حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی، نویسنده، محقق و کارشناس تاریخ اسلام و تشیع در هفتمین شب از برنامه ضیافت شبکه قرآن و معارف سیما در خصوص سیره رفتاری و مبارزاتی "آیت الله شیخ محمدتقی نجفی اصفهانی" معروف به "آقانجفی" از علمای قرن سیزدهم هجری سخن گفت.

وی اظهار داشت: در عصر غیبت که در ظاهر از وجود ذی جود حضرت ولی عصر ارواحنا فداه محروم هستیم به توصیه حضرتشان باید از وجود علما بهره ببریم. با مطالعه و با آشنایی با سیره آیت الله نجفی اصفهانی در می یابیم که یکی از علمایی که باید از محضر او بهره گرفت، ایشان است؛ شخصی که شاید از نظر جامعیت نزدیک به حضرت امام (ره) باشد و مانند ایشان از شخصیت خاص و کاملی برخوردار است.

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی افزود: مرحوم آقابزرگ تهرانی در وصف آیت الله نجفی گفته بود "ایشان در عصر خودش از رؤسای مذهب و ارکان دین بود". آیت الله جوادی آملی نیز در خصوص ایشان گفته است "آقانجفی جامع معقول و منقول و مشهود بود". یعنی هم در مباحث نقلی و هم عقلی و هم مباحث شهودی و عرفانی دارای جامعیت است.

اگر آقانجفی در انگلستان بود!

به گفته وی، "گراهام" کنسول کهنه کار انگلیسی می گوید "اگر آقانجفی در انگلستان بود ما او را وزیر خارجه می کردیم! چرا که ایشان فرد باهوش و باکیاست سیاسی است". با این وجود، ایشان در عین حال یک عارف و فقیه نیز هست.

این پژوهشگر تاریخ شیعه، یکی از ابعاد مهم زندگی آیت الله نجفی اصفهانی را بعد مبارزه او با استبداد داخلی و استعمار خارجی دانست و بیان داشت: یکی از وجوه زندگی این عالم مجاهد که می تواند برای امروز مردم و مسئولان درس آموز باشد، برخورد تحقیر آمیز با استبداد و ظالمان است.

برخورد تحقیرآمیز با مستبدین و دشمن خارجی

وی افزود: ایشان چه در برخورد با شاه مستبد داخلی و چه نیروی استعمارگر خارجی برخورد تحقیرآمیزی دارد و با اقتدار رفتار کرده است. حتی در دورانی که ایران اشغال شده است، به همراه بازاریان در بیانیه ای اعلام میدارد تا زمانی که این کشور خارجی، ایران را اشغال کرده و از کشور خارج نشده، کالای این کشور را نمی خریم و بازاریان هم داد و ستد با آن کشور را تحریم میکنند.

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی خاطرنشان کرد: جالب اینجاست که به قدری نفوذ اجتماعی او بالاست که وقتی حاکمان داخلی تصمیم می گیرند ایشان را تبعید کنند، انگلیسی ها نامه میزنند که تبعید او به صلاح نیست! این نشانه ترس دشمن از قدرت و محبوبیت این عالم وارسته و نشأت گرفته از همان رفتار مقتدرانه و تحقیرآمیز ایشان با مستبدین است که حقیقتا انسان احساس غرور می کند وقتی می بیند بزرگان مذهب و مکتب چنین رفتار مقتدرانه ای داشته اند.

وی، تحریم استفاده از کالای خارجی را در مقاطع مختلف حربه آقانجفی برای مبارزه با اشغالگری و رهایی کشور از بند سلطه اقتصادی دشمن دانست و آن را نشانه تشخیص درست این فقیه مجاهد معرفی کرد.

"انجمن صفاخانه"؛ جایی برای گفت وگوی بین ادیان

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی خاطرنشان کرد: در آن دوران، به دلیل اینکه در اصفهان تبلیغ و نفود مسیحیت زیاد بود، آیت الله نجفی مرکزی را به نام "انجمن صفاخانه" به منظور گفت وگوی بین ادیانی راه اندازی کرد. در این مرکز مبلغ مسیحی در کنار کارشناس اسلامی قرار می گرفت که هر یک در خصوص دین خود سخن گفته و بینات خود را ارائه می دادند و جالب است که یکی از شاگران آقانجفی، گزارشی از این جلسه را تهیه میکرد که در روزنامه ای که ایشان راه اندازی کرده بود منتشر و در خارج از کشور توزیع می شد!

قائم مقام گروه تاریخ و اندیشه معاصر موسسه امام خمینی(ره) اظهار داشت: علاوه بر این، ایشان محلی را به نام "قرائت خانه" ایجاد کرده بود تا مردم، روزنامه بخوانند و آگاهی سیاسی شان بالا برود. یعنی آقانجفی نقطه نفوذ فرهنگی دشمن را به درستی تشخیص داده بود.

آقانجفی زودتر از میرزای شیرازی حکم به تحریم تنباکو داد

وی در خصوص حضور سیاسی و اجتماعی آیت الله نجفی اصفهانی گفت: ایشان از فعالان جنبش تنباکو و از رهبران و ارکان جنبش مشروطیت بوده است. جالب است بدانید که در جنبش تنباکو، پیش از اینکه فتوای مهم آیت الله میرزای شیرازی همه گیر شود، آیت الله نجفی حکم حرام بودن استفاده از توتون و تنباکو را برای مقلدان خودش صادر کرد. و چه بسا چنانچه این مقدمات از سوی ایشان و برخی دیگر از علما انجام نمی شد، حکم میرزای شیرازی به نتیجه نمی رسید.

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی در خصوص نقش آقانجفی در نهضت مشروطیت نیز خاطرنشان کرد: علی رغم اینکه تبریز یکی از شهرهای مهم در نهضت مشروطه بود، اما به دلیل پررنگ بودن جریان غربگرا، علما در آنجا در فشار بودند اما مشروطه اصفهان، یک نهضت ناب اسلامی است؛ چرا که آقانجفی و برادرشان حاج آقا نورالله در رأس آن قرار داشتند. لذا ایشان یک خط مشروطه اصیل اسلامی را رهبری کرد.

این مدرس دانشگاه بااشاره به دیگر فعالیت های مهم سیاسی آیت الله نجفی افزود: انجمن ملی زیر نظر ایشان تأسیس شد. همچنین در حمایت از اصل پیشنهادی مرحوم شیخ فضل الله نوری مبنی بر نظارت فقها بر قوانین مجلس به منظور عدم مغایرت با شرع، بیاینه صادر کرد. این اقدامات موجب عصبانیت انگلیسی ها و روس ها و به تعبیری خار چشم خارجی شده بود. لذا در بعد سیاسی همه تلاش ایشان این بود که فضای رهایی ملت ایران از سلطه استبداد و استکبار را فراهم کند.

اعلامیه تاریخی در تحریم استفاده از کالای خارجی

وی با بیان اینکه مرحوم آیت الله نجفی اصفهانی در بعد اقتصادی، پاشنه آشیل نفوذ دشمن و نقطه ضعف کشور در حوزه اقتصادی را به خوبی تشخیص داده بود، گفت: ایشان در نفی سلطه اقتصادی، در دو بعد سلبی و ایجابی فعالیت کرد.

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی افزود: در بعد سلبی مردم را دعوت به تحریم کالاهای خارجی کرد و اعلامیه ای را به همراه چندتن از علمای دیگر منتشر کرد که حاوی چند نکته مهم است؛ یکی اینکه اعلام کرد از این به بعد هیچ سند حقوقی که روی کاغذ ایرانی نوشته نشده باشد را مهر و امضا نمی کنیم؛ دو اینکه خودمان متعهد می شویم از این به بعد جز با کرباس ایرانی لباس ندوزیم و به دیگران هم توصیه میکنیم.

وی ادامه داد: سوم آنکه بر متوفایی که کفن او از پارچه ایرانی نباشد نماز نمی خوانیم. و چهارم برای مقابله با اشرافی گری تدارک دو نوع غذا یا بیشتر در مهمانی ها را ممنوع کرد و اعلام کرد ما در مهمانی ها یک نوع غذا استفاده می کنیم و جایی که چند نوع غذا بر سر سفره شان باشد هم نمی رویم. همچنین برای مبارزه با مواد مخدر، اعلام کرد که دیگر اهل بافور و منقل را احترام نمیکنیم چرا که اینگونه استعمالات موجب از بین رفتن خانواده ها می شود.

راه اندازی شرکت نساجی که در بسیاری از نقاط دنیا شعبه داشت

این نویسنده و پژوهشگر راه اندازی "شرکت اسلامیه" توسط آیت الله نجفی را اقدام مهم ایشان در بعد ایجابی خواند و تصریح کرد: وی تجار اصفهان را تشویق کرد که برای رونق تولید و زیاد شدن کالای داخلی شرکتی راه اندازی کنند تا کشور از ذلت احتیاج به بیگانه خارج شود و تعبیر "جهاد اقتصادی" را به کار برده است. در واقع آیت الله نجفی را باید مبتکر "اقتصاد مقاومتی" و اقتصاد درون زا در کشور بدانیم که امروز از منویات مهم رهبر معظم انقلاب است.

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی گفت: نکته جالب اینجاست که حوزه مقابله اقتصادی ایشان و زمینه فعالیت شرکتی که راه اندازی کرد، نساجی و تولید پارچه بوده است. چرا که در آن مقطع، حدود هفتاد درصد واردات خارجی ایران پارچه بوده است. این شرکت چنان گسترش پیدا کرد که در پاریس، لندن، کلکته، قاهره، استانبول و در بسیاری از نقاط دیگر دنیا شعبه داشت. از سوی دیگر نیز خرید و فروش سهام شرکت به طرف خارجی را نیز ممنوع کرد. تحت تأثیر این اقدام، انگلیسی ها رسما در نامه ای به دربار معترض شدند که این شرکت منافع اقتصادی انگلیس در حوزه خلیج فارس را به خطر انداخته است!

آقانجفی اگر در میان بود چه توصیه ای داشت

وی اظهار داشت: لذا ایشان هم در حوزه سلب استفاده از کالای خارجی اقدام کرد و هم برای جایگزین کالای داخلی زمینه سازی کرد و برای کمک به رونق تولید داخلی به مردم توصیه میکرد که هرچند در ابتدا ممکن است کیفیت کالای داخلی نسبت به نمونه خارجی پایین تر باشد اما با تحمل خود کمک کنید تا تولید ملی به کیفیت و سرآمدی برسد.

حجت الاسلام والمسلمین ابوطالبی در پایان خاطرنشان کرد: اگر امروز مرحوم آقانجفی اصفهانی در میان ما حضور داشت توصیه اول شان اقتدار در مقابل دشمن خارجی بود. توصیه دوم شان نیز استفاده از کالای داخلی و تشویق تولیدکنندگان به رونق ملی بود.

گفتنی است، برنامه "ضیافت" به تهیه کنندگی سیدافضل میرلوحی، کارگردانی علی خان پور و با اجرای سیدعلیرضا قوامی با هدف بررسی سیره بزرگان و علمای جهان تشیع به مدت ۳۰ شب، نود دقیقه پیش از افطار از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می شود.