی کند. در هر زمان و در هر مکان، در هر سن و شرایط این را فطری می گویند، مثل علاقه به بچه.

۲-جامع بودن تعالیم دین اسلام

۳. جامع باشد. همه چیزی داشته باشد.

گاهی یک چیزی مثل میوه ها یا ترش است، شیرینی کم دارد. یا شیرین است، ترشی کم دارد. یا ترش و شیرین است. این دستور جامع یعنی برای چیزی نیست مگر اینکه اسلام دستور داشته باشد. یک صلوات بفرستید.

برای مغز، چگونه فکر کنیم، آیه و حدیث داریم. چه ببینیم و چه نبینیم؟ چه بگوییم و چه نگوییم؟ همین لب ما چند دستور در قرآن است. اول می گوید: «قَوْلًا لَیِّناً» (طه/۴۴) نرم حرف بزن. با پدر و مادرت، «قولاً کریماً» (اسراء، ۲۳) با احترام حرف بزن. «لیناً، کریما»، «قَوْلًا مَعْرُوفا» (بقره/۲۳۵) اصطلاح جدید خلق نکن، با زبان مردم حرف بزن. «قَوْلًا بَلِیغاً» (نساء/۶۳) حرف هایت رسا باشد. «قولاً معروفا، قولاً کریما، قولاً لینا، قولاً حسنا، قولاً بلیغا» چطور حرف بزنیم. ورزش، اسلام برای ورزش حرف دارد. اسلام می گوید: ورزش می کنید علامتش باید این باشد. امروز درونش لذت باشد و فردا هم همین ورزش نجاتت بدهد. مثل چه؟ مثل شنا. شنا، قایقرانی امروز تفریح سالمی است، فردا هم کسی شنا بلد باشد، قایقرانی بلد باشد، می تواند خودش را در دریا نجات بدهد. می تواند با قایق کار کند. اسب سواری، موتور سواری، ماشین سواری، امروز سرگرمی خوبی است و فردا کسی سواری بلد باشد، می تواند به خودش و جامعه خدمت کند. تیراندازی امروز یک سرگرمی مفیدی است. فردا هم اگر دشمن به او حمله کرد، می تواند از خودش و کشورش دفاع کند. پس آرم ورزش اسلام این است که امروز لذت، فردا خدمت! این علامت ورزش اسلامی است. خیلی از ورزش هایی که می کنیم امروز لذت نیست، آخرش یا ماشین می شکنند، یا شیشه می شکنند، یا به هم فحش می دهند. یا سر پول دعوا می کنند. میدان ورزش، بعضی وقت ها آدم با آرامش می رود و با هیجان و عصبانی بیرون می آید.

بعد جایزه می دهند، یک جایزه بدهند که به درد بخورد. این فوتبالیست درجه یک است، یک قطعه زمین به او بدهید، خانه بسازد. یک چیزی جایزه بدهید که زندگی اش را حل کند. شما یک کاپ می دهید روی طاقچه می گذارید، خوب چه خاکی بر سرمان کنیم با این کاپ، دوغ کنیم درونش؟ مرغ کنیم درونش؟ خودمان درونش برویم؟ پیغمبر ما وقتی جایزه می داد دو چیز جایزه می داد، یا شتر حامله جایزه می داد یا درخت خرمای باردار. چون کُرک شتر حامله، گوشتش، کمرش برای سوار شدن، شیرش، باربری اش، گوشت و کُرک و شیر و حمل و نقل. . . شتر مفید. . . شتر حامله، شتر می زاید و بچه شتر هم باز فواید دارد. یا درخت خرما، درخت خرما، چوبش، برگش، سایه و خرمایش، همه فایده دارد. جایزه باید بنشینیم ببینیم اسلام در مورد جایزه دادن چه گفته است؟

در مورد تنبیه، یک کسی را می خواهی توبیخ کنی چطور توبیخ کنی؟ من یکوقت نوشتم بیست شرط برای تشویق، بیست شرط برای توبیخ که یک معلم و امور تربیتی و دانشگاه فرهنگیان، اساتید دانشگاه، طلبه ها و اینهایی که کار فرهنگی می کنند باید بدانند تشویق فرمول دارد. امیرالمؤمنین فرمود: اگر از کسی زیادی تعریف کردی، تملق است، تعریف نیست. «الثناء» حمد و ثناء، ستایش، «الثناء باکثر ملق» یعنی اگر بیش از اندازه تعریف کردی تملق است. اگر کم گذاشتی حسادت است. یک کیلو خوبی دارد و شما دو کیلو تعریف می کنی، این پیداست چاپلوس است. اگر یک کیلو خوبی دارد، نیم کیلو را گفتی معلوم می شود حسود هستی. تحمل نداری بشنوی. اگر به اندازه بود معلوم می شود. . . لذا قرآن نسبت به بعضی ها می گوید: «لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُون » (بقره/۱۸۹) امید است رستگار شوند. بعضی را می گوید: «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ» (مؤمنون/۱) حتماً رستگار می شوند. به بعضی می گوید: امید است موفق شوید، به بعضی می گوید: قطعاً موفق هستید. کجایش فرق می کند. یکجا می گوید: «یا ایها الناس» یکجا می گوید: «یا ایها الذین آمنوا» فرق می کند.

۳- جامعیت نماز به عنوا یک دستور عبادی

همین نماز ما درونش همه چیز هست. مسواک در نماز است. شما اگر وقت وضو مسواک بزنی، یک رکعت شما هفتاد رکعت می شود. شانه بکنی یک رکعت سی رکعت می شود. عطر بزنی، یک رکعت سی رکعت می شود. لباس سفید، نماز با لباس سفید بیشتر ثواب دارد. جماعت بیشتر و اول وقت بیشتر است. داد زدن، برو پشت بام اذان بگو و داد بزن. یعنی مسلمان باید بلد باشد داد بزند. ورزش در نماز هست، حرکات رکوع و سجود، یاد شهدا در نماز هست. خاک کربلا و مهر کربلا، توحید در نماز هست. «اشهد ان لا اله الا الله» نبوت در نماز هست «و اشهد ان محمداً عبده و رسوله» (صلوات حضار) این جامعیت مهم است. خدا یک شکاف در لب گذاشته است، ببین چقدر این شکاف جامع است. با همین لب سینه مادر را می مکیم. تغذیه از همین لب است. سخنرانی از همین لب است. اکسیژن گرفتن از همین لب است. پس دادن کربن از همین لب است. بوسیدن و فوت کردن با همین لب است. سوت کشیدن با همین لب است. حالا اگر به مهندسین امروز می دادی چه می کردند؟ یک لوله فرو می کردند ورود اکسیژن و از این طرف یک لوله خارج می کردند، خروج کربن! یک دکمه برای چشیدن، مکیدن، کله ما را پر از دودکش و دکمه می کردند. الآن خیلی از پول هایی که خرج می کنیم برای این است که جامع نیست. یک سالن می سازیم آمفی تئاتر، می بینیم کج است. نمی شد صاف باشد؟ اگر صاف بود سالن سخنرانی بود. می شد نماز جماعت درونش خواند. می شد روضه خوانی کرد، عروسی کرد، افطاری و مهمانی کرد. یک سالن برای غذاخوری می سازیم. یک سالن برای نماز جماعت می سازیم. یک سالن برای. . . همینطور پول خرج می کنیم. جامعیت اسلام، هرچیزی را بگویی جامع است. شما اذان را با ناقوس مقایسه کن. ژ

اذان چیست؟ اول می گویی: الله اکبر، اول می گوییم: الله، آخرش می گوییم: لا اله الا الله! اولش الله و آخرش الله و بین دو الله یک دوره عقاید اسلامی است. ناقوس مسیحیت چه؟ شما صدای ناقوس را شنیده اید؟ ساعت های بزرگ را دیدید در میدان ها کار می کنند؟ دلنگ دلنگ می کنند، این ناقوس هیچ پیامی ندارد ولی شعار ما پیام دارد. از اول تا آخرش همه جملات ریتم دارد و پیام دارد. در نماز موسیقی است. شما روی موسیقی نماز فکر کردید؟ دعای جوشن کبیر و الغوث و الغوث، موسیقی است. در نوار ماشین دارم هی گوش می دهم. میم بده! یا حلیمُ یا کریمُ یا علیمُ. . . مُ مُ مُ تا آخر. قاف بده، یا رفیقُ یا شفیقُ قُ قُ تا آخر. (خنده حضار) همین نماز ما موسیقی دارد. نماز ما آهنگ دارد. بسم الله الرحمن الرحیم، رب العالمین. . . الرحمن الرحیم، مالک یوم الدین، نستعین، مستقیم، ضالین، احد، صمد، یلد، یولد. . . ریتم دارد. این جامعیت نماز مهم است. چه دینی؟ دینی که جامع باشد.

۴- تکالیف دینی، به میزان توان انسان

دینی که قابل عمل باشد. «لا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها» (بقره/۲۸۶) نمازی که واجب است، «قیاماً» ایستاده بخوان. نمی توانم! «قعوداً» بنشین بخوان. نمی توانم. «و علی جُنوبِهم» خوابیده بخوان! یعنی شناور است. روزه بگیر، مریض می شوم، بخور. خودم مریض نمی شوم، شیر بچه ام کم می شود، باز هم بخور. به مادرها می گوید: اگر روزه بگیرید، به شیر نوزاد ضربه می خورد، شما روزه ات را بخور. تغذیۀنوزاد را کم نگذار. اگر کسی دست کسی را همین مقدار فشار بدهد که سرخ شود، همین مقدار جریمه دارد، اگر کسی به کسی سیلی بزند، اگر جایی سرخ شود، یک و نیم مثقال طلا جریمه دارد. اگر کبود شد، یک و نیم دوبله می شود و سه مثقال طلا می شود. اگر سیاه شد، باز دوبله می شود و سه مثقال، شش مثقال می شود. یکی و نیم دوبله سه، دوبله شش. یعنی از ریز کارها تا درشت کارها. . . چه ساعتی مطالعه کنیم؟ چه غذایی را با چه غذایی بخوریم؟ قابل عمل باشد.

کتابش مصون باشد. در قرآن یک واو اضافه نیست. یک حرف اضافه نیست. غیر از کتاب مسیحی هاست. شما در تورات و انجیل حرف هایی می خوانی که می گویی: این دین این است؟ البته تورات اصلی درست است، کتاب مسیحی ها، کتاب اصلی تحریف شده است. خدا از آسمان پایین آمد، کشتی گرفت با یعقوب، یعقوب خدا را زمین زد! خدا شصت پای یعقوب را دندان گرفت. گفت: ولم کن! آخ. . . گفت: نه تا مرا برکت ندهی رهایت نمی کنم. این دین است؟ حضرت عیسی در عروسی رفت شراب کم آمد، صاحبخانه غصه خورد. گفت: غصه نخور، ظرف ها را پر از آب کن، من با معجزه همه آب ها را شراب می کنم. پیغمبر شراب ساز و خدای کشتی گیر. . . . (خنده حضار) ما باید افتخار کنیم که دینمان یک حرف چرند و پرند درونش نیست. اگر چرند و پرند هست اینها را ما اضافه کردیم. دین ما یک کلمه نیست که بگوییم: امروز مثلاً تاریخ مصرف ندارد.

۵- اجتهاد در دین، برای فهم نیازهای امروز

اجتهاد پذیری، اینها مشخصات دین است. یکبار دیگر می گویم، ۱- عقلی باشد، ۲- فطری باشد. ۳- جامع باشد. گاهی یک چیزهایی را به هم می چسبانند که آدم تعجب می کند. مثلاً کهکشان را به بقال می چسباند، می گوید: «وَ السَّماءَ رَفَعَها» خدا آسمان را برافراشت، «وَ وَضَعَ الْمِیزانَ» (الرحمن/۷) در بین کرات آسمانی توازن برقرار کرد، همین جاذبه و گریز از مرکز و آسمان ها را برافراشت و در آسمان ها توازن برقرار کرد. بعد می آید دکان بقالی می گوید: شما سیب زمینی می فروشی؟ بله، می گوید: «أَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزان » (الرحمن/۸) میزانت درست باشد. میزان دکان بقالی را با میزان آسمان ها به هم گره زده است. اینهایی که می خوانم آیه قرآن است. «وَ السَّماءَ رَفَعَها وَ وَضَعَ الْمِیزانَ» بعد می گوید: «أَلَّا تَطْغَوْا فِی الْمِیزانِ» خیلی قشنگ است.

دین ما کش دارد، قابل کوتاه و بلند کردن است. یک قانون های اصلی و ضروری داریم، یک قانونی داریم در اختیار فقیه است. من جوان بودم طلبه نجف بودم، امام ترکیه بود. از ترکیه به عراق آمد، من خدمت امام در کربلا رسیده بودم. شاید یک متری، دو متری امام بودم، نشسته بودم. یک کسی آمد گفت: آقا مردم یک عده پول دارند. پول دارها یک عده دین دارند. پول دارهای دین دار یک عده مکه می روند. تازه به قدری مکه فشار بود که نزدیک بود کتف های ما بشکند. اگر مردم کره زمین گوش به حرف شما آخوندها بدهند، مسلمان شوند و پولدارها را مکه ببرند، این مکه تنگ به کجای این جمعیت می رسد؟ دو میلیون مکه می روند استخوان آدم می شکند، حالا اگر پنجاه میلیون مکه می رفتند چه خاکی بر سرمان می کردیم؟ من نشسته بودم این سؤال را از امام کرد. امام فرمود: یک طواف واجب است و باقی مستحب است. می گوییم: طواف واجب یکی است. می گوییم: حج مستحب هم ممنوع است. حج اولی واجب است، حج دوم و سوم مستحب است. گفت: شما می توانید مستحب را حرام کنید؟ گفت: بله، ولایت فقیه معنایش این است که اگر دیدیم کم و زیاد هست، اجتهاد کنیم. منتهی نه هرکسی، یک فقیه عادل بی هوس! یک خاطره بگویم.

۶- دستورات امامان برای خمس و زکات، متناسب با شرایط جامعه

زکات بر چند چیز است. از حیوان ها گاو و گوسفند و شتر، دیگر اردک زکات ندارد. جو و گندم و کشمش و انگور، طلا و نقره، نه چیز. یک سال زکات کم بود یعنی فقرا سیر نشدند. حضرت امیر فرمود: تمام کسانی که اسب دارند، یکی یک مبلغ زکات بدهند. اسب دارها جمع شدند و گفتند: آقا، زکات که. . . اسب زکات ندارد. فرمود: من رئیس حکومت اسلامی هستم. فقرا گرسنه هستند. چون فقرا گرسنه هستند آنهایی که اسب دارند یک مقدار پول بدهند. یعنی ببینید امیرالمؤمنین بر اسب ها زکات بست بخاطر مصلحت. . . امروزی ها می گویند: مصلحت نظام. . . مصلحت جامعه.

امام کاظم خمس را بخشید. امام کاظم، امام هفتم زندان بود. به شیعیان نوشت: خمس حلال شما باشد. امام کاظم شهید شد و از دنیا رفت و بعد از شهادتش امام رضا امام شد. مردم فارس یک نامه نوشتند: ای امام رضا، پدر شما خمس را بخشید. خواهش می کنم جنابعالی هم خمس را ببخشید. امام رضا یک تشری زد، خمس! بخشید؟ مگر خمس بخشیدنی است؟ گفت: پدرت بخشید. گفت: پدرم به خاطر این بخشید که شما شیعیان می آمدید به پدرم پول بدهید، ساواکی های هارون الرشید شما را می گرفت. گفتیم: بابا پول نمی خواهیم، نیایید که شما گیر نکنید. برای اینکه شما گیر زندان هارون الرشید نیافتید، گفتیم: نمی خواهیم. برو برو، حلال است. من بخاطر اینکه. . . امام کاظم بخاطر جان مردم خمس را می بخشد، امیر المؤمنین بخاطر شکم گرسنه ها زکات را اضافه می کند. این را اجتهاد می کند. مثل دکتر، گاهی می گویند: این قسمت بدن استخوان رگش چنین است، یک جای دیگر را پاره می کنند و به هم پیوند می زنند. این عمل جراحی است، جراحی دینی، منتهی باید طرفش یک پنجاه سالی درس خوانده باشد، در عمرش هم از او گناه دیده نشده باشد و دنبال هوسش هم نباشد. هرکسی نمی گوید: به نظرم. . . گاهی افرادی الکی اجتهاد می کنند. مثل در فارسی هم هست اجتهاد می کنند. می گفت: درخت گردکان، گردو. . .

درخت گردکان با این بزرگی *** درخت خربزه الله اکبر

وقتی درخت گردو اینقدر بزرگ است، درخت گردو به این کوچکی اینقدر بزرگ است، درخت خربزه. . . نخیر! ممکن است خربزه بزرگتر از گردو باشد ولی اصلاً درخت هم نداشته باشد. نمی شود قیاس کرد.

به یک کسی گفتند: بیمارستان نیروی دریایی کجاست؟ یک خرده فکر کرد و گفت: لابد کنار دریاست. بیمارستان نیروی دریایی، ما گاهی وقت ها نمی دانیم، واقعاً نمی دانیم. قرآن یک آیه دارد، می گوید: جهنم نوزده مأمور دارد. آیه اش این است، «عَلَیْها تِسْعَةَ عَشَرَ» (مدثر/۳۰) تسعة عشر یعنی نوزده تا! جای دیگر قرآن می گوید: فرشته ها را جز خدا کسی عددش را نمی داند. از بس زیاد هستند، «وَ ما یَعْلَمُ جُنُودَ رَبِّکَ» (مدثر/۳۱) جنود یعنی چه؟«إِلَّا هُوَ» لشگر خدا و فرشته ها را هیچکس نمی داند، از بس زیاد هستند جز خدا. خدایا، تو می گویی: لشکر من، فرشته ها بی نهایت هستند. پس چرا جهنم نوزده تا؟ یکی دیگر رویش بگذار بیست تا شود. چرا به جهنم که رسیدی اینقدر جیره بندی کردی؟ می گوید: مخصوصاً گفتم نوزده تا ببینم فضول کیست؟ (خنده حضار) آیه قرآن است. می گوید: «و ما جعلنا عدتّهم الا لنعلم» مخصوصاً گفتم: نوزده تا، ببینم فضول کیست! یک کسی راه می رفت می گفت: شانزده شانزده شانزده شانزده. . . یک نفر در خیابان او را دید و گفت: چرا اینقدر می گویی: شانزده؟ گفت: هفده هفده هفده. . . گفت: چرا می گویی هفده؟ گفت: فضول ها را می شمردم. یکی از فضول ها تو هستی!

۷- دین، طبق عقل یا فوق عقل، نه ضد عقل

دستور باید ضد عقل نباشد اما لازم نیست ما همه چیز را بفهمیم. ما چه چیزی می فهمیم؟ حالا این دبیرستان که دبیرستان ممتاز تهران هست و سابقه علمی و سابقه ی. . . کمالاتی دارد که بعضی جاها یا ندارند یا کم دارند، برگ انار چرا باریک است؟ برگ انگور چرا پهن است؟ برگ انگور نازک است و با آن دلمه درست می کنند، برگ انجیر کلفت است، چرا؟ چرا چوب پسته و چوب انار و چوب گردو فرق می کند؟ برگ ها فرق می کند. ما چیزی بلد نیستیم. قرآن می گوید: همه دانشمندان کره زمین یک ذره سواد دارند. تمام دانشمندان کره زمین یک ذره سواد دارند. آیه اش را می خوانم، فکر می کنم بعضی از شما حفظ هستید. کلمه آخرش را نمی گویم، «وَ ما أُوتِیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِیلًا» (اسراء/۸۵) یعنی همه شما با هم یک ذره سواد دارید. «وَ ما أُوتِیتُمْ»

زندگی رهبران با توده مردم، اسلام، انبیاء که رهبران مردم بودند، زندگی شان یک جور بود. پیغمبر ما گرد می نشست و جلسات پیغمبر ما گرد بود. که معلوم نشود کجا بالاست و کجا پایین. یک غریبه که می آمد در جلسه پیغمبر هی نگاه می کرد و می گفت: «ایکم رسول الله» کدام یک پیغمبر هستید؟ ما الآن اینطور نیست؟ ما می گوییم: وزیر است، اتاق هشتاد متر، معاونش شصت متر، مدیر کل است چهل متر، رئیس دبیرستان است سی متر، معلم است ده متر. یعنی اتاق های ما، لامپ است یا لوستر است؟ تقسیم براساس اینکه کدام اتاق بیشتر مراجعه می کنند، اگر اتاقی است که بیشتر مراجعه می کنند باید بزرگتر باشد. تقسیم ها و تصمیم های ما خیلی الکی است.

«والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته»

سؤالات شرکت در مسابقه:

۱- بهترین دین و آیین باید کدام ویژگی را دارا باشد؟

۱) عقلانی بودن

۲) فطری بودن

۳) هر دو مورد

۲- بر اساس آیه ۲۳ سوره اسراء، نحوه سخن گفتن با والدین، باید چگونه باشد؟

۱) سخن، همراه با تکریم آنان

۲) سخن نرم و آرام

۳) سخن نیکو و معروف

۳- انجام چه کاری، بر ارزش نماز در نزد خداوند، بیش از کارهای دیگر می افزاید؟

۱) عطر زدن

۲) مسواک زدن

۳) شانه زدن

۴- آیه ۲۸۶ سوره بقره به کدام اصل مهم دینی اشاره می کند؟

۱) تکلیف، به میزان توان

۲) عدم جواز ضرر و زیان

۳) حفظ شرافت و کرامت انسان

۵- بر اساس قرآن، آگاهی و دانش بشر از جهان، چه میزان است؟

۱) نامحدود

۲) اندک

۳) بسیار

برای شرکت در مسابقه، پاسخ های سؤالات را به شماره پیام کوتاه ۳۰۰۰۱۱۴ ارسال کنید.