اکبر رضایی معاون امور حج و عمره سازمان حج و زیارت:

با توجه به اینکه پارسال زائران به عربستان اعزام نشدند و به سبب شیوع کرونا تنها با حضور محدود شهروندان این کشور برگزار شد، امسال در چه شرایطی هستیم و آیا مذاکرات تاکنون صورت گرفته است؟

 به دلیل شیوع کرونا حج سال 99 هجری شمسی برگزار نشد و عربستان بسیار دیر هنگام تعطیلی حج را اعلام کرد و مراسم حج با تعداد محدودی برگزار شد. با توجه به اینکه ایران از زائران حج ثبت نام کرده و همه مراحل و مقدمات انجام سفر آنها انجام شده بود ما آمادگی کامل داشتیم اما به ما اجازه اعزام داده نشد. امسال هم برنامه های اجرایی در حوزه های مختلف در دستور کار سازمان حج و زیارت است و همچنان آمادگی داریم با شرایط مختلفی که برای حج اعلام شود زائران را اعزام کنیم اما تاکنون عربستان سعودی درخصوص حج آینده دعوتنامه ای را برای هیچ کدام از کشورهای اسلامی ارسال نکرده و شرایط به گونه ای است که باید هر زودتر موضوع و تاریخ مذاکرات قطعی شود تا در فرصت کافی برنامه های اجرایی نهایی گردد اما متاسفانه هنوز بلاتکلیفی در این زمینه برای همه کشورهای اسلامی وجود دارند.

همه ساله این ایام عربستان در تدارکات بود و دعوتنامه ها را ارسال می کرد، آیا با عربستان ارتباطی گرفتید که ببینید چه اتفاقی خواهد افتاد؟

هرسال در ربیع الثانی مذاکرات حج شروع می شد و در یک دوره یک ماهه کشورها به مرور به عربستان سفر و تفاهم نامه هایی را امضا می کردند اما الان ما در ماه جمادی الثانی هستیم و هنوز با تاخیر یک ماهه هیچ خبری در این باره وجود ندارد؛ ارتباطی هم نداریم و باید اطلاعیه ای از اتحادیه حج و زیارت عربستان اعلام شود و یا پیام یا خبری در این زمینه در سایت وزارت حج این کشور منتشر شود که متاسفانه هیج گونه پیش بینی و اخباری هنوز وجود ندارد و ما همچنان منتظر هستیم و امیدواریم هرچه زودتر این بلاتکلیفی برای کشورهای اسلامی به پایان برسد.

ممکن است همان توافق نامه پارسال امضا شود یا شرایط و شروط جدیدی مد نظر است که باید در تفاهم نامه جدیدی بیاید؟

در خصوص تفاهم نامه کشور ها، مسئله ی مهم و اساسی بحث سهمیه کشورهاست و طرفین در موضوعات مختلف به تفاهم و توافق می رسند. از جمله موضوعات حفظ عزت، کرامت و امنیت حجاج است که مد نظر داریم و در متن تفاهم نامه ما قید می شود. همچنین موضوع پیگیری حقوق شهدای منا که از موضوعات مهم تفاهمنامه است و در مذاکرات به آن می پردازیم. باقی موضوعات کلی است که دستورالعمل های آن را در تفاهم نامه می آوردند و به پیوست آن یک دستورالعمل کلی حج است که درباره تاریخ آغاز پروازها پایان آنها و موضوعات دیگر که همه ساله به امضای طرفین می رسد.

با توجه به اینکه در عمره امسال عربستان شروطی را گذاشت همچون سه روز قرنطینه پس از ورود به این کشور و با توجه به اینکه واکسیناسیون هم آغاز شده است و کشورها امید به کنترل این بیماری دارند چه سناریوهایی برای انجام حج 1400 پیش روست ؟

محدودیت هایی برای ورود زائرین عمره به عربستان در همان ابتدا که شرایط حادتر بود گذاشته شد از جمله قرنطینه سه روزه در بدو ورود، نوبت بندی برای انجام واکسیناسیون، رعایت مسائل بهداشتی و نوبت بندی برای ورود به مسجدالحرام و برای اقامه نماز اما هم اکنون شرایط در عربستان بهتر است و امیدواریم زمان که پیش میرود با رعایت پروتکل های بهداشتی و دستور العمل ها، شرایط بهتر برای اعزام مساعد شود. با توجه به اینکه سلامت زائرین در زمان اجرای مناسک حج بسیار مهم است پیشنهاداتی هم ارائه شده است؛ ما برای کلیه مراحل سفر در حوزه مسائل اجرایی و مرتبط با رعایت بهداشت فردی در زمان تشرف به حرم و اقامت و. .. پیشنهاد دادیم. وزارت حج عربستان می تواند با مشارکت کشورهای اسلامی آموزش هایی را از مبدا به حجاج بدهد تا امکان برگزاری مناسک حج فراهم شود.

 مامی کسانی که در کاروان های سال گذشته ثبت نام کردند همچنان متقاضی هستند یا بعضی از آنها انصراف داده اند و اگرعربستان شروط سنی برای حج آینده گذاشت چقدر قدرت مانور داریم تا بلافاصله جابجای میان زائران صورت گیرد؟

سازمان حج و زیارت پیش بینی سناریوهای مختلفی را برای حج آینده کرده است و زائرینی که حج گذشته ثبت نام انجام دادند با وجود اینکه امکان انصراف آنها ممکن بود اما زائرین همچنان ثبت نام خود را حفظ کرده اند و منتظر تعیین شرایط هستند و ما درصد محدودی انصرافی داشتیم. حتی اگر محدودیت های سنی و سلامت جسمی اعلام شود باز هم پیش بینی کرده ایم و ظرفیت کاروان ها تقلیل پیدا می کند.

پس بر اساس محدویت های جدید ممکن است عربستان از ظرفیت ها کم کند؟

با توجه به سناریوها این موضوع هم در سناریو های ما هست اما امیدواریم شرایط به نحوی رقم بخورد که همه آرزومندان بتوانند حج را انجام بدهند.

درباره برقراری عمره مفرده بفرمایید که آیا مذاکراتی صورت گرفته و اینکه احتمال دارد از سال آینده برقرار شود؟

عمره از نظر مسائل اجرایی در دستور العمل سازمان حج و زیارت قرار دارد و مذاکرات اولیه هم انجام شده است اما یکی از مسائل مهم و اساسی که در این زمینه وجود دارد مدت زمان طولانی عمره است چون از ابتدا تا انتهای عملیات عمره بین شش تا هفت ماه زمان می برد و لازم است از زائرینی که به سرزمین وحی مشرف می شوند حمایت کنسولی صورت گیرد یکی از شروط اساسی ما برای از سرگیری عمره، بازگشایی سرکنسولگری ایران در عربستان و یا دفتر حافظ منافع به منظور حمایت کنسولی و حقوقی از زائرین است اما این شرایط هنوز محقق نشده است و اگر این شرایط فراهم شود حج عمره را آغاز می کنیم.