اهمیتِ آگاهی از قوانین و مقررات موضوعه توسط شهروندان و همچنین ضرورت دسترسی تمامی کسانی که با امور قضایی و حقوقی سر و کار دارند به متن صحیح و منقح قوانین و مقررات، موجب شد شرکت نسیم شاخص اطلاعات نور (نشان) وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی(نور)، با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، نرم افزار دستور 2- 5- 1، که شامل مجموعه تنقیح شده قوانین و مقررات حقوقی و کیفری می باشد را تولید و به صورت رایگان در اختیار علاقه مندان و پژوهشگران این حوزه قرار دهد.

گفتنی است، در نرم افزار «دستور 2- 5- 1»، چهار کتاب «مجموعه تنقیح شده قوانین و مقررات حقوقی و کیفری» موجود در «دستور 1» فرمت تخصصی خورده و بعلاوه قوانین و مقررات جدید در قالب بیش از 940 عنوان ارائه شده است؛ به گونه ای که هر قانون، حکم یک کتاب را پیدا نموده و فرمت مجزا خورده است.

همچنین در خصوص ساختار درختی نیز در این نسخه برای آسان سازی دسترسی کاربران، کارپوشه «نمایش» تا عنوان «ماده» امتداد یافته است و با ارائه رایگان نرم افزار دستور متناسب با سیستم عامل اندروید، امکان دسترسی آسان و تحقیق گسترده در متون قانونی را فراهم نموده و مسیر پژوهش در منابع قانونی را برای قضات، وکلا، محققان، اساتید و دانش پژوهان فقه و حقوق، هموار کرده است.

گفتنی است نسخه "دستور 2- 5- 1" که از نسخه پیشرفته تر کتابخانه نیز استفاده می کند، علاوه بر محتوای قبلی شامل برخی قوانین و مقررات جدیدالتصویب است و علاوه بر این برخی قوانین و مقررات که در نسخه های قبلی به صورت ناقص ارائه شده بودند در این نسخه با آخرین اصلاحات و الحاقات به طور کامل در کتابخانه قرار گرفته اند.

یکی از تفاوت های این نسخه از نرم افزار دستور، افزودن برخی از قوانین و مقررات مورد نیاز منسوخ شده به کتابخانه است که بنا به تقاضا و نیاز پژوهشی کاربران صورت گرفته است و بنا بر این شده است در نسخه های بعدی نیز، قوانین و مقررات نسخ شده مورد نیاز از کتابخانه حذف نشوند و به عنوان گروه "قوانین و مقررات منسوخ" در دسترس کاربران باقی بمانند.

این گزارش می افزاید؛ در نرم افزار ویندوزی دستور 2- 5- 1، آرا و نظریات (نظریه های تفسیری شورای نگهبان، آرای وحدت رویه هیأت عمومی دیوان عالی کشور، آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری، بخشنامه های قوه قضاییه و وزارت دادگستری، نظریه های مشورتی اداره کل امور حقوقی، اسناد و امور مترجمین قوه قضاییه) نیز از متن قوانین جدا گردیده و به صورت عناوین مستقل به ساختار درختی افزوده شده است.

از جمله قابلیت های نسخه 2- 5- 1 نرم افزار دستور می توان به مشاهده آرا و نظریات مرتبط به هر قانون، از طریق کارپوشه «آرا و نظریات»، امکان ارتباط و مقایسه بین قوانین، مقررات و آرا و نظریات اشاره کرد که پژوهشگر را قادر می سازد به آسانی ضمن مرور متن قوانین و مقررات، به آرا و نظریات مرتبط منتقل شود و یا مواد قانونی مربوط به یک رأی یا نظریه را بیابد؛ به بیان دیگر، آن دسته از قوانین و مقررات که دارای رأی یا نظریه هستند، در پنجره ای مستقل نمایش داده می شوند.

گفتنی است، در این نسخه هر یک از عبارات متن که دارای رأی یا نظریه باشند، با علامت خاص مشخص شده اند و با کلیک کردن بر این علامت ها، رأی یا نظریه مربوط به عبارت جاری، در پنجره ای دیگر به نمایش در می آید تا کاربر بتواند به آسانی به رأی یا نظریه مرتبط با متن انتخابی دست یابد. چنانچه یک قانون دارای دو یا چند رأی یا نظریه باشد، این قابلیت برای محقق فراهم آمده تا بتواند نمایش را محدود به آرا یا نظریه دلخواه خود کند و روند تحقیق را در متن انتخابی دنبال نماید.

علاوه بر این قابلیت ها در این نرم افزار گروه های از پیش آماده 69 گانۀ ارائه شده در دستور 2- 5- 1، ابزار مفیدی برای محدود کردن دامنه تحقیق و جستجو است. کاربر می تواند با ترکیب گروه های قبلی، گروه های جدیدی را به طور دلخواه ایجاد کند. افزون بر این، پژوهشگر می تواند قوانین و مقررات را با استفاده از ستون «مرجع تصویب» و «تاریخ تصویب» دسته بندی و مجموعه جدیدی تعریف کند و سپس پژوهش خویش را در این مجموعه جدید انجام دهد.

دامنه محتوایی نیز قابلیت دیگری است که توسط آن می توان دامنه جستجو را در دستور 2- 5- 1 با توجه به نوع محتوای مورد نیاز، یعنی: قانون، بخشنامه قضائی، مقرره، قرارداد-پروتکل- کنوانسیون، آراء و نظریات و. . . محدود کرد و تحقیق خود را در دامنه مورد نظر سامان داد. در این نسخه برای سهولت جستجو در قوانین و مقررات نسخ شده، دامنه "منسوخ" نیز به دامنه های محتوایی افزوده شده است.

• جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت رایگان نرم افزار دستور 2- 5- 1 (نسخه ویندوز)، کلیک کنید.

• جهت کسب اطلاعات بیشتر و دریافت رایگان نرم افزار دستور 1- 0. 16 (نسخه اندروید)، کیک کنید.