«پرونده حکمرانی فضای مجازی»، مساله حکمرانی فضای مجازی از موضوعات مهمی و اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران، محسوب می شود و رهبر معظم انقلاب در بیانات سال 1399، به مسائل و محورهای بسیار مهمی در خصوص فضای مجازی و مدیریت آن اشاره فرمودند. در این گزارش به مهمترین توصیه ها و تأکیدات مقام معظم رهبری در فرمایشات سال 1399 در خصوص فضای مجازی و مدیریت آن می پردازیم:

1. اهتمام به راه اندازی شبکه ملی اطلاعات

عوامل مسلّط بین المللی در این زمینه ها بشدّت فعّالند: از لحاظ خبردهی، خبررسانی، تحلیل داده ها و امثال گوناگون؛ هزاران کار دارد انجام میگیرد روی فضای مجازی. برای خاطر این است که بنده روی مسئله ی شبکه ی ملّی اطّلاعات این همه تأکید میکنم. این شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملّی فضای مجازی که تشکیل داده ایم و بنده اصرار داشتم و دارم که این [شورا] تشکیل بشود و رؤسای محترم در آن شرکت کنند و تصمیم گیری کنند و اجرا کنند، به خاطر اهمّیّت این مسئله است؛ نمیشود این مسئله را رها کرد. و من میبینم که آن اهتمام لازم به خرج داده نمیشود. خب الان شبکه ی ملّی اطّلاعات اجزائی دارد، این اجزا باید در زمان بندی های مشخّص تحقّق پیدا کند؛ آدم میبیند که تحقّق پیدا نمیکند، از زمان بندی ها عقبند. (بیانات مورخه 2 شهریور 1399)

2. مقابله با دشمن در جنگ نرم در فضای مجازی

دشمن دو هدف را به نظرما در جنگ نرم دنبال میکند -حالا یک جنگهای آشکار نظامی و سخت و خشن هست که آنها حکم خودش را دارد، امّا جنگ نرم مشکل تر علاج میشود و به یک معنا از جنگ سخت خطرناک تر هم هست- دشمن در این جنگ نرم دو حرکت را انجام میدهد: یکی این است که این زنجیره ی تواصی به حق و به صبر را قطع کند؛ دوّم اینکه حقایق را وارونه نشان بدهد که تبلیغات فراوانی هم دارند که حقایق عالم را راحت بعکس و بدروغ وارونه نشان بدهند. امّا اینکه رشته ی تواصی به حق و صبر را در بین مؤمنان قطع کند، جریان تواصی را قطع کنند، چیز خطرناکی است؛ [اینکه] کاری کنند که مؤمنین به یکدیگر توصیه نکنند، همدیگر را حفظ نکنند، به یکدیگر امید ندهند؛ اگر قطع این جریان، بریده شدن جریان تواصی در جامعه اتّفاق بیفتد، خیلی خطرناک است. این موجب میشود که انسانها احساس تنهایی کنند، احساس نومیدی کنند و اراده ها ضعیف بشود، امیدها کمرنگ بشود، جرئت اقدام از دست برود. وقتی تواصی نبود، این اتّفاقات می افتد... جوانها نباید اجازه بدهند یک چنین اتّفاقی بیفتد و باید امیدآفرینی کنند، باید توصیه ی به ایستادگی، توصیه ی به تنبلی نکردن، توصیه ی به خسته نشدن کنند؛ اینها کارهایی است که جوانهای ما که گفتیم افسران جنگ نرم هستند بر عهده دارند. امروز فضای مجازی یک فرصتی است برای این کار. (بیانات مورخه 21 اسفند 1399)

3. امیدآفرینی در فضای مجازی

حالا دشمنان از فضای مجازی جور دیگر استفاده میکنند امّا شما جوانهای عزیز این جوری از آن استفاده کنید: از فضای مجازی استفاده کنید برای امیدآفرینی، برای توصیه ی به صبر، برای توصیه ی به حق، برای بصیرت آفرینی، برای توصیه ی به خسته نشدن، تنبلی نکردن، بیکاره نماندن و مانند اینها. (بیانات مورخه 21 اسفند 1399)

 4. ضرورت قوی شدن در فضای مجازی

قوی شدن کشور جزو هدفهای ما است... امروز قوّت در فضای مجازی حیاتی است؛ امروز فضای مجازی حاکم بر زندگی انسانها است در همه ی دنیا؛ و یک عدّه ای همه ی کارهایشان را از طریق فضای مجازی پیش میبرند؛ قوّت در این [زمینه] حیاتی است. (بیانات مورخه 3 فروردین 1399)

5. هدایت و مدیریت فضای مجازی توسط دشمنان

فضای مجازی خیلی مهم است. آقایانی که در زمینه ی فضای مجازی نظراتی دارند و ابراز میکنند و گاهی میگویند که این جزو زندگی اصلی مردم است -که ما هم قبول داریم؛ الان واقعاً فضای مجازی، یک بخش حقیقی از زندگی مردم شده؛ حالا دولت الکترونیک و از این قبیل که به جای خود محفوظ است- شکّی نیست [امّا] آنچه عرضِ من است و من روی آن تکیه میکنم این است که فضای مجازی بدون اختیار ما، از بیرون از اختیارِ ما دارد مدیریّت میشود؛ بحث این است. فضای مجازی یک چیزی نیست که آدم بتواند مثل یک آب روانی هر جور که میخواهد از آن استفاده بکند؛ دیگران دارند این آب را به یک سمتی که خودشان میخواهند هدایت میکنند؛ آنها دارند مدیریّت میکنند این فضا را. خب وقتی که ما میدانیم کسانی از بیرون دارند فضای مجازی را -که ما هم دست اندرکارش هستیم و مبتلابهِ ما است- هدایت میکنند و مدیریّت میکنند، ما نمیتوانیم بی کار بنشینیم در مقابل او؛ ما نمیتوانیم مردممان را که با فضای مجازی ارتباط دارند، بی پناه رها کنیم در اختیار آن مدیری که دارد پشت پرده، فضای مجازی را اداره میکند. (بیانات مورخه 2 شهریور 1399)

6. رعایت سیاستهای اصولی در خصوص پهنای باند

سیاستهای اصولی ای در زمینه ی پهنای باند وجود دارد که مکرّر ابلاغ شده، خب این سیاستها باید رعایت بشود و اینها مورد درخواست و تأکید مؤکّد اینجانب است. (بیانات مورخه 2 شهریور 1399)

7. ضرورت برنامه ریزی کوتاه مدت و میان مدت در زمینه فضای مجازی

مسئله ی مدیریّت فضای مجازی جزو مسائل مهمّ ما است که این مسئله، مسئله ی بلندمدّت هم نیست؛ مسئله ی کوتاه مدّت و میان مدّت و جزو مسائل نزدیک ما است که باید [به آن توجّه بشود] و امثال اینها مسائل کلیدی ای وجود دارد. (بیانات مورخه 22 تیر 1399)

8. برنامه ریزی جهت مقابله با زیانهای فضای مجازی بین دانش آموزان

در باب آموزش مجازی، یک نکته ی دیگر هم وجود دارد و آن، زیانهایی است که احتمالاً در آموزش مجازی وجود دارد. حالا این شبکه ی شاد که به وجود آمده، بسیار چیز خوبی است منتها بایست مراقبت کنید تا این موجب این نشود که جوانها وارد فضای بی بند و بار و رهای اینترنت بشوند و سرشان گرم بشود به یک چیزهای دیگری که هم از لحاظ اخلاقی، هم از لحاظ اعتقادی خطرهای بزرگی برای اینها دارد؛ این را باید کاملاً مراقبت بکنید، یعنی پیش بینی کنید. البتّه دیروز پریروز در زمینه ی فکری که آموزش و پرورش در این زمینه کرده، به من یک گزارشی دادند، منتها باید کار کنید در این زمینه؛ یعنی کاری است که نمیشود رها کرد این را؛ چون بحث به اصطلاح اُنس بچّه ها با فضای مجازی، محسّناتی دارد، عیوبی هم دارد. یکی از عیوبش این است که گفتم؛ یکی از عیوبش منزوی شدن بچّه ها در خانه است؛ وقتی که با این تبلت و مانند اینها آشنا شدند، میروند سرگرم آن کار میشوند و از محیط خانه و خانواده در واقع بتدریج دور میشوند. باید به اینها توجّه کنید و مراقبت کنید. (بیانات مورخه 11 شهریور 1399)