ایشان برای تبیین بخش مهمی از عظمت دفاع مقدس، آن را از چهار زاویه اساسی مورد بحث قرار دادند: در جنگ از چه چیزی دفاع شد، در مقابل چه کسانی دفاع شد، مدافعان چه کسانی بودند و نتایج و دستاوردهای این دفاع چه بود.

رهبر انقلاب، سرکوب و نابودی انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی و جدا کردن بخش هایی از کشور را اهداف اصلی دشمنان در جنگ تحمیلی خواندند و افزودند: انقلاب کبیر اسلامی، پدیده ای بی نظیر بود زیرا تا آن موقع انقلابی که حاصل آن حکومتی هم دینی باشد هم مردمی در دنیا وجود نداشت و قلدران جهانی می خواستند این سخن نو یعنی جمهوری اسلامی و مردم سالاری دینی را از بین ببرند که تا کنون هم همین هدف را دنبال می کنند.

حضرت آیت الله خامنه ای جنگ های مرزی با هدف جدا کردن بخشی از یک کشور را امری متداول دانستند و گفتند: برخلاف اینگونه جنگ ها، هدف به راه انداختن جنگ تحمیلی نابود کردن هستی یک کشور، هویت یک ملت و دستاورد جانفشانی های او بود که از این زاویه عظمت دفاع مقدس مشخص می شود.

رهبر انقلاب توجه به ماهیت مهاجمان به ایران را برای درک عظمت دفاع مقدس ضروری دانستند و گفتند: همه قدرتهای مطرح آن روز دنیا یک جبهه شدند و از حمله صدام به ملت ایران حمایت کردند.

ایشان در تشریح کمک های استکبار به صدام، به گزارش هایی که آمریکایی ها را مشوق اصلی صدام در حمله به ایران می داند اشاره کردند و افزودند: آمریکایی ها علاوه بر کمک های اطلاعاتی مستمر، شیوه های تاکتیکی نبرد را به متجاوزان آموزش می دادند، فرانسوی ها هم پیشرفته ترین تجهیزات هوایی را به صدام دادند، آلمانی ها او را برای تولید سلاح فاجعه آفرین شیمایی تجهیز کردند، بلوک شرق به رهبری شوروی سابق هر امکانات زمینی و هوایی که صدام می خواست در اختیارش گذاشتند و اعراب منطقه هم پول بی حساب به او می دادند.

رهبر انقلاب، به تنهاییِ جمهوری اسلامی و ملت ایران در نبرد با «جبهه مستکبران و صدام و کشورهای عربی منطقه» اشاره کردند و گفتند: ملت در چنین نبرد نابرابری، بر سکوی پیروزی ایستاد و عظمت و شکوه خو را نشان داد.

حضرت آیت الله خامنه ای در زاویه سوم تبیین عظمت دفاع مقدس، به حضور همه قشرهای ملت در آن حماسه بی نظیر پرداختند و گفتند: ظاهر این مسئله این بود که مثل هرجای دنیا نیروهای مسلح ایران اعم از سپاه و ارتش و بسیج مشغول دفع تهاجم هستند اما باطن آن دفاع، با جنگ های دیگر کاملاً متفاوت بود.

ایشان فرماندهی امام بر مجموعه دفاع مقدس با آن شخصیت الهی، دانش، فکر، پختگی و صفای معنوی را از جمله این تفاوت ها بر شمردند و گفتند: نفوذ کلام برخاسته از معنویت و نفس گرم امام در مقاطع مختلف از جمله نجات پاوه و شکستن حصر آبادان، تاثیر شگرفی بر جبهه ها داشت.

رهبر انقلاب صبغه دینی مدافعان را دیگر تفاوت دفاع مقدس با جنگهای دیگر دانستند و گفتند: توجه به خداوند و معنویت در جبهه ها، پشتیبانی عمومی مردم از رزمندگان و استواری مادران، پدران و همسران شهدا، دفاع مقدس و خطوط مقدم را به محراب عبادت تبدیل کرده بود.

ایشان درگیر شدن همه لایه های مختلف اجتماعی و تبدیل مساجد، حوزه ها، دانشگاه ها و مدارس به محل خیزش و اعزام نیروها به جبهه را از دیگر مظاهر صبغه دینی دفاع مقدس خواندند و افزودند: در این بخشها، صدها کار هنری جذاب می توان تولید کرد.

رهبر انقلاب در بخش چهارمِ تشریح عظمت دفاع مقدس، به دستاوردهای بی نظیر و فراوان ملت و کشور پرداختند.

ایشان حفظ تمامیت ارضی و جدا نشدن حتی یک وجب از خاک ایران عزیز را از جمله این دستاورها دانستند و گفتند: آشکار شدن توانمندی های عظیم ملت از آثار بسیار مهم دفاع مقدس است، در واقع ملت بر خلاف تبلیغات و تلقینات تحقیرآمیز وابستگان به قدرتهای بزرگ از جمله قاجار و پهلوی، عظمت و ظرفیت خود را در آیینه دفاع مقدس کشف و باور کرد چرا که همه دشمنان هشت سال علیه او همدست شدند اما نتوانستند هیچ غلطی بکنند.

ایشان شکوفایی استعدادهای هزاران جوان را از دیگر واقعیات شوق آفرین دفاع مقدس دانستند و گفتند: با اتکاء به این مسائل، با اطمینان تاکید می کنیم که جوانان کشور می توانند همه مشکلات را حل کنند.

ایمن سازی ایران، از دیگر نتایج هشت سال جنگ تحمیلی بود که رهبر انقلاب با اشاره به آن گفتند: کشور به واسطه دفاع جانانه همگانی، تا حد زیادی از تهاجمات محتمل ایمن شده است؛ همانگونه که دیدیم بارها گفتند گزینه نظامی روی میز است اما از روی میز تکان نخورد زیرا ملت ایران را در جنگ شناخته بودند و می دانستند ممکن است آنها آغازگر حرکتی باشند اما ملت ما تمام کننده آن خواهد بود.

ایشان با اشاره به ظهور قدرت، توانایی های گسترده، هوشمندی، ابتکار، نوآوری و ظرفیت غلبه بر قلدرهای جهانی در هشت سال جنگ افزودند: وقتی این ظرفیت های ملی آشکار می شود امید و نشاط را به پیروزی و پیشرفت در عرصه های دیگر افزایش می دهد.

گسترش مرزهای غیر جغرافیایی ایران از جمله مرزهای فکری و معرفتی دستاورد دیگری بود که حضرت آیت الله خامنه ای درباره آن گفتند: بر اثر این موفقیت بسیار مهم، مفهوم جهانی مقاومت شکل گرفته و در فلسطین، سوریه، عراق و مناطق دیگر جا افتاده و کارهای ملت ایران در مناطق گوناگون آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین الگوی دیگر ملتها شده است.

رهبر انقلاب ظهور و تحکیم فرهنگ اعتماد به نفس را معجزه دفاع مقدس خواندند و گفتند: زورگویان جهانی به منطقه مهم ما به دلایل مختلف چشم طمع داشته و دارند و به همین علت است که حضور معنوی جمهوری اسلامی ایران و اوج گیری فرهنگ مقاومت، فریاد آمریکا و برخی دیگر را درآورده؛ چرا که مقاومت ملتها مانع منفعت طلبی آنها شده است.

حضرت آیت الله خامنه ای رشد و استحکام فکر مقاومت در داخل را از نتایج سالهای دفاع مقدس خواندند و گفتند: در سی و چند سالی که از جنگ می گذرد تهاجمات و فتنه انگیزی های مختلفی داشته ایم که همه آنها به علت نهادینه شدن فرهنگ مقاومت در ملت، ناکام مانده است.

رهبر انقلاب در جمع بندی سخنانشان درباره ابعاد عظمت دفاع مقدس گفتند: دفاع مقدس حق حیات بر کشور ما دارد اما عده ای خدشه و شبهه وارد می کنند و با تحریف یا دروغ های صریح عظمت آن را زیر سوال می برند که تبیین گران باید واقعیات تاریخ ساز جنگ تحمیلی را به خوبی بیان و ارائه کنند.

ایشان توان و عناصر مستعد انسانی را زمینه مساعدی برای افزایش فراوان کارهای هنری جذاب از جمله فیلمها، کتابها و رمان های خوب درباره دفاع مقدس دانستند و گفتند: باید مراقب باشیم در اینگونه کارها به هیچ دلیلی هدف را گم نکنیم.

بخش پایانی سخنان رهبر انقلاب به بیان نکاتی درباره نیروهای مسلح اختصاص یافت.

ایشان نیروهای مسلح را جزو نوامیس حتمی هر جامعه دانستند و گفتند: یکی از نقاط مورد هدف دشمن، خدشه در ارزش، شرافت و کرامت نیروهای مسلح است.

حضرت آیت الله خامنه ای با اشاره به ضرورت تکریم نیروهای مسلح، افزودند: امنیت همه چیز جامعه و کشور است و اگر نباشد، اقتصاد و آرامش خاطر هم نیست؛ بنابراین باید از جهات مختلف به نیروهای مسلح رسیدگی کرد، حضورشان را مغتنم دانست و تلاش آنها را ارج نهاد.

ایشان با تأکید بر اینکه منطق قدرت در اسلام برخلاف غرب، برتری جویی و تحقیر دیگران نیست، خطاب به نیروهای مسلح گفتند: اقتدار با رفتار مهربان و زبان خوش هیچ منافاتی ندارد و قدرت و توانایی ذاتی و قانونی شما هرچه بیشتر شد، باید تواضع و انعطاف شما هم نسبت به مردم و توجه شما به خدای متعال نیز بیشتر شود.

حضرت آیت الله خامنه ای در انتها با یادآوری وعده نصرت الهی در صورت داشتن نیت الهی در کارها، خاطرنشان کردند: تا وقتی در راه خدا و برای خدا کار می کنیم، چه بفهمیم و چه نفهمیم، بلاشک خدا به ما کمک خواهد کرد.

پیش از بیانات رهبر معظم انقلاب، ۶ تن از فعالان و پژوهشگران عرصه های مختلف دفاع مقدس، خانم ها و آقایان دکتر زهرا برزگر، دکتر میثم صالحی، دکتر سمیه بروجردی، سعید علامیان، فرانک جمشیدی و حمید پارسا به بیان نکاتی درباره ضرورت بهره مندی از الگوی دفاع مقدس در حل مسائل کشور، ترویج فرهنگ ایثار و سیره شهیدان، حراست از سبک زندگی ایرانی-اسلامی، تبیین هنرمندانه ارزش ها برای نسل جوان و همچنین ضرورت تدوین نقشه جامع علمی دفاع مقدس پرداختند.

سردار بهمن کارگر رئیس بنیاد حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس نیز گزارشی از اقدامات و برنامه های این بنیاد از جمله در زمینه تجلیل از پیشکسوتان دفاع مقدس و تسری بخشیدن به الگوی راهیان نور در عرصه «راهیان پیشرفت» بیان کرد.