حوزه های علمیه پس از پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت اسلامی با مسائل جدید و مستحدثه ای روبرو شدند که برای پاسخ به آن ها نیاز بود تا در عین توجه به فقه سنتی، فقه نظام را نیز مدنظر قرار دهند.

همین امر سبب شد حوزه علمیه کم و بیش به مسائل جدید و مبتلابه ورود داشته باشد، ولی این ورود به صورت سازمان یافته نبود و فعالیت ها بیشتر شکل جزیره ای به خود گرفته بود، تا این که رهبر معظم انقلاب در سفر به قم و دیدار با علما و فضلای حوزه بر تأمین نیازهای نظام توسط حوزه های علمیه تأکید ویژه ای کردند.

مقام معظم رهبری در سخنانی حوزه علمیه را مادر نظام دانستند و فرمودند: « از آن طرف، حوزه های علمیه هم نمی توانند بی تفاوت بمانند. حوزه ی علمیه، بخصوص حوزه ی علمیه ی قم مادر این نظام است… نظام از حوزه ها حمایت می کند، حوزه ها از نظام حمایت می کنند؛ همکاری می کنند، به یکدیگر کمک می کنند.»

از آنجا که «علت محدثه علت مبقیه نیز هست» برای تحقق اهداف انقلاب و تشکیل تمدن اسلامی لازم است که مسائل مهم زندگی امروز در کوره مباحثات حوزوی پخته شود و در بنای انقلاب به کار رود.

همین تأکید رهبر معظم انقلاب سبب شد تا مراجع معظم تقلید، علما، فقها و مسئولان حوزه از جمله مدیریت حوزه های علمیه کشور، اعضای شورای عالی حوزه، اعضای جامعه مدرسین و… نگاه ویژه ای به این مسأله داشته و مکرراً در مباحث خود، بر پاسخگوی حوزه به نیازهای نظام اسلامی که از آن به مسائل مستحدثه یاد می شود تأکید کنند؛ مسائل مستحدثه ای که به دلیل پیچیدگی های دنیای مدرن روز به روز بر تعداد آن ها افزوده می شود.

خوشبختانه چند سالی است که حوزه علمیه به صورت جدی و البته با برنامه منسجم و منظم در عرصه فقه نظام ورود داشته و در جهت پاسخگویی به مسائل مستحدثه و جدید حکومت اسلامی، دروس خارج متعددی را با حضور اساتید برجسته خود برگزار می کند.

گزارش اولیه دروس خارج نظام های اسلامی حوزه های علمیه قم

در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ مدارس و مراکز حوزه علمیه قم اقدام به برگزاری سلسله دروس خارج نظام های اسلامی در حوزه های علمیه قم کرده که در این گزارش به آن پرداخته می شود.

لازم به ذکر است طلاب و فضلای علاقه مند می توانند لیست دروس خارج نظام های اسلامی حوزه علمیه قم را در سامانه نجاح مشاهده و آن ها را انتخاب کنند.

سلسله دروس خارج نظام های اسلامی حوزه علمیه قم در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ در ۲۰ درس شامل فقه روابط اجتماعی، فقه نظام سیاسی، تفسیر اجتماعی قرآن، فقه سیاسی، فقه تقنین، فقه مالکیت، فقه پیشگیری از جرم، مکتب و نظام اقتصادی اسلام، فقه رمز ارز، فقه سیاسی، بانکداری و معاملات جدید، فقه نظام سیاسی، فقه نظام جامع خانواده، فقه القضاء، فقه الاخلاق، فقه فضای مجازی، فقه روابط بین الملل و سیاست خارجی، فقه امنیت خارجی، فقه روابط بین الملل و فقه تربیت برگزار می شود.

استاد: آیت الله علیرضا اعرافی

موضوع: فقه روابط اجتماعی

زمان و مکان: سه شنبه ها، ساعت ۷:۲۵ غیر حضوری

استاد: آیت الله محسن اراکی

موضوع: فقه نظام سیاسی

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۱۰، مرکز جامع ولی امر

استاد: آیت الله محمود رجبی

موضوع: تفسیر اجتماعی قرآن

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۱۶، نمازخانه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

استاد: آیت الله ابوالقاسم علیدوست

موضوع: فقه سیاسی

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۹، نمازخانه دارالشفاء

استاد: آیت الله عباس کعبی

موضوع: فقه روابط بین الملل و سیاست خارجی

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۱۰، مدرسه مشکات

استاد: آیت الله محمد قائنی

موضوع: فقه تقنین

زمان و مکان: پنج شنبه ها، ساعت ۸:۳۰، موسسه بقیه الله

استاد: آیت الله محسن فقیهی

موضوع: فقه پیشگیری از جرم

زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۱۱، مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی

استاد: آیت الله مهدی هادوی تهرانی

موضوع: مکتب و نظام اقتصادی اسلام(نهاد بازار)

زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۱۰:۳۰، مدرسه آیت الله گلپایگانی

استاد: آیت الله محمدحسین احمدی فقیه یزدی

موضوع: فقه مالکیت

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۶، غیر حضوری

استاد: آیت الله عباسعلی زارعی سبزواری

موضوع: فقه رمز ارز

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۹

استاد: آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی

موضوع: فقه سیاسی

زمان و مکان: چهارشنبه ها، ساعت ۸، مسجد مرکز فقهی ائمه اطهار(ع)

استاد: آیت الله هادی عباسی خراسانی

موضوع: فقه مسائل بانکداری و معاملات جدید

زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۸، مدرسه دارالشفاء

استاد: آیت الله عبدالکریم فرحانی

موضوع: فقه نظام سیاسی

زمان و مکان: پنج شنبه ها، ساعت ۱۱، دفتر دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح

استاد: آیت الله سید منذر حکیم

موضوع: فقه نظام جامع خانواده

زمان و مکان: شنبه ها و سه شنبه ها، ساعت ۱۶، دفتر دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح

استاد: آیت الله جواد حبیبی تبار

موضوع: فقه القضاء

زمان و مکان: شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹، مدرسه امام کاظم(ع)

استاد: آیت الله محمدباقر تحریری

موضوع: فقه الاخلاق

زمان و مکان: پنج شنبه ها، ساعت ۹، مرکز تخصصی اخلاق و معنویت آیت الله سعادت پرور

استاد: آیت الله عباس رفعتی نائینی

موضوع: فقه فضای مجازی

زمان و مکان: دوشنبه ها، ساعت ۱۶، دفتر دبیرخانه علوم انسانی اسلامی مفتاح

استاد: حجت الاسلام والمسلمین ابوالقاسم مقیمی حاجی

موضوع: فقه تربیت

زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۹ تا ۱۰

استاد: حجت الاسلام والمسلمین سید سجاد ایزدهی

موضوع: فقه روابط بین الملل

زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۷، مدرسه فیضیه

استاد: حجت الاسلام والمسلمین علی رضائیان

موضوع: فقه امنیت خارجی(روابط بین الملل)

زمان و مکان: شنبه تا سه شنبه، ساعت ۸، حرم حضرت معصومه(س)، حجره ۳۲