آیت الله علیرضا اعرافی در مراسم تجلیل از برگزیدگان مسابقه تفسیر قرآن کریم در سالن آیت الله حائری مرکز مدیریت حوزه های علمیه برگزار شد با تسلیت اربعین حسینی اظهار کرد: همه ما ضمن آن که در غم همیشگی عاشورا و شهادت امام حسین(ع) و یارانش به سر می بریم اما در سال جاری به دلیل دوری از کربلا و راهپیمایی عظیم و بی نظیر اربعین نیز غمگین هستیم و از راه دور در پیش گاه سالار شهیدان عرض ادب می کنیم.

مدیر حوزه های علمیه در ادامه با تقدیر و تشکر از دست اندرکاران برگزاری مسابقه تفسیر قرآن کریم بیان کرد: همه ما باید خود را مدیون و وام دار انقلاب اسلامی، شهدای گرانقدر و امام شهدا بدانیم که راه نورانی قرآن را پر فروغ تر کردند و قلمروهای قرآنی را به روی ما گشودند.

وی با بیان این که قرآن کریم نماد اعجاز سخن، کلام و قدرت کلمه است، گفت: بشر از ظرفیت ها، ابزارها، فناوری و دست پرورده های گوناگون برخوردار است اما قدرت هیچ نماد و ساخته انسانی بالاتر از کلمه، کلام و سخن نیست؛ چنانچه بارها مشاهده کردیم با یک سخنرانی یک جامعه دگرگون و با یک کلام جهان متحول می شود.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه ادامه داد: پایه های نهضت و انقلاب اسلامی در این قم ریخته شده است که با تحلیل آن دیده خواهد شد سخنرانی ها و کلام امام خمینی(ره) مهم ترین نقش در خلق این حماسه را بر عهده دارد و این قدرت کلمه و بیان است که جهانی را می سازد یا خراب می کند.

وی خاطرنشان کرد: اعجاز کلمه و سخن در قله قرآن تجسم پیدا کرده است و اساسا «کلمه» خود اعجاز الهی است و در این میان، قرآن گوی سبقت را از همه سخنان ربوده است بنابراین قرآن، اعجاز کلامی است.

آیت الله اعرافی دلالت های کلام و سخن را تشکیکی دانست و بیان کرد: گاهی اگر یک کلمه از فردی معمولی شنیده شود معنای محدودی خواهد داشت اما اگر همین کلام از یک سخنران یا عالم صادر شود بار معنایی بیشتری پیدا خواهد کرد زیرا سخن، آینه جان و روح سخنگو است و هر مقدار جان و روح برجسته تر باشد این سخن از اعتبار بیشتری برخوردار می شود و بار معنایی هر سخنی تابع علم، توانایی، حکمت، نازک اندیشی و ظریف اندیشی گوینده است.

وی اضافه کرد: هر مقدار قدرت علمی گوینده بیشتر باشد، سخن از وزن بالاتری برخوردار خواهد شد؛ کلام حکیم اوج حکمت را نشان می دهد و زمانی که این قانون در قرآن کریم جاری شود، سخنان قرآن در اوج خواهد بود چرا که از حکیم مطلق صادر شده و بار معنایی آن نیز بی نهایت خواهد بود زیرا سخنگوی آن حکیم ترین حکما و موجودی بی نهایت است.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه با تصریح بر این که برای قواعد تفسیر نظم قرآنی باید باب های نو در اصول فقه گشوده شود، اظهار کرد: این متن از ظرفیت بالاتری برخوردار است زیرا براساس روایات، معتقد به بطون قرآنی هستیم زیرا قرآن دست آفریده وجود بی پایان و خالق مطلق است.

وی ادامه داد: بطون قرآن کریم حد ندارند و این ظرفیت معنایی باید در علم اصول و دانش های مختلف بشری بازنگری شود؛ قرآن دارای دلالات، لطایف و اشارت است و دلالات قرآن حتی بسیط تر از روایات است؛ این ظرفیت فقط در قرآن وجود دارد و چنین ظرفیت معنایی، نیازمند بازنگری و توجه مضاعف است.

مدیر حوزه های علمیه با بیان این که بر اساس روایات، قرآن حاوی همه عالم و هستی است، تبیین کرد: بخشی از قواعد هستی در بطون بی نهایت قرآن جلوه گر شده و بخشی در متن و ظاهر قرآن اما روایات متعدد می گوید تمام مراتب عالم تکوین و همه عالم تشریع با تمام جزئیات در این کتاب بزرگ وجود دارد که بخشی در دست ما است و در این مسیر نیز کاروان تفسیر باید پیش رود و متوقف نشود و از سوی دیگر حوزه های علمیه روز به روز باید این گنج ها را بهتر کشف و تفسیرهای جدیدی خلق و به بشریت عرضه کند.

وی اضافه کرد: علامه طباطبایی(ره) در چند سال عمرش پدیده اعجاز گونه ای آفرید و قم در پرتو این رویکرد مبارک تفسیری، به راه تفسیر ادامه داد و بزرگان، عالمان و مراجع ما در طول این سال ها به ویژه چند دهه اخیر، این مسیر را ادامه داده اند که نباید متوقف شود و هنرهای قرآنی، زندگی قرآنی، زیست قرآنی و جامعه قرآنی باید در دستور کار حوزه های علمیه و مراکز علمی و دینی قرار گیرد.

آیت الله اعرافی خاطرنشان کرد: پرداختن به قرآن در حوزه های علمیه از دو منظر باید مورد توجه قرار گیرد؛ یک منظر رشته تفسیر، علوم قرآن و برهان های مستقیم قرآنی است که در درختواره جدید حوزه های علمیه ده ها گرایش و مقطع در قلمرو تفسیر و علوم قرآنی تبیین شده که در آینده پیش رو این مسیر برای اجرای گرایش ها پیموده خواهد شد.

وی ادامه داد: منظر دوم این است که اندیشه و روح قرآنی باید در همه رشته ها، علوم حوزوی و دانش های انسانی دمیده شود به عبارت دیگر یک بار ما مستقلا قرآن را به صورت موضوعی یا ترتیبی مورد بررسی قرار می دهیم و در رویکرد دیگر اصول فقه، کلام، حدیث، علوم انسانی و اجتماعی باید به نور قرآنی روشن شوند.

مدیر حوزه های علمیه تصریح کرد: قرآن کریم باید به مظاهر روح برای همه نظامات حوزوی در ابعاد معنوی، پژوهشی، تبلیغی، زیستی و معیشتی تبدیل شود و از سوی دیگر حوزه باید پرچمدار تجلی این روح قرآنی و زیست قرانی در همه دنیا و بشریت باشد.

وی با بیان این که هدفی که برادران و خواهران طلبه، اساتید و فضلا باید دنبال کنند این است که از قرآن دست مایه ای برای هدایت همه بشر ایجاد کنند، افزود: این رسالت بزرگی است که ما نباید از آن غافل شویم؛ طلاب و اساتید جوان ما، استعداهای ممتاز ما در حوزه های علمیه چه ایران و چه غیر ایران باید یک رسالت نو برای خود تعریف کنند.

عضو شورای عالی حوزه هایی علمیه ادامه داد: انقلاب اسلامی برای اولین بار، قرآن را در بعد اجتماعی به میدان آورده است و به برکت انقلاب اسلامی نور قرآن پرتو افکن شده و حوزه های علمیه در پرتو آن گسترش پیدا کردند؛ امروزه دامنه علوم و معارف دینی حوزه های علمیه در تمام دنیا گسترش پیدا کرده که روح قرآن باید در آنها زنده تر شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به مورد جسارت قرار گرفتن قرآن اشاره کرد و گفت: هر از چندگاهی است که دست های شیطانی جسارت هایی نسبت به قرآن کریم انجام می دهند در حالی که جسارت به قرآن کریم، جسارت به انسانیت است و چنانچه برخی بزرگان غربی بیان کرده اند کاروان تمدن بشر در پرتو روح قرآن و پیامبر اکرم به پیش رفت و ارمغان ها قرآن برای بشر ارمغان ها ناب بکر و زلالی بود.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: جسارت به قرآنی که نص او هدایت گر و متنش تمدن ساز است و همه آن حیات بخش است در واقع جسارت به آن، جسات به حیات بشری و ارزش های انسانی است که این جسارت برای هیچ کسی قابل تحمل نیست اما مع الاسف برخی سیاست مداران کج اندیش به بهانه آزادی بیان این جسارت را مشروع دانسته اند که منطقی باطل و پوچ است.

وی با تأکید بر این که حوزه های علمیه نقد و گفت وگو در هر زمینه ای را می پذیرند، ادامه داد: ما حتی آماده نقد بالاترین مسأله یعنی توحید نیز هستیم اما آنچه که نباید پسندید توهین و جسارت است آن هم به سرمایه های بشری؛ دیوان یک شاعر به عنوان سرمایه بشری در سازمان ملل ثبت می شود اما چه متنی بالاتر از سرمایه قرآن است و پیامبر اسلام وجود دارد؛ این ها نباید مورد جسارت قرار گیرد البته این جسارت ها تأثیری نمی گذارد.