احادیثی که از رسول خدا (ص) درباره عظمت و برتری حضرت فاطمه (س) نقل شده به دو دسته تقسیم می شود: دسته نخست روایاتی است که به شأن و منزلت ایشان (س) در دنیا اشاره دارد. دسته دوم روایاتی است که جایگاه رفیع آن حضرت را در قیامت ترسیم می کند. این بخش از روایات، در منابع روایی اهل تسنّن انعکاس یافته است. شایسته است پیش از نقل روایاتی که دلالت بر آشکار شدن علوّ و برتری حضرت فاطمه (س) در قیامت می کند، به آیاتی از قرآن کریم که به توصیف «آخرت» پرداخته اند، اشاره نماییم.

۱. خداوند در سوره «حج» می فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَیْءٌ عَظِیمٌ ﴿ ١ ﴾ یَوْمَ تَرَوْنَهَا تَذْهَلُ کُلُّ مُرْضِعَةٍ عَمَّا أَرْضَعَتْ وَتَضَعُ کُلُّ ذَاتِ حَمْلٍ حَمْلَهَا وَتَرَی النَّاسَ سُکَارَی وَمَا هُمْ بِسُکَارَی وَلَکِنَّ عَذَابَ اللَّهِ شَدِیدٌ» ﴿ ٢ ﴾ «ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، بی تردید زلزله قیامت، واقعه ای بزرگ است. روزی که آن را ببینید [مشاهده خواهید کرد که] هر مادر شیر دهنده ای از کودکی که شیرش می دهد، بی خبر می شود، و هر مادر بارداری فرزند خود را سقط می کند، و مردم را مست می بینی در حالی که مست نیستند، بلکه عذاب خدا بسیار سخت است.»

۲. درسوره «عبس» می فرماید: «یَوْمَ یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ ﴿ ۳۴ ﴾ وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ ﴿ ۳۵ ﴾ «روزی که هر انسانی از برادر و مادر و پدرش می گریزد.»

این گونه تعابیر تکان دهنده نشانه شدت و سختی حوادث قیامت است. حال در چنین روز وانفسایی، رونمایی خداوند از جایگاه رفیع و منزلت ویژه حضرت زهرا (س) بسیار تماشایی و شگفت انگیز است. در این یادداشت به نقل نمونه هایی از روایات می پردازیم:

۱) چگونگی ورود حضرت زهرا (س) به عرصه قیامت

حاکم نیشابوری شافعی مذهب (م ۴۰۵ ق) از امیرالمؤمنین علی (ع) اینگونه نقل می کند: «سمعت النّبیّ (ص) یقول: إذا کان یوم القیامة نادی منادٍ مِن وراء الحجاب یا أهل الجمع غضّوا أبصارَکم عن فاطمة بنت محمّد حتّی تمرّ» «زمانی که روز قیامت برپا شود هاتفی از عرش ندا می دهد ای اهل محشر! چشمان خود را پایین بیندازید تا اینکه فاطمه (علیها السلام) عبور کند.» (المستدرک علی الصّحیحین، ج ۳، ص ۱۱۸، حدیث ۴۷۷۱)

طبق این روایت قلمرو مخاطبان شامل همه انسان ها از آغاز تا پایان خلقت می شود و حتی تمام انبیا را در بر می گیرد. یعنی این روایت دلالت تام بر افضلیت حضرت زهرا (س) دارد به طوری که هیچ زنی در قیامت به مقام آن حضرت نمی رسد. حاکم نیشابوری این روایت را صحیح شمرده است.

۲) فاطمه (س) نخستین بانویی که وارد بهشت می شود:

روایتی دیگر از امیرالمؤمنین (ع) از رسول خدا (ص) نقل شده که فرمود: «إنّ أوّل مَن یدخل الجنّة أنا [و أنت] و فاطمة و الحسن و الحسین، قلت: یا رسول الله فمحبّونا؟ قال: مِن ورائکم». «اولین کسی که وارد بهشت می شود من [و تو] و حضرت فاطمه (س) و امام حسن و امام حسین علیهما السّلام هستند. گفتم: یا رسول الله پس دوستان ما چطور؟ فرمود: آنها پشت سر شما هستند.» حاکم نیشابوری شافعی مذهب (متوفای ۴۰۵ ق) در (المستدرک علی الصّحیحین، ج ۳، ص ۱۱۶، حدیث ۴۷۶۶؛ کنزالعمّال، ج ۱۲، ص ۹۸) حاکم پس از نقل این روایت آن را صحیح می شمارد.

۳) فاطمه (س) برترین بانوی بهشتی:

صحابی جلیل القدر جناب حذیفة بن الیمان از رسول خدا (ص) نقل کرده که فرمود: «نزل من السّماء ملک فاستأذن الله أن یسلّم علیّ لم ینزل قبل ها فبشّرنی أنّ فاطمة سیّدة نساء أهل الجنّة» «فرشته ای که تاکنون به زمین نیامده بود، از آسمان نازل شد و از درگاه الهی اجازه خواست تا بر من درود فرستد و بشارت دهد که فاطمه (س) بانوی زنان اهل بهشت است».(المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۱۶) ذهبی با حاکم در صحّت این حدیث هم رأی شده است. از این روایت نیز افضلیت و برتری حضرت زهرا (س) بر تمام زنان استفاده می شود. شبیه این روایت با سندی صحیح از عایشه از رسول خدا (ص) نقل شده که آن حضرت (ص) در بیماری منتهی به رحلتشان خطاب به حضرت فاطمه (س) فرمود: «یا فاطمة ألا ترضی أن تکون سیّدة نساء العالمین و سیّدة نساء هذه الأمّة و سیّدة نساء المؤمنین». «آیا راضی نمی شوی که برترین زن جهان و بانوی زنان این امّت و سَرور زنان مؤمن باشی؟» (همان، ج ۳، ص ۱۲۰) ذهبی این روایت را صحیح شمرده است.

۴) فاطمه زهرا (س) همراه با رسول خدا (ص) در قیامت:

در بیان مقام و عظمت آن حضرت روایت دیگری از ابوهریره از رسول خدا (ص) نقل شده که فرمود: «قال رسول الله (ص) تبعث الأنبیاء یوم القیامة علی الدوابّ لیوافوا بالمؤمنین من قومهم المحشر و یبعث صالح علی ناقته و أبعث علی البراق و تبعث فاطمة أمامی علی العضباء» «در روز قیامت انبیا (ع) سوار بر مرکب ها هستند تا مؤمنان از قوم خود را در محشر دریافت کنند، و حضرت صالح (ع) سوار بر ناقه اش مبعوث می شود، و من نیز بر بُراق و فاطمه (س) در پیشاپیش من سوار بر عضباء (نام مرکب حضرت زهرا) محشور می شود.» (المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۱۷، ح ۴۷۷۰)

اینکه حضرت زهرا (س) در پیشاپیش نبیّ خاتم وارد عرصه قیامت می شود، نشانه عظمت و منزلت والایی است که خداوند برای آن حضرت (س) قائل شده است.

البته آن بانویی که به نقل حاکم نیشابوری «هرگاه به حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) می آمد، رسول خدا به او خوش آمد می گفت و به احترامش می ایستاد و به سوی او می رفت، دستان او را می گرفت و می بوسید و او را در جای خود می نشانید.» (و کانت إذا دخل علیه رحّب بها…المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۱۹، ح ۴۷۷۵) در قیامت هم چنین جایگاه بی نظیری را خواهد داشت. این روایت را ذهبی نیز صحیح دانسته است.

پروردگارا! ما را در قیامت از شفاعت فاطمه زهرا (س) بهره مند فرما!