نشست خبری روز جهانی فلسفه، روز گذشته 17 آبان در موسسه حکمت و فلسفه ایران برگزار شد. 

حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه رییس این موسسه و رضا اکبری، دبیر همایش روز جهانی فلسفه سخنرانان این نشست خبری بودند.

خسروپناه در ابتدا گفت: در سال جاری طی گفت‌وگو با گروه‌های فلسفه دانشگاه‌های تهران به این نتیجه رسیدیم که موضوع «بررسی وضعیت فلسفه در ایران» را برای روز جهانی فلسفه انتخاب کنیم.

وی افزود: ما از اکنون برای روز جهانی فلسفه سال آینده نیز برنامه‌ریزی‌ها را آغاز کرده‌ایم و قصد داریم به مباحثی بپردازیم که تاکنون بررسی نشده‌اند. در موسسه حکمت و فلسفه برنامه‌های متعددی برگزار می‌شود، اما برنامه روز جهانی فلسفه نمادین است و کار اختصاصی می‌خواهد.

سپس اکبری گفت: روز جهانی فلسفه به دلیل جهانی بودن و همچنین به دلیل این‌که به موضوع  فلسفه می‌پردازد اهمیت دارد. در برنامه روز جهانی فلسفه امسال در ایران، به دلیل رویکرد ملی این برنامه سعی کردیم با مشارکت حداکثری مراکز آموزشی و پژوهشی فلسفه در این زمینه برنامه‌ریزی کنیم. با مدیران گروه‌های فلسفه دانشگاه‌های تهران دو جلسه برگزار کردیم که در این جلسات، موضوع و اهداف روز جهانی فلسفه امسال مشخص شدند. وضعیت فعلی فلسفه در ایران، وضعیت مطلوب و راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب در این نشست‌ها بررسی شدند.

وی افزود: ایجاد فضای عاطفی و علمی استادان فلسفه با نحله‌های مختلف فلسفی و همچنین مشارکت حداکثری دانشجویان در مباحث فلسفی از جمله اهداف ما از برنامه روز جهانی فلسفه است. نفی برداشت‌های انحصاری از فلسفه نیز از دیگر اهداف ما در این برنامه‌هاست. به نظر می‌رسد برخی از مباحثی که امروز در نقد فلسفه مطرح می‌شوند، بیش از آن‌که از فلسفه به طور کلی انتقاد کنند در برابر یک نحله فکری جبهه‌گیری می‌کنند. این در حالی است که اگر به معنای وسیع‌تر فلسفه توجه کنیم، این مباحث یا قطع می‌شوند یا سمت و سوی دیگری می‌یابند.

دانشیار گروه فلسفه دانشگاه امام صادق(ع) تاکید کرد:در برگزاری برنامه روز جهانی فلسفه، از نشست‌های نمایشی و پرزرق و برق دوری می‌کنیم و تلاش خواهیم کرد که با کمترین هزینه اثرگذارترین کار را انجام دهیم.

وی درباره محتوای این برنامه گفت: مصاحبه‌ها و گزارش‌هایی از استادان تهیه کرده‌ایم. تعداد مقالات به شانزده عنوان و تعداد مصاحبه‌های به سی رسیده است که احتمال افزایش آن نیز وجود دارد.

اکبری به بررسی گزارش‌های یونسکو از وضعیت فسلفه در آمریکای شمالی و آفریقا اشاره کرد و گفت: این بررسی به ما در برنامه‌ریزی آموزش و پژوهش فلسفه و همچنین آموزش خردورزی به کودکان کمک می‌کند.

وی مقالاتی را که در روز جهانی فلسفه امسال ارایه می‌شوند، مقالاتی پژوهشی دانست که نیاز به تحلیل و ارایه به سایر پژوهشگران دارند و افزود: بیشتر سعی داشتیم این مقالات، واگویی تجربیات استادان باشد و به همین دلیل فراخوان عمومی برای ارسال مقاله اعلام نکردیم. در مقالات و مصاحبه‌های امسال، موضوعات کلی مانند آموزش و پژوهش فلسفی، ترجمه و تالیف کتاب‌های فلسفی در ایران، مجلات، انجمن‌های علمی و پایان‌نامه‌ها و رساله‌های این حوزه بررسی شده‌اند.

دبیر همایش روز جهانی فلسفه، به مشارکت مراکز متعدد در برنامه روز جهانی فلسفه امسال اشاره کرد و گفت: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، مجمع عالی حکمت قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، دانشگاه الزهرا و دفتر ملی یونسکو از جمله این مشارکت‌کنندگان هستند.

وی با اشاره به انتشار مجموعه آثار شرکت‌کننده روز جهانی فلسفه در چهار جلد گفت: با انتشار این کتاب‌ها و ارایه دستاورهای این برنامه، مشخص خواهد شد که برنامه روز جهانی فلسفه امسال گام بزرگی در حوزه فلسفه بوده است بدون این‌که قصد هرگونه نمایش را داشته باشد.

اکبری درباره نحوه اجرای برنامه‌ها گفت: همایش روز جهانی فلسفه روزهای 23 و 24 آبان از ساعت 14 تا 17 و 30 دقیقه در موسسه حکمت و فلسفه ایران برگزار می‌شود. در مراسم افتتاحیه پس از ارایه گزارش عملکرد، دکتر رضا داوری‌اردکانی سخنرانی خواهد داشت.

وی افزود: وضعیت آموزش و پژوهش فلسفه اسلامی و عرفان در ایران، بررسی فلسفه‌های مضاف در ایران و همچنین بررسی وضعیت کاربردی کردن فلسفه در ایران از جمله نشست‌هایی هستند که در این دو روز ارایه خواهند شد.

اکبری یادآوری کرد: با توجه به نزدیک بودن تاریخ برگزاری این همایش به روز رحلت علامه طباطبایی و علامه جعفری، نشست پایانی همایش به بررسی اندیشه این دو متفکر اختصاص خواهد داشت.

سپس خسروپناه به رشد علمی و فلسفی کشور در سال‌های اخیر اشاره کرد و گفت: اکنون شاهد شوق غربیان به فلسفه اسلامی هستیم. غربیان تا پیش از این ابن رشد را پایان فلسفه اسلامی می‌دیدند، اما امروز با شناخت میرداماد، ملاصدرا و میرفندرسکی درک آنان از این جریان فلسفی فرق کرده و حتی کتاب‌های این اندیشمدان را نیز به زبان‌های غربی ترجمه می‌کنند.

وی افزود: موسسه حکمت و فلسفه ایران نیز تفاهم‌نامه‌هایی را با بنیادها و انجمن‌های فلسفی کشورها مختلف امضا کرده است که انتشار مجله اشراق به دو زبان روسی و انگلیسی در روسیه یکی از نتایج این تفاهم‌نامه‌هاست. همچنین قرار است در آینده، آثار منتشره موسسه به چند زبان منتشر شوند.

خسروپناه  از راه‌اندازی سایت جدید موسسه حکمت و فلسفه ایران به نشانی www.irip.ir در روز جهانی فلسفه خبر داد و گفت: در این سایت چندزبانه علاوه بر مباحث روز، کتابخانه عظیمی شامل منابع اصیل فلسفی به چند زبان ارایه می‌شود که دسترسی محققان به منابع دست اول را آسان‌تر می‌کند.