ایشان همچنین آمریکا را در صحنه دیپلماسی، گرگی درنده و وحشی خواندند و با اشاره به اوضاع به شدت متأثرکننده افغانستان گفتند: جمهوری اسلامی در همه احوال طرفدار ملت مظلوم و مسلمان افغانستان است و روابط ما با دولت ها، به روابط و رفتار آنها با ایران بستگی دارد.

حضرت آیت الله خامنه ای در آغاز سخنانشان همه اعضای دولت را به قدردانی عمیق از توفیق خدمت توصیه کردند و با تشکر از اقدام سریع و به موقع مجلس در بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی ابراز امیدواری کردند تشکیل دولت جدید، سرآغاز مبارکی برای ملت و کشور باشد.

ایشان با گرامیداشت یاد شهیدان رجایی و باهنر گفتند: مدت خدمت آن دو بزرگوار کم بود اما در همین مدت نشان دادند که با اخلاص و قصد خدمت به میدان آمده اند و از روش های مردمی و مجاهدت آمیز استفاده می کنند که این برای همه مسئولان درس بزرگی است.

رهبر انقلاب شرایط کشور را دشوار خواندند اما تأکید کردند: اگر تلاش شبانه روزی، مجاهدانه و خستگی ناپذیر را همراه توکل و توسل به پروردگار سرمایه خود قرار دهید، قطعاً بر مشکلات فائق خواهید آمد.

رهبر انقلاب افزودند: همان گونه که به همه مسئولان گذشته گفته ام فرصت چهار سال خدمت به سرعت تمام می شود و نباید گذاشت حتی یک ساعت از این فرصت که متعلق به مردم و اسلام است، هدر برود. البته ضمن پرکاری و پشتکار مدام، نباید به خانواده بی توجهی شود.

ایشان، حرکت بر ریل انقلاب و ایجاد تحرک انقلابی در همه بخش های «مدیریت اقتصادی، سازندگی، خدمت رسانی، سیاست خارجی، فرهنگ، آموزش و دیگر بخش ها» را ضروری خواندند و در عین حال تأکید کردند: انقلابی بودن حتماً باید با عقلانیت و اندیشه ورزی و خردمندی همراه باشد و این شیوه جمهوری اسلامی از آغاز بوده است.

رهبر انقلاب در تبیین نخستین توصیه مهم خود به دولتمردان، به جلوه های مختلف «مردمی بودن» اشاره کردند و افزودند: رفتن به میان مردم و گفت وگوی بی واسطه با آنها از ابعاد بسیار خوب مردمی بودن است که آقای رئیسی دیروز با سفر به خوزستان آن را نشان داد.

حضرت آیت الله خامنه ای اتخاذ سبک زندگی مردمی، رفتار بی تکلف، دوری از اشرافی گری و پرهیز از نگاه از بالا به مردم را از دیگر جلوه های مردمی بودن برشمردند و گفتند: باید مشکلات و راه حل ها را با مردم در میان گذاشت و ضمن پرهیز از بیان حرف های غیر واقعی و ناامید کردن مردم، از آنها کمک فکری و عملی خواست.

«عذرخواهی سریع از مردم در مواقع بروز اشتباه» و بیان گزارش صادقانه و بدون مبالغه از فعالیت ها به مردم، از دیگر روش هایی بود که رهبر انقلاب در بیان جلوه های مختلف مردمی بودن به آن اشاره کردند.

ایشان با توصیه به رئیس جمهور و اعضای دولت برای مطالعه دقیق فرمان بسیار مهم امیرمؤمنان به مالک اشتر افزودند: در این فرمان تاریخی، ابعاد مختلف بیان شده چرا که براساس اسلام، رابطه حاکمیت با مردم باید برادرانه و دوستانه باشد.

حضرت آیت الله خامنه ای در تبیین «عدالت ورزی» به عنوان دومین توصیه اساسی خود به دولتمردان، اساس ادیان الهی و مبنای تشکیل حکومت را اقامه عدل خواندند و افزودند: ما در این زمینه عقبیم و باید خیلی تلاش کنیم.

ایشان تأکید کردند: هر مصوبه، لایحه و تصمیم دولت باید «پیوست عدالت» داشته باشد و کاملاً مراقبت شود که این دستور یا تصمیم و مصوبه، به طبقات محروم و به عدالت ضربه نزند.

حضرت آیت الله خامنه ای برخی روش های رایج مدیریتی را نافی عدالت دانستند و افزودند: در توزیع یارانه ها و هر مسئله دیگر باید به گونه ای عمل کرد که فاصله طبقات محروم با طبقات برخوردار کم شود و هر چه ممکن است امکانات عادلانه توزیع شود.

«فسادستیزی و مقابله دقیق و جدی با فساد» توصیه مهم دیگر رهبر انقلاب به رئیس جمهور و دولت جدید بود.

ایشان گفتند: فسادستیزی مکمّل عدالت ورزی است زیرا فساد و مظاهر آن از جمله ویژه خواری، برخورداری های بیجا و عزیزشدگان بی جهت، جزو بلاهای مهم ضد عدالت هستند.

حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به مقابله آقای رئیسی با فساد در منصب ریاست دستگاه قضا گفتند: این کار خوب، امید مردم و محبوبیت ایشان را افزایش داد اما باید توجه داشت که جای اصلی مقابله با فساد و فسادستیزی قوه مجریه است تا زمینه های فساد از بین برود و اگر با وجود این مراقبت ها، مواردی اتفاق افتاد آن گاه دستگاه قضا حتماً باید ورود و برخورد کند.

ایشان دولت را به حل موضوع تعارض منافع شخصی و عمومی در همه دستگاهها فراخواندند و افزودند: از جمله مظاهر فساد، تخلفات در اجرای سیاست های اصل ۴۴ است که اجرای صحیح آن می توانست اقتصاد کشور را حقیقتاً شکوفا کند اما متأسفانه به طور صحیح اجرا نشد و فسادهایی در اجرای آن به وجود آمد.

رهبر انقلاب، سامانه های نظارتی و خدماتی را ابزارهای خوبی برای اشراف و هوشمندی دولت در مقوله نظارت بر عملکرد دستگاه ها و مبارزه با فساد برشمردند و گفتند: مکرر توصیه کرده ایم که این سامانه ها را تهیه و به هم متصل کنند اما این کار جلو نرفته است.

توصیه بعدی رهبر انقلاب، موضوع بسیار مهم «احیای اعتماد و امید مردم» بود.

حضرت آیت الله خامنه ای گفتند: اعتماد مردم بزرگترین سرمایه دولت است که متاسفانه تا حدی آسیب دیده است و راه ترمیم آن، «یکی شدن حرف و عمل مسئولان» است.

ایشان افزودند: باید در وعده ها و صحبت ها بسیار مراقب بود و اگر وعده ای داده شد، حتماً به آن عمل شود زیرا دادن وعده و عمل نکردن به آن موجب سلب اعتماد مردم خواهد شد.

رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به قولها و دستورهای روز گذشته رئیس جمهور در سفر به اهواز، خاطرنشان کردند: باید دقت شود که این قول ها حتماً محقق شود.

حضرت آیت الله خامنه ای تاکید کردند: اگر وعده ای دادید و بواسطه برخی مشکلات، امکان تحقق آن میسر نشد این موضوع را به مردم توضیح دهید و از آنان عذرخواهی کنید تا اعتماد مردم خدشه دار نشود.

ایشان با اشاره به کثرت قانون و طرح و برنامه گفتند: یکی از مشکلات کشور، نبود پیگیری جدی است، بنابراین برای وعده ها، روز شمار تعیین شود تا پیگیری و در موعد محقق شوند.

رهبر انقلاب، «انسجام، اقتدار و اشراف دولت» را از دیگر مسائل مهم برشمردند و افزودند: انسجام دولت یعنی از درون دولت حرفهای مختلف بیرون نیاید و در عمل نیز همه دستگاهها با انسجام اقدام کنند، زیرا هرگونه نبود انسجام و اقتدار در دولت حالت رها شدگی امور را در مردم القاء می کند و مانع پیشرفت برنامه ها و سیاستهای دولت خواهد شد.

حضرت آیت الله خامنه ای، اشراف را به معنای اطلاع دقیق از بخش های مختلف دولت دانستند و با اشاره به برنامه های آقای رئیسی برای ایجاد تحول در قوه مجریه خاطرنشان کردند: لازمه تحول و حرکت به سمت پیشرفت، قانون گرایی، شفافیت، انضباط مالی، جلوگیری از تعارض منافع و جدیت در انجام تصمیم ها و مصوبات است.

ایشان «جوان سازی دولت» را یکی دیگر از الزامات تحول برشمردند و افزودند: جوان گرایی در بدنه و بخش های میانی دولت موجب خواهد شد احساس انسداد در کشور از بین برود و همچنین ذخیره ارزشمندی برای مدیران ارشد و مجرب آینده فراهم خواهد کرد.

رهبر انقلاب یکی از نکات مهم در مقوله تحول را «استفاده از خرد جمعی و عقلانیت» دانستند و گفتند: در باب تحول باید از دیدگاههای نخبگان خارج از دولت بدون در نظر گرفتن بحث های سیاسی و جناحی استفاده شود.

حضرت آیت الله خامنه ای تأکید کردند: این توصیه ها باید تبدیل به برنامه عملیاتی شود تا تحول امکان پذیر شود و گرنه صرف نصیحت و اکتفاء به یادداشت کردن فایده ای ندارد.

رهبر انقلاب سپس به بیان سرفصل اولویت های کاری کشور پرداختند و گفتند: مهمترین اولویت کشور ابتدا اقتصاد و بعد از آن، فرهنگ و رسانه و علم است. البته یک موضوع فوری هم وجود دارد که عبارت است از کرونا و سلامت مردم.

ایشان با اشاره به تلاش های خوبی که در دولت گذشته در موضوع سلامت از جمله واکسن و واردات آن انجام شد، موضوعات مربوط به درمان، پیشگیری، مراقبت و غربالگری و واکسیناسیون عمومی را بسیار مهم برشمردند و گفتند: یکی از موارد ضروری، قرنطینه هوشمند و مراقبت جدی در بخش مربوط به مرزها و جلوگیری از ورود گونه های جدید بیماری است.

رهبر انقلاب اسلامی به وظایف مردم برای مقابله با بیماری کرونا نیز اشاره و خاطرنشان کردند: مردم باید چهار مسئولیت یعنی «ماسک زدن»، «رعایت فاصله»، «اهمیت به تهویه و گردش هوا» و «شستشوی دستها با صابون» را قبول کنند و قطعاً رعایت این موارد در کاهش تلفات سنگین کنونی مؤثر خواهد بود.

حضرت آیت الله خامنه ای درخصوص موضوع اقتصاد به عنوان یکی از اولویت های اصلی کشور، «تورم بالا، کسری بودجه، مسائل معیشتی مردم، کاهش ارزش پول ملی، کاهش قدرت خرید مردم، مسائل فضای کسب و کار و نظام بانکی» را از مشکلات مهم اقتصادی برشمردند و افزودند: باید برای حل هر یک از این مشکلات برنامه ریزی شود و در مرحله بعد، مسئولان اقتصادی دولت هماهنگ عمل کنند که این هماهنگی یکی از مصادیق انسجام دولت است.

ایشان گفتند: اینکه آقای رئیس جمهور، معاون اول را مسئول هماهنگی بخش اقتصادی دولت کرده اند، کار بسیار مهمی است و امید می رود به خوبی محقق شود اما اگر اختلاف نظری هم پیش آمد نباید آن را به میان مردم کشاند زیرا تأثیر خود را بر محیط اقتصادی خواهد گذاشت.

رهبر انقلاب اسلامی توجه به پیشران های اقتصادی و به حرکت درآوردن آنها همچون بخش مسکن، صنایع فولاد، خودروسازی و بخش های انرژی و پتروشیمی را بسیار ضروری خواندند و بر لزوم هماهنگی متولیان این بخشها تأکید کردند.

حضرت آیت الله خامنه ای درخصوص کنترل نظام بانکی به موضوع خلق پول و تولید نقدینگی اشاره کردند و گفتند: صاحب نظران اقتصادی معتقدند خلق پول باید در نسبت با تولید انجام شود و اگر این نسبت وجود نداشت، جلوی خلق پول گرفته شود که اگر در این زمینه درست اقدام شود، نتیجه آن جلوگیری از تورم، رونق تولید و اشتغال و تقویت قدرت پول ملی خواهد بود.

ایشان در زمینه اقتصاد با تأکید بر همت، تدبیر و کار جهادی، دو نکته مهم را گوشزد کردند: ۱- برای حل مشکلات اقتصادی به دنبال راه حل های موقتی و مُسکّن نروید و پیگیر راه حل های اساسی باشید. ۲- حل مشکلات اقتصادی را موکول به رفع تحریم ها نکنید و برنامه ریزی ها برای رفع مشکلات با فرض وجود تحریم ها انجام شود.

رهبر انقلاب اسلامی در ادامه با تأکید بر اهمیت مسئله «فرهنگ و رسانه»، ساختار فرهنگی کشور را دارای اشکال و نیازمند بازسازی انقلابی خواندند و افزودند: حرکت انقلابی یعنی حرکتی بنیانی، خردمندانه، عاقلانه و برخاسته از اندیشه و حکمت، نه حرکت بی هوا و بی حساب.

حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به نقش زیربنایی و نرام افزاری فرهنگ، بسیاری از خطاها مانند اسراف، تقلید کورکورانه و سبک زندگی تجملاتی را ناشی از ریشه های فرهنگی دانستند و با تأکید بر ضرورت اصلاح این انحرافها با استفاده از ابزارهای فرهنگی، گفتند: ابزارهای فرهنگی و هنری مانند سینما، رسانه های صوتی و تصویری، مطبوعات و کتاب را واقعاً شکوفا کنید.

ایشان با ابراز خرسندی از رویش لشکر عظیمی از جوانان علاقه مند در حوزه فرهنگ، بخش های فرهنگی دولت را موظف به حمایت هوشمند از این جوانان و طرح های ابتکاری آنان خواندند و خاطرنشان کردند: استعدادهای جوان را کشف، و آزادی آنها را در چارچوب قانون تضمین کنید، البته با فساد اخلاقی و فساد در زمینه فرهنگ نیز بدون رودربایستی مقابله کنید.

رهبر انقلاب اسلامی افزودند: راه اصلی مواجهه با جنگ نرم دشمن، حمایت از حرکت های صحیح در زمینه فرهنگ و تشویق آنها، و ایستادن در مقابل حرکت های غلط است، چرا عرصه فرهنگ و رسانه آوردگاهِ «صلاح و فساد، و حق و باطل»، و عرصه ی جنگ فرهنگی با گسترش دهندگان فساد در دنیا است.

حضرت آیت الله خامنه ای در بخش دیگری از سخنانشان، مسئله مهم و پر تأثیر سیاست خارجی را مورد توجه قرار دادند و با تأکید بر لزوم تحرک مضاعف در سیاست خارجی، گفتند: جنبه اقتصادی در دیپلماسی باید تقویت شود و همچنان که در بسیاری از کشورها شخص رئیس جمهور دیپلماسی اقتصادی را دنبال می کند، باید دیپلماسی اقتصادیِ کشور با این نگاه تقویت شود.

ایشان گسترش تجارت خارجی با ۱۵ کشور همسایه و همچنین بسیاری دیگر از کشورهای جهان به جز یکی دو مورد را ضروری و امکان پذیر دانستند و تأکید کردند: دیپلماسی را تحت تأثیر و متصل به مسئله هسته ای نباید قرار دارد زیرا هسته ای موضوع جداگانه ای است که باید به شکل مناسب و شایسته کشور حل شود.

رهبر انقلاب در همین زمینه افزودند: آمریکایی ها در قضیه هسته ای واقعاً وقاحت را از حد گذرانده اند و با وجود آنکه جلوی چشم همه از برجام خارج شدند، اکنون جوری صحبت و طلبکاری می کنند که گویا جمهوری اسلامی از برجام و تعهداتش خارج شده است، در حالی که تا مدتها پس از خروج آمریکا، کاری از طرف ایران انجام نشد و پس از مدتی و با اعلام و با توجه دادن، برخی از تعهدات و نه همه آنها کنار گذاشته شد.

ایشان سهم کشورهای اروپایی همراه آمریکا در کارشکنی و بداخلاقی را کمتر از آمریکایی ها ندانستند و خاطرنشان کردند: آنها هم مانند آمریکا هستند اما در مقام زبان بازی و حرف زدن همیشه طلبکارند، گویا این ایران بوده است که مدتها مذاکره را مسخره کرد و زیر پا گذاشت.

حضرت آیت الله خامنه ای افزودند: دولت کنونی آمریکا هیچ فرقی با دولت قبل ندارد زیرا چیزی که در هسته ای از ایران مطالبه می کند، با یک زبان دیگر همان چیزی است که ترامپ مطالبه می کرد و آن روز مسئولان دولتی با تأکید بر عاقلانه نبودن، پذیرش آن را ممکن نمی دانستند.

رهبر انقلاب، آمریکایی ها را در پشت صحنه دیپلماسی و در پس لبخند و حرف های حق به جانب، گرگ های وحشی و درنده خواندند و افزودند: البته گاهی نیز مانند روباه حیله گر هستند که مظهر آن وضعیت امروز افغانستان است.

حضرت آیت الله خامنه ای، افغانستان را کشور برادر، هم زبان، هم دین و هم فرهنگ ایران خواندند و با ابراز تأسف عمیق از مشکلات مردم از جمله حادثه روز پنج شنبه فرودگاه کابل، گفتند: این مشکلات و سختی ها کار آمریکایی ها است که ۲۰ سال کشور را اشغال و انواع ظلم را به مردم آن تحمیل کردند.

بمباران مجالس عروسی و عزا، کشتار جوانان، زندانی کردن بی دلیل بسیاری از مردم و افزایش دهها برابری تولید مواد مخدر، بخشی از آثار منفی حضور آمریکایی ها در افغانستان بود که رهبر انقلاب به آنها اشاره و گفتند: آمریکا یک قدم هم برای پیشرفت افغانستان برنداشت و افغانستانِ امروز اگر از لحاظ پیشرفت های مدنی و عمرانی از ۲۰ سال قبل عقب تر نباشد، جلوتر نیست.

ایشان با اشاره به خروج فضاحت بار آمریکایی ها و انتقال همکاران افغانستانی آنها به مناطق دارای وضعیتی بدتر از افغانستان، در خصوص موضع جمهوری اسلامی ایران، تأکید کردند: ما طرفدار ملت افغانستان هستیم چرا که دولتها همچون گذشته می آیند و می روند اما ملت افغانستان است که باقی می ماند و نوع رابطه ایران با دولتها نیز بستگی به نوع رابطه آنها با ایران دارد. از خداوند خیر و نجات از این وضع را برای مردم افغانستان مسألت می کنیم.

حضرت آیت الله خامنه ای در پایان سخنانشان با دعا برای توفیق ملت ایران و دولت جدید گفتند: امیدواریم با عمل به آنچه گفته اید، مردم را از مشکلات شان خلاص و آنها را از خود راضی کنید.

 پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، رئیس جمهور در سخنانی با تشکر از مجلس شورای اسلامی در همکاری با دولت در مرحله بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی، رسیدگی به مسئله «کرونا» و «حل مشکلات اقتصادی و معیشتی» را اولویت های اصلی دولت سیزدهم برشمرد.

حجت الاسلام والمسلمین رئیسی، تسریع در واکسیناسیون عمومی و تأمین داروهای مورد نیاز مردم را برنامه مهم دولت خواند و با اشاره به چالش های اقتصادی فراروی دولت از جمله کسری بودجه بسیار بالا گفت: حل مشکل تورم و تأمین کالاهای اساسی مورد نیاز، دو اولویت دیگر دولت در زمینه مسائل اقتصادی است.

رئیس جمهور با اشاره به تجربه دولتهای گذشته، بر ضرورت شناخت ضعفهای دولتهای قبل و عبرت گرفتن از آنها از جمله لزوم پرهیز از دل بستن به بیگانگان و همچنین استفاده از تجارب مثبت و مفید دولتهای قبل تأکید کرد.