حجت الاسلام «زین العابدین دستداده»، با اشاره به اینکه قرآن کریم به تفکر و تدبر بسیار اهمیت داده و شمار فراوانی از آیات برای ترغیب به آن آمده اند، گفت: با جستجو در آیات به دست می آید که خداوند بیش از ۳۰۰ مورد انسان را به تفکر، تذکر و تعقل دعوت کرده است.

این استاد حوزه و دانشگاه افزود: افزون بر این در آیات بسیاری عدم تفکر و تعقل را توبیخ و ملامت کرده است: «قُل لا اَقولُ لَکم عِندی خَزائِنُ اللّهِ ولا اَعلَمُ الغَیبَ و لا اَقولُ لَکم اِنّی مَلَک اِن اَتَّبِعُ اِلاّ ما یوحی اِلَی قُل هَل یستَوِی الاَعمی والبَصیرُ اَفَلا تَتَفَکرون»، «و مَا الحَیوةُ الدُّنیا اِلاّ لَعِبٌ ولَهوٌ و لَلدّارُ الأخِرَةُ خَیرٌ لِلَّذینَ یتَّقونَ اَفَلا تَعقِلون» و برای آنان که در مسیر جهل و عدم تعقل گام برمی دارند و از سرمایه فکر و خرد خویش استفاده نمی کنند رجس و پلیدی، شک و تردید قرار داده است، آن چنان که به ایمان موفق نمی شوند: «و ما کانَ لِنَفس اَن تُؤمِنَ اِلاّ بِاِذنِ اللّهِ و یجعَلُ الرِّجسَ عَلَی الَّذینَ لایعقِلون».

وی ادامه داد: برخی با توجه به آیاتی چون«اِنَّ فی ذلِک لاَیت لِقَوم یتَفَکرون» و «کذلِک نُفَصِّلُ الأیتِ لِقَوم یتَفَکرون» تفکر را مبدأ وصول به حقیقت، علم و شناخت معرفی کرده اند.

به گفته حجت الاسلام دستداده، یکی از پر رنگ ترین نقش های قرآن در شکل دهی به نظام فکری بشر، ارایه موضوع است؛ یعنی قرآن اساسی ترین موضوعاتی را که اندیشیدن و کاوش در آن ها، روشن کننده راه انسان و تحول آفرین در زندگی اوست، به بهترین شکل معرفی کرده است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال، دین اسلام، رکن اساسی خود را توحید قرار داده است؛ از سوی دیگر در اصول دین که توحید از جمله آن ها است، تقلید را محکوم می کند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه به ناچار برای پذیرش دین، تفکر و تدبر و تحقیق لازم است، خاطرنشان کرد: بنابراین خداوند بسیاری از آیات خود را به این موضوع اختصاص داده است؛ در این جا دیگر وظیفه خود انسان است که معلومات مورد نیاز را که مواد اولیه تفکر است فراهم کرده تا به وسیله آن به حقیقت برسد.