حضرت آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه ماه پربرکت شعبان، آخر سال اخلاقی مومنان است، بیان داشته اند: با رسیدن ماه پر برکت شعبان این آخر سال اخلاقی ماست. مستحضرید هر کسی برای خود یک سالی دارد کشاورزان معمولاً اول سالشان اول پاییز است یعنی درو می کنند و سود و زیان کِشت و زرعشان را مشخص می کنند، برخی ها هم اول سالشان فروردین است آنها که می خواهند بالنده باشند و مثل گیاه زندگی کنند معمولاً کسانی اند که در حدّ حیات گیاهی هستند و اول سالشان فروردین است رشد می کنند و جامه خرّم در برمی کنند، اما کسانی که در مسائل اخلاقی کار می کنند اول سالشان ماه مبارک رمضان است لذا ماه شعبان آخر سال اخلاقی اینهاست در آخر سال نظیر اینکه نزدیک امتحانات کنکور می شود انسان چگونه تلاش و کوشش می کند مطالعه کند و حضور ذهن داشته باشد، اینها که سال اخلاقی دارند تمام تلاش و کوشش آنها این است که در این ماه شعبان بدهکاری هایشان را بدهند حقّ الله دارند حقّ الناس دارند توبه ای باید بکنند واجبی ترک کردند حرامی مبتلا شدند تمام این دِیْن های حقّ اللهی و حقّ الناسی را در ماه شعبان بدهند که وقتی اول سال فرا می رسد اینها با سود همراه باشند. لذا آنهایی که در مسائل اخلاقی کار می کنند اول سالشان ماه مبارک رمضان است و ماه شعبان را با تلاش و کوشش و ناله و ضجّه می گذرانند که بدهکار نباشند. اینکه این بزرگوار گفت:

ماه شعبان مده از دست قدح کاین خورشید از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد

همین است یعنی الآن ماه شعبان، آخر سال است یازده ماه گذشت این ماه آخر سال است آخرین ماه است اگر بخواهی چیزی بنوشی بنوش وگرنه ماه مبارک رمضان که آمد ماه کار است ماه جایزه نیست شب و روز این ماه مبارک رمضان را باید تلاش و کوشش کنی تا شب عید رمضان یعنی شب عید فطر که شد و روز عید رمضان یعنی عید فطر که شد آنجا به عنوان لیلةالجوائز یا یوم الجوائز چیزی به تو بدهند وگرنه ماه مبارک رمضان ماه کار است ماه رفتن است نه ماه جایزه گرفتن، «ماه شعبان مده از دست قدح کاین خورشید» این خورشید وصال این جام دادن این جایزه دادن اگر ماه شعبان نصیب تو نشد ماه مبارک رمضان نصیبتان نمی شود ماه مبارک رمضان باید بدوید تا در شب عید رمضان چیزی به شما بدهند ماه کار است نه ماه وصال. البته انسان از کار کردن و عبادت کردن لذّت می برد ولی لذّت دیدار و لذّت وصال چیز دیگری است اگر شب عید رمضان شد روز عید رمضان شد روز عید فطر شد آن وقت می گویند:

روز عید است و من امروز در آن تدبیرم که دهم حاصل سی روزه و ساغر گیرم

آن روز، روزه جایزه است که چیزی به آدم می دهند، بنابراین ما اگر به آن حد نرسیدیم لااقل این یک ماه را که نزدیک است سال قبلی تمام بشود بررسی کنیم دِیْن و حقّ الله و حقّ الناس و نقص ها و قصورها و تقصیرها را ترمیم بکنیم.

ایشان در بخش دیگری از فرمایشات خود به اهمیت مناجات شعبانیه و صلوات مخصوص در این ماه اشاره کرده و بیان کرده اند:

مطلب بعدی آن است که این دعای نورانی مناجات شعبانیه از یک طرف و این صلوات نورانی امام سجاد(سلام الله علیه)که عندالزوال خوانده می شود منتها حالا در مراکز نماز بین الصّلاتین خوانده می شود از طرف دیگر، همه اینها به ما راه نشان می دهد که چگونه آخر سال را دریابیم راه وسیع است یعنی اگر کسی بخواهد برود هیچ مانعی ندارد هیچ مزاحمی ندارد هر چه بخواهد سرعت بگیرد مجاز است وقتی سرعت گرفت بخواهد سبقت بگیرد مجاز است برای اینکه اگر شما اتوبانی داشتید به اندازه آسمان هر چه تند بروید به کسی برخورد نمی کنید ﴿سَارِعُوا﴾ به چه چیزی؟ ﴿إِلَی مَغْفِرَةٍ مِن رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّماوَاتُ وَالْأَرْضُ﴾ مسابقه بدهید میدان دوندگی و سرعت به اندازه آسمان و زمین است. در این صلوات نورانی که بین صلاتین خوانده می شود از ذات اقدس الهی مسئلت می کنیم خدایا این ماه محفوف به رحمت است شب آن، روز آن، صبح آن، بین الطّلوعین آن پیچیده به رحمت است هیچ لحظه ای از رحمت تو خالی نیست البته رحمت خاصّه و آن که رهبر ماست وجود مبارک پیامبر(علیه و علی آله آلاف التحیّة و الثناء) روزها روزه، شب ها نماز، توفیقی بده که ما سنّت او را احیا کنیم. اگر کسی جوان است قدرت بدنی دارد روزهٴ این ماه فراموشش نشود ولو سه روز این ماه را روزه بگیرد هم باز کافی است چون هوا گرم است تابستان است با تحصیل حوزه و دانشگاه شاید هماهنگ نباشد به مزاج تان آسیب نرسانید لکن اگر کسی استراحت بیشتری کند سحر را دریابد روزهٴ این ماه آن راه را سریع تر می کند برای اینکه در همین صلوات می خوانیم وجود مبارک حضرت روزها را روزه می گرفت و شب ها را به نماز شب برمی خاست بعد به خدا عرض می کنیم خدایا توفیقی بده که ما سنّت او را رعایت کنیم.