«نایف الکردستانی» از فعالان سیاسی نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق در توییتی با اسائه به حریم مرجعیت عالی شیعیان در این کشور، خشم افکار عمومی را برانگیخت؛ به طوری که عده ای از شهروندان پایتخت واکنش نشان داده و دفتر حزب دموکرات در بغداد را به آتش کشیدند.

ماجرا از این قرار بود که نایف الکردستانی در توییتی نوشت: «من [موافق و] همراه با «مرجعیت عربی» از نسل اهل بیت (سلام الله علیهم) هستم؛ نه مرجعیت های هندی، فارسی و افغان! زیرا آن ها سید نیستند؛ حتی اگر عمامه های مشکی بر سر داشته باشند.» این توییت پیام بسیار روشنی داشت. انتخاب صفت های هندی، فارسی و افغان نیز کاملا معنادار و هدفمند است؛ زیرا دقیقا با مراجع سه گانه نجف منطبق است. هم اکنون در حوزه علمیه نجف اشرف، سه نفر به عنوان مرجع تقلید شناخته می شوند که به ترتیب حضرات آیات سیستانی (ایرانی تبار و فارسی زبان)، اسحاق فیاض (افغانستانی) و بشیر نجفی (هندی) هستند. به این ترتیب کم ترین تردیدی نمی ماند که نایف الکردستانی قصد داشته به مراجع تقلید و حوزه علمیه نجف اشرف هتاکی کند.

همان طور که انتظار می رفت این توییت، موجی از خشم را در میان شیعیان عراق برانگیخت؛ و حتی دامنه واکنش به آن از جامعه شیعه فراتر رفت و بقیه طوایف ملت عراق را نیز در بر گرفت. با توجه به نقش آیت الله سیستانی در حفظ یکپارچگی و امنیت عراق و مبارزه با تروریسم، بقیه اجزای ملت عراق نیز توهین به مرجعیت را اقدامی ضد امنیتی دانسته و واکنش منفی نشان دادند.

عقب نشینی نویسنده هتاک

حتی خود نایف الکردستانی نیز در ادامه طی چند توییت سعی کرد توییت موهن خود را توجیه کند. او ابتدا در توییتی نوشت: «توییت من در مورد مرجعیت عربی، در راستای حمایت از سید مقتدی صدر، مرجعیت سیاسی و ائتلاف «نجات ملی» بود و هرگز تعریض یا کنایه ای نسبت به مرجعیت دینی به ویژه مرجعیت نجف و نماینده عالی آن حضرت آیت الله سیستانی نبود. » او دو ساعت بعد در توییت دیگری با انتشار عکس آقای سیستانی نوشت: «جایگاه مرجعیت نجف و مصداق امروز آن آیت الله سیستانی محفوظ است.» و بالاخره در ساعات پایانی شب گذشته با استفاده از هشتگ «عذرخواهی» نوشت: «از مقام والای مرجعیت و مصداق کنونی آن سید علی سیستانی در نجف بابت سوء تفاهم پیش آمده عذرخواهی می کنم. در همین راستا، ضمن عذرخواهی، توییت اولیه را دیلیت کردم!» اما این موارد باعث نشد تا موج خشم مهار شود؛ تا جایی که بامداد امروز در توییت عجیبی ادعا کرد صفحه توییترش هک شده و او مسئول توییت هایی نیست که در مورد مرجعیت نوشته شده بود! او هم چنین به صراحت نوشت: «در این جا بار دیگر از مرجعیت دینی در نجف اشرف عذرخواهی می کنم و این جایگاه را خط قرمز خود می دانم.»

واکنش حزب دموکرات و ریبر احمد

همان طور که در ابتدای گزارش بیان شد، نایف الکردستانی شخصیتی نزدیک به حزب دموکرات به شمار می رفت و در نتیجه شهروندان پایتخت به دفتر این حزب حمله کردند. با این حال حزب دموکرات با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد نامبرده هیچ ارتباطی با حزب دموکرات ندارد: «توییت نایف الکردستانی که در آن به مراجع مذهبی توهین کرده است را به شدت محکوم و این حزب تاکید می کند که نایف کردستانی عضو حزب دموکرات نیست و هیچ ارتباط دور یا نزدیک به دموکرات کردستان ندارد و توییت وی بیانگر نظر شخصی او است.»

این در حالی است که ریبر احمد در سال 2018 به عنوان نامزد مورد حمایت این حزب از حوزه انتخاباتی استان نینوی نامزد شده بود. ضمن این که تصاویر صفحه شخصی وی نشان می دهد در یک میتینگ انتخاباتی در کنار مسرور بارزانی و نچیروان بارزانی ایستاده است و در تصویر دیگری در یک فضای آرام، در کنار ریبر احمد عکس یادگاری می گیرد.

لازم به ذکر است که ریبر احمد وزیر داخلی حکومت محلی اقلیم کردستان عراق و نامزد ریاست جمهوری مورد حمایت حزب دموکرات در واکنش به این توییت، بامداد امروز اعلام کرد: «با دستور مستقیم من، آقای نایف الکردستانی بازداشت شد؛ زیرا در توییت خود به جایگاه مقدس مرجعیت دینی تعرض کرده بود. او هم اکنون در اختیار دستگاه قضا قرار دارد تا ترتیبات قانونی در حق وی اعمال شود. ما معتقدیم آزادی بیان نباید ابزاری باشد تا به رهبران دینی و ملی توهین شود؛ به ویژه جایگاه مرجعیت دینی که هرگز نمی توان نسبت به هر گونه تعدی به آن سکوت کرد. بار دیگر باید تأکید کنم نامبرده تنها مواضع شخصی خود را بیان کرده است. موضع حکومت [محلی] اقلیم کردستان و اهالی کردستان واضح و صریح است؛ ما به مرجعیت رشید عراق و جهان اسلام احترام می گذاریم و نقششان را تمجید و تجلیل می کنیم.»

به نظر می رسد پیشدستی ریبر احمد در این ماجرا و تأکید بر این که «شخصا دستور بازداشت نایف الکردستانی را دادم» نشان دهنده این است که نامبرده از انتشار عکس های خود در کنار نایف الکردستانی برآشفته شده و نگران است مبادا همین عکس به یک چالش جدی در مسیر دستیابی به منصب ریاست جمهوری تبدیل شود.

واکنش های فعالین دینی و رسانه ای

توهین به مرجعیت اعلای شیعیان در عراق، واکنش های مختلفی را برانگیخته است. خالد الملا، رئیس جمعیت علمای اهل سنت عراق در صفحه شخصی خود نوشت: «اساسا چیزی به اسم مرجعیت های هندی، پاکستانی وجود خارجی ندارد؛ بلکه مرجعیت اسلامی است. ضمن این که اگر مرجعی «سید» باشد، یعنی از نسل [حضرت] فاطمه (علیها السلام) است. خاندان اهل بیت(ع) به علت مضایقات و سختی ها مجبور به مهاجرت شدند [و البته بخشی از نسلشان امروزه خارج از مناطق عرب نشین هستند.] اما توهین و تعدی به حریم مرجعیت، تجاوز و تعدی به ارزش های والای جامعه است و امنیت و ثبات عراق را تهدید می کند؛ من آن را تلاشی برای ایجاد درگیری میان اجزای جامعه عراق می دانم.»

بنگین ریکانی از رهبران حزب دموکرات کردستان نیز در توییتی شدیدا به نایف الکردستانی حمله کرد و مدعی شد «افراد کج فهم و کوته نظر، معنای کلام و توییت های خود را نمی فهمند و تنها بحران درست می کنند... چگونه توقع داری دیگران به تو احترام بگذارند، در حالی که تو به آنان احترام نمی گذاری؟»

حسین الصافی از فعالین رسانه ای عراق در این مورد نوشت: «تا کی می خواهید به شخصیت های شریف شیعی توهین کنید. این بار به مقام آیت الله سیستانی تعدی کرده اید و ما هرگز از آن نمی گذریم. ضمن این که ثابت می شود شما مزدور طائفه گرا هستید.»

علی سندباد از فعالین رسانه ای نزدیک به جریان حکمت ملی به رهبری سید عمار حکیم، به کنایه نوشت: «یک کُرد خواستار حمایت از مرجعیت عربی است! به شما می گویم مرجعیت دینی، خطر قرمز ماست...»

محمود الربیعی سخنگوی دفتر سیاسی جنبش عصائب اهل الحق نیز در این مورد نوشت: «پاسخ کسانی که به مراجع بزرگوار ما، حشد مقدس ما و مقاومت قهرمان ما توهین می کنند را ندهید. بگذارید آن ها مانند سگ های ولگرد در شب ها پارس کنند! هیچ انسانی با پارس های سگ هم صحبت نمی شود! در میان آن ها جاهل، کینه ورز، دشمن و البته افراد فرومایه وجود دارند.»

محمود یاسین از فعالین سیاسی کردستان عراق در مورد توهین به مرجعیت شیعیان نوشت: «هرگز فراموش نمی کنیم نقش مرجعیت تازه درگذشته آیت الله سید محسن حکیم را که هرگونه جنگ با کردستان را حرام خواند. و هم چنین نقش مرجعیت اعلی آیت الله سید علی سیستانی را در خاطر داریم که در زمان تدوین قانون اساسی، از حقوق کردها حمایت ها و پشتیبانی های می کرد. »

آتش کشیدن دفتر حزب دموکرات کردستان

در همین حال، شب گذشته گروهی از شهروندان عراق با تجمع در برابر دفتر نمایندگی حزب دموکرات کردستان در بغداد، شعارهایی در محکومیت تعدی به مقام مرجعیت سر دادند. در حاشیه این تجمع، گروهی وارد ساختمان دفتر نمایندگی حزب دموکرات شده و ضمن به آتش کشیدن دفتر نمایندگی، تعدادی از اسناد و... را خارج کردند.

در تجمع شب گذشته، پرچم های «کتائب حزب الله»، «کتائب سید الشهدا» و «جنبش عصائب اهل الحق» در دستان معترضان وجود داشت؛ اما هیچ کدام از این گروه ها از حمله به دفتر حزب دموکرات حمایت نکرده اند. لازم به ذکر است که سال گذشته نیز گروه «ربع الله» به دفتر حزب دموکرات در بغداد حمله کرده بود که واکنش های مختلفی را در فضای سیاسی عراق برانگیخت.