در کوران همه حوادث پس از انقلاب، روحانیون و طلاب به عنوان سربازان حضرت ولیعصر(عج) به طور مشخص و کامل، وظیفه خطیر خود را در دفاع از کیان اسلام و انقلاب اسلامی درک کرده و با وجود فشارها و کاستی ها، کارنامه های درخشانی را از خود در تاریخ و جای نهادند. روحانیون نسبت به جمعیت خود بیشترین شهید را نسبت به همه اقشار اجتماعی تقدیم راه خداوند کرده و خانواده های آنان پنج برابر میانگین خانواده های دیگر گروه های اجتماعی شهید شده اند اما در موضوع مقابله با تهاجم فرهنگی، یکی از مهم ترین وظایف نهاد نهادها و سازمانهای فرهنگی، به ویژه شورای انقلاب فرهنگی است، اما به نظر می رسد هر گروهی خصوصاً روحانیون با توجه به جایگاه ارزشمند و نافذ خویش، به این موضوع پرداختند، لیکن باید به این مقوله با شناخت و آمادگی و مهارت بیشتری بپردازند

برای تحقق تبلیغ موفق، مسائلی مطرح است که از جمله آنها می توان به روش سخنرانی، شیوه های جذب و تهیه مطالب ارزشمند و ارائه آن به مخاطب اشاره کرد، اما آنچه بیش از همه این موارد می تواند تبلیغ را پایدار سازد، اخلاق و شیوه های سلوک اجتماعی مبلّغ است؛ از این رو در این کتاب سعی شده است از مسائل مختلفی که در حواشی تبلیغ اتفاق افتاد می افتد و البته در تبلیغ تاثیر جدی دارد، سخن گفته شود تا ذهن طلاب و روحانیون را به آن موارد حساس سازد.

ساختار اثر

این اثر در ۱۴ فصل تالیف شده است؛ در فصل اول این اثر، «مفهوم شناسی تبلیغی» صورت گرفته و در ادامه، علوم و مهارت های مورد نیاز مبلّغ تبیین شده است.

نویسنده در دومین فصل از این اثر به «جایگاه تبلیغ مبلّغ دینی» اشاره دارد و در این فصل به مباحثی از اعم از تکلیف بودن تبلیغ، تحصیل برای هدایت، تقویت فرهنگی شیعیان، آموزش معارف دین، تبلیغ در عصر غیبت، پاداش اخروی تبلیغ و برترین عالمان در زمان غیبت پرداخته شده است.

در فصل سوم، گسترش خداپرستی، فراگیری عدالت، تعلیم کتاب و حکمت، و رشد فضائل اخلاقی به عنوان «اهداف تبلیغ» مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در فصل بعد به «اخلاق و خودسازی در تبلیغ» اشاره می شود؛ در این فصل بر ضرورت پرداختن به مسئله اخلاق تبلیغ و دوران سازندگی اخلاقی پرداخته شده است.

نویسنده در پنجمین فصل این اثر بر «اخلاق مبلّغ» تاکید کرده و به شناخت توانمندی های خود و قدرت مهارت تبلیغی اشاره کرده است؛ همچنین، در این فصل در دو بخش به "اخلاق فردی مبلّغ" و "وظایف و اخلاق اجتماعی وی" پرداخته می شود که در بخش اول، در خصوص اخلاق فردی مبلّغ، بر بعد عرفانی و معنوی، تبلیغ عملی، داشتن شخصیت علمی، و رعایت بهداشت تاکید شده و در بخش دوم نیز اخلاق ارتباطی (اخلاق ارتباطی، فروتنی و تواضع، محبت، خوشرویی و سلام) و رفتار اجتماعی عمومی (مسکن، دوری از مواضع تهمت، نظم، عمل به وعده، شوخی و مزاح، حرمت بزرگان) بررسی شده است.

در فصل ششم این اثر، از «فعالیت سیاسی» سخن به میان آمده است که از جمله آنها می توان به تبیین سیاسی، تقویت وحدت اجتماعی، تقویت عزت و استقلال، تبیین توطئه های دشمن، و روحانیان و انتخابات اشاره کرد.

«امور اقتصادی» عنوان هفتمین فصل از کتاب «موفقیت در تبلیغ» است؛ در این فصل در خصوص اجرت برای تبلیغ، مناعت طبع، جلب کمک های مردمی، رعایت زیّ طلبگی در تبلیغ، معاملات، امور مالی مسجد، وجوهات شرعی و فعالیت های عمرانی مباحثی مطرح شده است.

در فصل بعد به مبحث «خانواده و تبلیغ» پرداخته شده است؛ از جمله مباحث این فصل می توان به تعلیم و تربیت همسر و فرزندان، رفتار خانواده مبلّغ، جایگاه نماز، هدایت خانواده، آخرین توصیه پیامبران، و توجیه کوتاهی در تربیت اشاره کرد.

در فصل نهم به «عرصه تبلیغ» اشاره شده است؛ در این فصل اهمیت هجرت و هجرت بلند مدت و کوتاه مدت مورد بررسی قرار گرفته و در خصوص آغاز تبلیغ، مسائلی از جمله برنامه ریزی شناختی، شناخت ویژه از فرهنگ دینی محل، مراحل برنامه ریزی، فرصت شناسی مخاطبان و نوآوری بررسی شده است.

فصل دهم به اهمیت برنامه ریزی نسبت به جلسات پرسش و پاسخ دینی تاکید شده و بر تأثیرات آن نیز اشاره گردیده و به ایجاد فرصت برای طرح سوالات دینی، فضاهای طرح سوالات، شیوه برگزاری جلسات عمومی، و ویژگی های پاسخگو پرداخته شده است. مبلّغ و مناسبت ها عنوان یازدهمین فصل از این اثر است که در این فصل به مناسبت های تبلیغی اشاره شده و به ایجاد فرصت هایی در این مناسبت های تبلیغی جهت ارشاد و رشد مخاطبان اشاره گردیده است که از جمله این مناسبت های می توان به اعتکاف، نیمه شعبان، ماه مبارک رمضان، محرم، تابستان و هفته دفاع مقدس اشاره کرد.

در فصل دوازدهم که تحت عنوان «مبلّغان و استهزا مخالفان» تألیف شده، از استهزا به عنوان حربه کافران یاد شده و به بایسته های روحی مبلّغان در برابر استهزاء آنان توسط کافران و منافقان پرداخته شده و همچنین بایسته های واکنشی مبلّغان تشریح گردیده است.

در فصل سیزدهم کتاب «موفقیت در تبلیغ»، مسجد به عنوان پایگاه تبلیغ معرفی شده است؛ در این فصل، ارتباط سازمانی بین حوزه و مسجد، تربیت روحانی برای مساجد، ساخت مسجد، مدیریت مسجد، فعالیت های فرهنگی مساجد، و فعالیت های اجتماعی مبلّغان پرداخته شده است.

در چهاردهمین و آخرین فصل از این اثر که تحت عنوان «متشکل ها» تدوین شده، از گروه های فرهنگی اجتماعی و دانشگاه ها سخن به میان آمده و در ادامه بر حوزه و دانشگاه اشاره گردیده و ب همچنین تبلیغ در اداره ها و سازمانها تاکید شده است.

برشی از اثر

* شناخت ویژه از فرهنگ دینی محل تبلیغ

علاوه بر شناخت زیرساخت ها به طور خاص، باید مبلّغ فرهنگ دینی مردم اطلاعات لازم را کسب کند. اعتقادات، رفتارها و آگاهی های دینی مردم، فرهنگ دینی آنان به شمار می آید.

شناخت فرهنگی محل تبلیغ و آگاهی از سطح و گستره و عمق و ریشه داری آن نیز برای انجام تبلیغ کارشناسانه ضرورت دارد. در زمینه اطلاعات دینی مردم، مبلّغ باید حیطه آگاهی های آنان را بشناسند؛ آیا احکام دین می دانند؟ آیا از تاریخ اسلام و ایران تحلیل مسائل سیاسی آگاهی دارند؟ و....

ممکن است در جامعه افراد مسئله دان و مطّلع در احکام شرعی وجود داشته باشد، اما همین افراد از نظر اعتقادات ضعیف باشند. نیز ممکن است تعداد محدودی به احکام آشنایی داشته باشند، به طوری که در حدّ فرهنگ مردم به حساب نیاید، زیرا فرهنگ به شاخص هایی گفته می شود که در بین بیشتر مردم پذیرفته شده باشد.

اکنون مبلّغ در قامت مسئول فرهنگ دینی محل تبلیغ، باید در این زمینه مردم را به خوبی بشناسد و حیطه و گستره شاخص های فرهنگی را مشخص کند. پس از اطلاع دقیق از فرهنگ دینی مردم، مبلّغ می تواند کاستی ها و نیازمندی های مخاطبان خود را مشخص و برای تامین هر یک از نیازها برنامه ریزی خاصی داشته باشد.

اگر مبلّغ بخواهد طبیبی باشد که پس از شناخت دقیق بیماری مردم داروی معرفتی خود را تجویز کند و بیمار را از رنج جهل و گمراهی برهاند، باید اول مخاطبان خویش را معاینه کند. اگر بیماری عام و شایعی در بین آنان بود و به صورت فرهنگ درآمده بود، ناچار باید به درمان عمومی روی آورد و در غیر اینصورت شیوه مناسبی اتخاذ کند.

علاقه مندان جهت خرید اینترنتی این کتاب می توانند به نشانی اینترنتی www.bustaneketab.ir مراجعه نمایند.