کتاب «تعلّق» درسهای اخلاقی آیت الله حائری شیرازی(ره) است که با نگاهی نو، به محورهای اصلی تحول در وجود انسان می پردازد. نویسنده در ابتدای کتاب می گوید: «دغدغه می خواهیم ببینیم اثر اخلاق در اسلام چیست و موضع آن کجاست و به عنوان شروع، دربارۀ پیداکردن ارزش اخلاق و موضع آن ازنظر اسلام بحث می کنیم. اخلاق یعنی موضع گیری انسان در قبال مسائلی که با او مرتبط است. این موضع گیری نتیجۀ دو چیز است: یکی آگاهی و دیگری تعلّق. »

مباحث کتاب در ۱۰ بخش با این عناوین تدوین شده است: ۱. جایگاه اخلاق در اسلام، ۲. محور تحول در وجود انسان، ۳. حُبّ الدنیا رأس کل خطیئه، ۴. موضع انسان در برابر دنیا و حقیقت خودش، ۵. نفسانیت، ۶. آرزو، ۷. ذکر، ۸. انسان بین دو کشش، ۹. سیر و تیه و ۱۰. پرسش و پاسخ.

بخش هایی از کتاب

۱. ارادۀ انسان است که وضع او را مشخص می کند. حرکت انسان، تابع تعلّق اوست؛ یعنی انسان در جهت تعلّق خود حرکت می کند. انسان موجودی است متحرّک که حرکت او نتیجۀ تعلّق او و در جهت تعلّق اوست. تعلّق به خاک، انسان را موجودی خاکی می کند. تعلّق به مافوق خاک، انسان را مافوق خاکی می کند.

۲. انسان به هر چیز که متعلّق شد، همان تعلّق مُبیّن هویت او می شود. اینکه آرزوها حجابهای انسان و خدا تلقی می شود، به این دلیل است که این آرزوها در انسان تعلّق به وجود می آورد و این تعلّقها انحطاط می آورد و این انحطاط، انسان را نسبت به خدا در پرده قرار می دهد. پس اگر بنا باشد پرده ها دریده شود، باید تعلّق ها کنار زده شود.

۳. سرگذشت اصحاب کهف، سرگذشت انسان است، راه آموزش قرآن این است که انسان کل جریان انسانیت را در یک داستان قرآن مطالعه کند و هر کس این چنین به قرآن نگاه کند، قرآن برای او هدایت کننده است. پس هر چه حب دنیا بیشتر شود، انسان از رحمت الهی خالی تر می شود. در روایات داریم؛ «من نزد گمان بنده مؤمنم هستم». یعنی هر اندازه گمان او به من نیکوتر باشد، از من نیکوتر خواهد دید؛ یعنی ظرف او هر چه بیشتر رو به سمت من باشد، از من بیشتر بهره خواهد گرفت.

۴. وقتی انسان نسبت به خدا تخلّف می کند، آثار آن خلاف در زندگی اش ظاهر می شود. به جای آن که خودش را محکوم کند که متخلّف بوده است، از خدا گله می کند که چرا با من این طور کردی؟ انسان با شکایت از خدا، دو کار می کند: یک سوء رفتار با خدا دارد و یک حُسن ظن و تعلّق به خودش دارد. این دو وقتی در هم ضرب شد، نتیجه اش اعتراض به خدا می شود. . . من وقتی به خودم تعلّق دارم، اجازه نمی دهم ایرادی به خودم وارد شود. خودم را همیشه مبرّا و منزّه می دانم. . . بنابر این نتیجه غرور و کبر و خوش بینی انسان به خودش، به اضافة گناهانی که مرتکب شده است می شود بدبینی انسان به خدا.

مشخصات کتاب

چاپ سوم کتاب «تعلق» در ۱۳۲صفحه، دورنگ، قطع رقعی، تیراژ ۲۰۰۰ نسخه و قیمت ۱۳۰۰۰ تومان عرضه شده است.

دفتر نشر معارف تاکنون هشت کتاب «مربی و تربیت»، «آیینه تمام نما: گفتارهای عاشورایی»، «حکومت جهانی خدا: ۷۰ نکته اعتقادی و اخلاقی»، «با علی(ع) در صحرا: شرح دو حکمت از نهج البلاغه»، «تربیت دینی کودک»، «نماز»، «تفکر» و «تحّجرگرایی» (حوزه و روحانیت) را از این متفکر فقید منتشر کرده است و در آینده، کتابهای «تربیت اسلامی»، «شیطان» و «اخلاق اسلامی» را از وی منتشر می کند.