در طول ۳۰ ساله رهبری حضرت آیت الله خامنه ای کشور با حوادث مختلفی روبه رو بوده است که با تدبیر ایشان کشور از این مشکلات عبور کرده است. به همین مناسبت خط حزب الله در مطلبی چگونگی مدیریت رهبر انقلاب در رویدادهای مختلف را بررسی کرده است که در ادامه می خوانید؛

اول: پیچیده ترین تصمیم استراتژیک جمهوری اسلامی

حمله به عین الاسد مهمترین و پیچیده ترین تصمیم استراتژیک جمهوری اسلامی در سال ۹۸، و به یک معنا حتی در کل تاریخ خود بود. شلیک چندین فروند موشک به پایگاه نظامی بزرگترین قدرت مادی دنیا، اقدام فوق العاده سختی بود. در طول ۷۵ سال گذشته، هیچ کشور و قدرتی جرأت چنین اقدامی را به خود نداده بود. همه می دانستند ایالات متحده، کوچکترین تعرض را به سخت ترین شکل ممکن جواب خواهد داد.

جمهوری اسلامی می بایست تصمیم سختی می گرفت، تصمیمی چند لایه و چند وجهی که هم متناسب با اقدام خبیث آمریکایی ها باشد، هم مرهمی باشد بر قلب جریحه دار میلیون ها ایرانی که خواهان انتقام از عاملان این جنایت بودند و با این کار، یأس آنان را به امید و حماسه تبدیل کند، و هم از همه مهمتر در عین جسارت و شجاعت، کشور را به سمت جنگ نکشاند. محاسبه و حل این معادله چند مجهولی، نیازمند دقت و ظرافت و هوشیاری بالایی بود. ساعت ۱: ۲۰ دقیقه نیمه شب (درست همان زمان ترور شهادت حاج قاسم) ۱۸ دی ماه، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با پرتاب ۱۳ فروند موشک های بالستیک از کرمانشاه، پایگاه عین الاسد در استان الانبار عراق و پایگاهی در اربیل را که محل استقرار نیروهای آمریکایی بود، هدف قرار داد.

فردریک پلیتجن، خبرنگار شبکه سی ان ان درباره این حمله گفت: « ایرانی ها با این حمله موشکی نشان دادند که توان پاسخ دادن به آمریکا را دارند. . . ایرانی ها همچنین نشان دادند که تسلیحات بسیار پیشرفت های ساخته اند که می توانند با آن، اهدافی در خارج از کشور را هدف قرار دهند. » روز بعد اما رهبر انقلاب در بیاناتی که به صورت مستقیم از رسانه های عمومی منتشر شد، در واکنش به این اقدام سپاه چنین فرمودند: « بحث انتقام بحث دیگری است؛ حاالا دیشب یک سیلی به این ها زده شد. این مسئله دیگری است. آنچه که برای مقابله مهم است، کارهای نظامی به این شکل، برای آن قضیه کفایت نمی کند. آنچه مهم است، این است که باید حضور فساد برانگیز آمریکا در این منطقه منتهی و تمام شود. »

دوم: شاخص های کلیدی رهبران استراتژیست

گفته اند «مدیریت استراتژیک»، علم شناخت، مهار و کنترل «فرصت ها» و «تهدیدها» است. یک مدیر استراتژیست باید محورها و نقاط فرصت و تهدید را به خوبی رصد کرده و با شناخت کامل و دقیق آنها، در وقت مشخص و معین، بهترین بهره را از آن ببرد. «رهبر استراتژیست» رهبری است که هم نقاط آسیب پذیر و تهدیدزا را به خوبی می شناسد و هم نقاط قوت و فرصت را. در مرحله بعد کار یک رهبر استراتژیست آن است که تهدیدهای به وجود آمده را تبدیل به فرصت کرده و از آنها حتی در جهت پیشبرد اهداف استفاده کند. شاید همین موضوع، مهمترین وجه تفاوت بین «رهبر» و مابقی «مسئولان/مدیران» باشد.

یک رهبر، هیچگاه اسیر وضع موجود نشده و منفعل نمی شود. او به خوبی می داند که ذات زندگی اجتماعی بشر، و دنیایی که پر از تضاد منافع های گوناگون است، قرین با «چالش» و «تهدید» و در مواقعی نیز «بحران» است. پس چاره کار، «مواجهه فعالانه و مقتدرانه» با چالش ها است. آن مسئولی که اسیر وضع موجود و چالش ها می شود، هم خود را به باد می دهد و هم جامعه را.

در کنار این موضوع، مسائل دیگری نیز بر عهده رهبران است. مثال یکی از آنها تزریق و دمیدن روح امید و انگیزه در جامعه است. رهبران به خوبی می دانند که جامعۀناامید، جامعه مرده است. با اندک طوفانی، خم می شود. برعکس، جامعه امیدوار حتی اگر در دل چالش ها و بحران ها هم باشد، با امید و نشاط و طراوت، مجددا سر بلند می کند. «پیش برندگی» و «بسیج کنندگی ظرفیت ها» نیز از خصوصیات دیگر رهبران است.

یک رهبر باید بتواند همه امکانات و ظرفیت ها را برای دستیابی به اهداف، شناسایی و هم راستا و هم جهت کند، تا «آهنگ هماهنگ» از آنها به گوش افکار عمومی برسد. «اشراف دقیق اطلاعاتی» و در کنار آن، «حضور میدانی» نیز از مؤلفه های دیگر رهبری است. «من از طرق رسمی و غیر رسمی سعی می کنم با واقعیات در تماس باشم. گزارش هایی که به من داده می شود، بسیار متنوع است؛ هم گزارش های دستگاه های مختلف اطلاعاتی است. . . هم بخشی از دفتر ما کارش اطلاع رسانی است؛ مثل دفتر ارتباط مردمی و با مردم در تماسند. دفتر بازرسی، که این ها از طریق نامه و تلفن مرتبا با اشخاص و تیپ های مختلف اجتماعی هم ملاقات های فراوانی دارم و نامه هم زیاد دریافت می کنم. . . معتقدم که برای یک مسئول در دستگاه حکومتی، انقطاع از واقعیات و دوری از مردم، عامل انحطاط است. یکی از کارهایی که بحمدالله من از اوایل ریاست جمهوری تا به حال انجام داده ام - البته گاهی بیشتر است، گاهی کمتر - این است که به منازل اشخاصی از آحاد و توده های مردم می روم، روی فرش شان می نشینم، با آنها حرف می زنم و زندگی شان را از نزدیک لمس می کنم. »۷۹/۱۲/۹

سوم: رهبری بی بدیل

در طول رهبری سی ساله آیت الله خامنه ای، جامعه ایران با چالش های متعددی مواجه بوده است. چالش هایی که شاید یکی از آنها برای از پا در آوردن یک جامعه کفایت می کرد. ماجرای حمله به عین الاسد که به آن اشاره شد، تنها مشتی نمونه از خروار است و به آن می توان حوادث دیگری چون جنگ اول خلیج فارس، جنگ افغانستان، جنگ عراق، ماجرای پر پیچ و خم پرونده هسته ای ایران، واقعه میکونوس، فتنه ۷۸ و ۸۸، جنگ۳۳ روزه، جنگ های ۲۲ روزه و ۵۰ روزه و هشت روزۀغزه، بیداری اسلامی در منطقه، ظهور داعش، ماجرای سوریه، آشوب دی ماه ۹۶، حمله تروریستی به مجلس ایران، ماجرای انهدام پهپاد آمریکایی، توقیف نفتکش انگلیسی، آشوب آبان ۹۸ و ترور حاج قاسم اضافه کرد.

اما به گواهی و تصریح کارشناسان معتبر بین المللی، این حوادث علیرغم آنکه هزینه هایی بر کشور متحمل کرد، اما با تدبیر و درایت هوشمندانه رهبر انقلاب نتوانست تبدیل به تهدیدی جدی برای کشور شود. ماجرای ویروس کرونا که این روزها کشور و مردم را درگیر خود کرده است، در مقایسه با حوادث فوق الذکر، «یک مسئله گذرا است، یک چیز فوق العاده نیست؛ از این حوادث در کشور پیش می آید. البته من نمی خواهم مسئله را خیلی کوچک بگیرم اما خیلی هم بزرگش نکنیم مسئله را. » ۹۸/۱۲/۱۳

کشور می تواند از این حادثه نیز عبور کند و حتی این تهدید را به یک فرصت و دستاورد تبدیل کند. بازخوانی رفتاری که رهبر انقلاب در همین دو هفتۀاخیر از خود نشان داده و در رسانه ها نیز منتشر شد، مؤید همین مطلب است. انتشار پیام تصویری و روحیه دادن به جامعه پزشکی ایران، جلسه با رئیس فرهنگستان علوم پزشکی، بسیج کردن همۀنهادهای زیرمجموعه رهبری برای کمک به وزارت بهداشت، حذف نکردن برنامه روز درختکاری به منظور بزرگ نشان ندادن ماجرا و در عین حال اما رعایت موارد بهداشتی نظیر استفاده از دستکش، توصیه به همه مردم برای تخطی نکردن از توصیه های مسئولین، توجه به خدا و عامل معنویت به عنوان حلال مشکلات، توصیه معنوی خواندن دعای هفتم صحیفه سجادیه، تقدیر از اقدامات خودجوش مردمی، و نهایتا موافقت با شهید محسوب شدن مدافعان سلامت، تنها بخشی از اقدامات منتشرشده از سوی ایشان در روزهای اخیر، برای حل این مشکل است.

شناخت و فهم دقیق از نقش بی بدیل و بی نظیر این رهبر الهی، نیازمند فرصتی مطول است و از عهده توانایی ما خارج، شاید بهتر بود کسانی چون سردار پرافتخار ایرانی، حاج قاسم سلیمانی درباره ایشان سخن بگویند. هم او که در وصیتنامه خود، درباره رهبر انقلاب چنین گفته است: « برادران و خواهران عزیز ایرانی من، مردم پرافتخار و سربلند که جان من و امثال من، هزاران بار فدای شما باد، کمااینکه شما صدها هزار جان را فدای اسلام و ایران کردید؛ از اصول مراقبت کنید، اصول یعنی ولی فقیه، خصوصا این حکیم، مظلوم، وارسته در دین، فقه، عرفان، معرفت؛ خامنه ای عزیز را جان خود بدانید، حرمت او را مقدسات بدانید. »