رضا صفری: با تعطیلی مدارس و دانشگاه ها طی روزهای گذشته و احتمالاً آینده، بحث آموزش مجازی دانش آموزان و دانشجویان داغ شده است؛ به تازگی معاونت فضای مجازی دادستانی کشور طی اطلاعیه ای اعلام کرد: «باتوجه به مصوبات شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی درخصوص ساماندهی پیام رسان های اجتماعی، شهروندان گرامی می توانند مراکز آموزشی را که به جای استفاده از پیام رسان های ایرانی، از طریق شبکه های اجتماعی خارجی اقدام به ارائه آموزش از راه دور، اعلام تکالیف درسی و یا هرگونه ارتباط با دانش آموزان یا اولیاء می کنند را با مراجعه به درگاه خدمات الکترونیکی معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور گزارش داده تا از طرق مربوطه پیگرد قانونی صورت پذیرد. »

اما چند نکته باید در این باره گفته شود:

1- بار دیگر به همان نقطه اول برگشتیم و نقطه ضعف ما در فضای مجازی معمولاً در فتنه ها، حوادث و الان هم در بیماری مشخص شده است؛ به خلاف بسیاری از کشورهای دنیا، امروز ما در داخل کشور فقط با کرونا مبارزه نمی کنیم، بلکه با بهمنی از گزاره ها و اخبار نادرست و جعلی در فضای مجازی رها شده مواجه هستیم. از طرفی با بمباران رسانه ای دشمن در ماهواره و شبکه های همکار آنها در فضای مجازی و همچنین ارتش سایبری منافقین روبرو هستیم که با اسم رمز کرونا در فضایی که دو دستی تقدیم آنها شده به راحتی و با ترفندهای رسانه ای ذهن بسیاری از مردم را از واقعیات دور می کنند.

2- از سوی دیگر با توجه به فتنه آبان ماه و ماهیگیری برخی افراد از سانحه هواپیمای اوکراینی، اکنون هم با وضعیتی که در آن قرار داریم، نمی توانیم یک بار دیگر آزمون و خطا کرده و امنیت و روح و روان مردم را به بازی بگیریم. در نتیجه فعالیت نهادها و موسسات در بستر شبکه های اجتماعی خارجی به هیچ وجه قابل قبول نیست و نمی توان به بهانه امر آموزش، هزاران تهدید دیگر را متوجه خانواده ها و مخصوصاً کودکان و نوجوانان کرد.

3- باید قبول کنیم که زیرساخت های اینترنت و فضای مجازی ما برای این روزها پی ریزی نشده و بسیار ناپاک است. حتی برای دانشجویان هم به همین سادگی نمی توان فضای فعلی را تجویز کرد. اگر در این زمینه می خواهیم از سایر کشورهای دنیا تقلید کنیم، حداقل خوب تقلید کنیم. متأسفانه در ایران برخلاف برخی کشورها، جهت ارائه تکالیف اینترنتی کودکان، زیر ساخت های اینترنت امن و پاک برای آنها فراهم نشده است.

4- فضای مجازی فعلی که حاصل دستپخت دولت تدبیر و امید است! اگر بدتر از سایر دستپخت های این دولت نباشد، بهتر از آنها هم نیست. با توجه به افسارگسیختگی و و اثرات نامطلوبی که این فضا در روابط زناشویی و خانوادگی، رشد طلاق و. . . داشته است، حتی برای بزرگسالان هم مناسب نیست چه برسد به اینکه کودک و نوجوان معصوم را در این اقیانوس نامعلوم و بی ضابطه رها کنیم. با این وضع، ما چگونه می توانیم ادعا کنیم که از نظر مسائل تربیتی، اخلاقی، روابط اجتماعی و. . . نسبت به کودکان و نوجوانان در امان هستیم؟ قرار نیست به بهانه دفع ضرر کرونا، هزار کرونای دیگر به روح و جان آنها تزریق کنیم!

بدون تعارف و لکنت زبان باید بگوییم که بسیاری از روانشناسان حتی استفاده از گوشی های هوشمند را برای کودکان به شدت مضر می دانند، چه برسد به وضعیتی که اکنون در فضای مجازی دچار آن هستیم. خیلی از والدین بر اساس این نظر کارشناسی، تا الآن نگذاشته اند که فرزندانشان گوشی داشته باشند. بنابراین برنامه های درسی باید از طریق رسانه ملی و شبکه هایی نظیر آموزش، امید و پویا دنبال شود.

5- با توجه به اینکه با فروش پهنای باند و مصرف اینترنت توسط مردم، دولت تاکنون هزاران میلیارد تومان از بستر فضای مجازی استفاده کرده است، شایسته است که حداقل به بهانه آموزش هم شده – نه برای شکست دادن شبکه های اجتماعی خارجی! – به شبکه های اجتماعی و سرویس های داخلی امکانات مناسب بدهد؛ الان بهترین موقعیت است که شبکه های اجتماعی داخلی تقویت شوند. کارشناسان معتقدند که مشکل آنها فنی نیست، بلکه ظاهراً مشکل آنها باید در همین راهروها و اتاق ها ی مسئولین برطرف شود!